Devrim

Devrimcilik, belli bir alanda hızlı, köklü ve nitelikli değişiklik yapma anlamına gelir.

Nazım Hikmet, Lenin'i Ekim Devrimi'nin ideallerini ve sosyalizmin yaratmak istediği yeni insan modelini temsil ettiği için sevmiştir. Ayrıca, Nazım Hikmet, Lenin'in sınıfsız ve sömürüsüz bir dünya mücadelesinde devrimcilere yol gösteren bir kılavuz olduğunu düşünmüştür.

Rusya Çarlığı, 1917 yılında yıkıldı.

John Adams, Amerikan tarihinde önemli bir figürdür çünkü: 1. Amerikan Devrimi'nde Liderlik: Adams, 1765 tarihli Damga Yasası'na karşı çıktı ve tam ayrılık için savundu. 2. Diplomatik Başarılar: Adams, 1783 Paris Antlaşması'nın müzakerelerinde önemli rol oynadı ve bu antlaşma Amerikan Devrimi'ni resmen sona erdirdi. 3. Başkanlık Dönemi: Adams, George Washington'un ardından ikinci başkan olarak görev yaptı ve başkanlığı sırasında Fransa ile olan gerginliği başarıyla yönetti. 4. Hukuk Kariyeri: Boston Katliamı'nda İngiliz askerleri savunarak adil yargılanma ilkesini savundu. Bu nedenlerle, John Adams, Amerikan bağımsızlık hareketinin ve ulusun erken dönemlerinin önemli bir mimarı olarak kabul edilir.

Yeni endüstri devrimleri, teknolojik ilerlemelerle şekillenen ve üretim süreçlerini dönüştüren devrimlerdir. Şu ana kadar bilinen dört endüstri devrimi şunlardır: 1. Endüstri 1.0: 18. yüzyılda buhar makinesinin icadıyla üretim süreçlerinde mekanizasyon başladı. 2. Endüstri 2.0: 19. yüzyılın sonlarında elektrik enerjisinin yaygın kullanımı ve seri üretim hatlarının ortaya çıkışıyla hızlandı. 3. Endüstri 3.0: 20. yüzyılın ortalarında elektronik ve bilgi teknolojilerinin üretime entegre edilmesiyle tanımlandı. 4. Endüstri 4.0: 21. yüzyılda dijitalleşme, nesnelerin interneti (IoT), yapay zeka ve büyük veri analitiği sayesinde tam otomasyona ve akıllı üretim sistemlerine geçildi. Gelecekteki olası endüstri devrimleri arasında ise şunlar öne çıkmaktadır: 5. Endüstri 5.0: İnsan ve makinelerin daha uyumlu bir şekilde birlikte çalışmasını hedefleyen, insan merkezli üretim sistemlerine odaklanan bir devrim. 6. Endüstri 6.0: Kuantum teknolojilerinin günlük yaşam ve üretim süreçlerine entegre olduğu, kuantum bilgisayarlar ve uzay teknolojileriyle üretim süreçlerinin dünya’nın ötesine taşındığı bir devrim. 7. Endüstri 7.0: Fiziksel dünyanın ötesinde tamamen sentetik bir gerçeklik yaratıldığı, yapay yaşam formları üretiminin mümkün olduğu bir devrim.

1871 Paris Komünü, 18 Mart'tan 28 Mayıs 1871'e kadar Paris'te iktidarı ele geçiren bir Fransız devrimci hükûmetidir. Komünün bazı özellikleri: Oluşumu: 18 Mart 1871'de, Fransız hükümetinin Prusyalılara teslim olması ve Fransız birliklerinin Paris’ten çekilmesinin ardından, halk ayaklanmasıyla Ulusal Muhafızlar şehrin kontrolünü ele geçirdi ve sosyalist ilkelere dayalı devrimci bir hükümet olan Paris Komünü’nü kurdu. Politikalar: Kilise ile devletin ayrılması, öz denetim, kiranın hafifletilmesi, çocuk işçiliğinin kaldırılması ve çalışanların, sahibi tarafından terk edilen bir işletmeyi devralma hakkı gibi sosyal politikalar uygulandı. Bastırılması: 21 Mayıs 1871'de başlayan "Kanlı Hafta" sırasında, ulusal Fransız Ordusu Komünü bastırdı. Paris Komünü, işçi sınıfının iktidarı ilk kez başarılı bir şekilde ele geçirmesi olarak anılır ve dünya çapında gelecekteki sosyalist ve devrimci hareketler için bir ilham kaynağı olmuştur.

