Damarlar

Damarlı eller genellikle sağlıklıdır, ancak bu durumun bazı nedenleri sağlık sorunlarıyla ilişkili olabilir. Damarlı ellerin yaygın sebepleri: - Yaşlanma: Cilt incelir ve yağ dokusu azalır, bu da damarların daha belirgin hale gelmesine yol açar. - Fiziksel aktivite: Egzersiz sırasında kan akışı artar ve damarlar daha görünür olur. - Genetik: Bazı insanlar doğal olarak daha belirgin damar yapısına sahiptir. Sağlık sorunları: Varis, tromboflebit veya dolaşım sorunları gibi durumlar da ellerdeki damarların belirginleşmesine neden olabilir. Eğer damarlı eller estetik kaygı yaratıyorsa, gelişmiş lazer veya dolgu yöntemleriyle damar görünürlüğü azaltılabilir.

Kan alırken genellikle toplardamarlardan kan alınır. En sık tercih edilen toplardamarlar dirseğin iç tarafındaki damarlardır. Atardamarlardan kan alınması ise sadece "kan gazları testi" gibi özel durumlar için gereklidir.

Bacaktaki kılcal damarlar, mavi veya kırmızı renkli, ince çizgiler şeklinde görünür. Kılcal damarların belirginleşmesi, estetik bir sorun olarak