Che Guevara'nın askeri yazıları arasında öne çıkan eserler şunlardır: 1. "Askeri Yazılar". 2. "Gerilla Savaşı: Bir Yöntem". Ayrıca, Che Guevara'nın "La Guerra de Guerrillas" adlı bir gerilla savaşı el kitabı da bulunmaktadır.

Dördüncü Enternasyonal, kapitalizme ve stalinizme karşı Troçki önderliğinde kurulmuş uluslararası bir örgüttür. Temel savunduğu fikirler: İşçi sınıfının savunulması. Kapitalizme karşı sınıf mücadelesi. Sosyalist bir toplumun kurulması. Antistalinizm ve antifaşizm. Dördüncü Enternasyonal, 1938 yılında Paris'te kurulmuş ve 1953 yılında kapanmıştır.

Küba Devrimi'nin temel nedenleri şunlardır: 1. Siyasi İstikrarsızlık ve Yolsuzluk: 20. yüzyılın ilk yarısında Küba, yolsuzluk, eşitsizlik ve sert yönetim yöntemleriyle karakterize edilen bir siyasi istikrarsızlık dönemi yaşadı. 2. Fulgencio Batista'nın Diktatörlüğü: 1952 yılında Batista'nın darbeyle iktidara gelmesi ve demokratik süreçleri iptal etmesi, halk arasında büyük bir hoşnutsuzluğa yol açtı. 3. Ekonomik Bağımlılık: Küba'nın ekonomisi büyük ölçüde ABD'ye bağımlıydı ve bu durum, yerel iş dünyasının ve halkın ABD'nin çıkarlarına hizmet etmesine neden oldu. 4. Sosyal Adaletsizlik: Eğitim, sağlık ve diğer temel hizmetlerde eşitsizlikler vardı ve bu durum, sosyal adalet arayışını tetikledi. Bu koşullar, Fidel Castro ve Che Guevara gibi liderlerin öncülüğünde bir devrimci hareketin oluşmasına ve 1959'da Batista rejiminin devrilmesine yol açtı.

Mustafa Kemal Atatürk, Seferihisar'ı 11 Nisan 1934'te ziyaret etmiştir. Bu ziyaretin bazı nedenleri: Sahilde inceleme yapmak: Atatürk, Seferihisar'a girmeden önce Sığacık'a geçmiş ve sahilde incelemelerde bulunmuştur. Eğitim seferberliğine öncülük etmek: Harf devriminin yeni uygulanmaya başlandığı yıllarda, halkın eğitimine önem vererek doğrudan temaslarda bulunmuştur. Halkla buluşmak: Seferihisar'da halkla bir araya gelerek Cumhuriyetin kazanımlarını anlatmış, ilerlemeyi ve çağdaşlaşmayı teşvik etmiştir.

Rusya'nın sosyalist olmasının temel nedenleri şunlardır: 1. Şubat Devrimi (1917): Bu devrim, Çar II. Nikolay'ın tahttan indirilmesine ve geçici bir hükümetin kurulmasına yol açtı. 2. Ekim Devrimi (1917): Bolşevik Parti lideri Vladimir Lenin önderliğinde gerçekleşen bu devrim, geçici hükümetin devrilmesi ve Bolşeviklerin iktidarı ele geçirmesi ile sonuçlandı. Bu olay, Rusya'nın sosyalist bir devlet olma yolundaki en önemli adımlardan biriydi. 3. Sosyalist Devrimlerin Sürmesi: İç savaşlar ve devrim sürecinin ardından, 1922 yılında Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti'nin (RSFSC) diğer sosyalist cumhuriyetlerle birleşmesiyle Sovyetler Birliği (SSCB) kuruldu. Bu, Rusya'nın sosyalist bir devlet olarak uluslararası düzeyde tanınması anlamına geliyordu. 4. Sosyalist Ekonomi Politikalarının Uygulanması: 1920'lerin başlarından itibaren, Sovyetler Birliği’nde sosyalist ekonomi politikaları uygulanmaya başlandı. Kolektifleştirme, sanayileşme ve devlet kontrolündeki planlı ekonomi gibi sosyalist ilkeler temel alındı.

Bolşevik Devrimi, 1917 yılında Rusya'da yaşanan Şubat Devrimi'ni takip eden süreçte Vladimir Lenin liderliğindeki Bolşeviklerin ayaklanmasıyla başladı. Başlıca adımlar: 1. 27 Şubat (12 Mart) 1917: Petrograd'da ekmek bulma sıkıntısı nedeniyle başlayan ayaklanma, askeri birliklerin de katılımıyla tam anlamıyla bir ihtilale dönüştü. 2. 14 Mart: Duma içinde yer alan "İlerici Blok", "Geçici Devlet Duma'sı Komitesi" oluşturarak iktidara hâkim oldu ve liberal bir geçici hükümetin oluşumuna karar verildi. 3. Nisan: Lenin, İsviçre'den Petrograd'a gelerek sosyalizm için Sovyetlerin tam iktidar olacağı bir devrim çağrısı yaptı. 4. 24 Ekim (6 Kasım) 1917: Bolşevikler, Kerenski önderliğindeki Geçici Hükûmete karşı harekete geçti. 5. 25 Ekim (7 Kasım) 1917: 10 bin kadar Kızıl Muhafız, hükûmet binalarını işgal ederek Geçici Hükûmeti devirdi. Bu olaylar, Rus İç Savaşı'nın fitilini ateşledi ve devrim, 1922'ye kadar süren bir süreçle Sovyetler Birliği'nin kurulmasına yol açtı.

Ho Chi Minh'in hayatı kısaca şu şekilde özetlenebilir: 1. 19 Mayıs 1890'da Vietnam'da doğdu ve asıl adı Nguyễn Tất Thành'tı. 2. Fransız sömürge yönetimine karşı eylemlere katıldı ve ülkesinden ayrılarak Fransa'ya gitti. 3. 1920'de Fransız Komünist Partisi'nin kurucuları arasında yer aldı ve sosyalist dünya görüşünü benimsedi. 4. 1930'da Çinhindi Komünist Partisi'ni kurdu ve Vietnam'ın bağımsızlığı için çalıştı. 5. 1941'de Vietnam'a döndü ve Japon işgaline karşı gerilla savaşı için hazırlıklara başladı. 6. 2 Eylül 1945'te Vietnam Demokratik Cumhuriyeti'ni ilan etti ve devletin ilk başkanı oldu. 7. 1954'te Fransızları yenerek Vietnam'ın bağımsızlığını sağladı. 8. 1969'da 79 yaşında öldü ve yerine Lê Duẩn geçti.

Dekabrist kelimesi, 1825 yılı Aralık ayında Çar I. Nikolay'ı devirme girişiminde bulunan radikal, devrimci asker ve aydın topluluğuna verilen addır. Bu hareket, Rusya'daki devrimci düşüncenin temelini atmış ve Çarlık rejimine karşı ilk organize ayaklanma olarak tarihe geçmiştir.

İşte bazı devrimci sözler: "Halkın sorunlarına karşı duyarsız kalmak, suç işlemektir." – Che Guevara. "Devrim yapmak için insanların özgürlük, eşitlik ve adalet istemeleri yeterli değildir, aynı zamanda bunları elde etmek için mücadele etmeleri de gerekir." – Vladimir Lenin. "Toplumsal değişim yavaş ama emindir. Hiçbir şey gerçekten durmaz, her şey hareket halindedir, değişim sürekli ve devrim kaçınılmazdır." – Angela Davis. "Devrim bir savaştır, zorunlu ve haklıdır." – Fidel Castro. "Bir kişi için özgürlük mücadelesi, hepimiz için özgürlük mücadelesidir." – Nelson Mandela. "Dünyayı anlamak yetmez, onu değiştirmek gerekir." – Karl Marx. "Irkçı, dinci, cinsiyetçi olması fark etmez, faşizm, nefretin örgütlenmiş halidir." – Ahmet Ümit.

Jön Türklerin temel amacı, II. Abdülhamid'in baskıcı istibdat yönetimine son vererek meşrutiyeti yeniden ilan etmek ve yönetime bir meclisin dahil olmasını sağlamaktır. Jön Türkler, padişahlık rejimini tamamen reddetmek yerine, yönetime eşit bir meclisin dahil olduğu bir yönetim yapısını savunmuşlardır. Jön Türklerin diğer amaçları arasında: Eğitim reformları (eğitimin yaygınlaştırılması ve modernleştirilmesi); Batılılaşma (Osmanlı'nın Batılı devletlerle entegrasyonu ve Batı'nın siyasi ve sosyal yapılarının örnek alınması); Milliyetçilik (Osmanlı coğrafyasındaki farklı milletlerin haklarının korunarak devletin birliğinin sağlanması) yer alır.

Berîtan filmi, 1992 yılında Türk ordusu, KDP ve YNK'nin ortak düzenlediği bir operasyonda, teslim olmamak için uçurumdan atlayarak hayatını kaybeden Berîtan (Gülnaz Karataş) ve gerilla arkadaşlarının dağdaki yaşamlarından bir kesit sunar. Filmde ele alınan konular: Gerilla yaşamı. Kadın-erkek ilişkileri. Kolektif yaşam. Devrim ve ihanet çelişkisi. Doğa şartlarına karşı mücadele. Ayrıca, Türk ordusunun yanı sıra, KDP ve YNK peşmergelerine karşı verilen savaşım da işlenmiştir.

İran Şahı Muhammed Rıza Pehlevi, 1979 yılında yaşanan siyasi huzursuzluklar ve muhalefetin büyümesi nedeniyle tahttan indirildi. Şah'ın tahttan indirilmesine yol açan bazı nedenler şunlardır: - Demokratik yollarla seçilmiş olan ve ABD-Britanya destekli bir darbeyle görevinden uzaklaştırılacak başbakan Muhammed Musaddık'ın petrol endüstrisini millileştirmesi. - Seküler bir Müslüman olarak, izlediği güçlü modernleşme ve sekülerleşme siyaseti. - İsrail ile olan ilişkileri, geleneksel tüccar sınıfıyla çatışması ve kendisi, ailesi ve yönetici elit ile ilgili yolsuzluk iddiaları. - Komünist Tudeh Partisi'nin yasaklanması, istihbarat örgütü SAVAK'ın siyasi muhalifler üzerinde uyguladığı baskı. - ABD ve Britanya'nın iktidarına olan desteği.

Erebê Şemo'nun "Şivanê Kurmanca" (Kürt Çoban) romanı, yoksul bir Kürt köylüsü ve çobanının, Bolşevik Devrimi'nin etkisiyle Kürt bey ve ağalarının yanı sıra, halkı din ile baskı altına alan Kürt şeyhlerine karşı verdiği mücadeleyi ve sosyalizmin Kürtler açısından kazanımlarını anlatmaktadır. Eserde, çobanın Bolşeviklerle tanışmasının ardından hayatındaki değişimler işlenmiş ve yazar, kendi devrim yıllarındaki hayatını da esere yansıtmıştır.

Meksika'da devrimin temel nedenleri şunlardır: 1. Porfirio Díaz'ın Diktatörlüğü: Díaz'ın 30 yılı aşkın iktidarı, muhalefete karşı sert baskılar, özgürlüklerin kısıtlanması ve yerli halkın haklarının göz ardı edilmesiyle karakterize edilmiştir. 2. Ekonomik Eşitsizlik: Ülkenin zenginliği az sayıdaki insanın elinde toplanmışken, nüfusun büyük çoğunluğu yoksulluk içinde yaşamaktaydı. 3. Yabancı Müdahale: Yabancı şirketlerin Meksika ekonomisine yaptığı yatırımlar, ülkenin dış güçlere bağımlı hale gelmesine ve bu durum Meksikalılar arasında huzursuzluğa yol açmıştır. 4. Köylülerin Hoşnutsuzluğu: Köylüler, yabancı şirketler ve büyük toprak sahipleri tarafından işgal edilen topraklar için mücadele ediyorlardı.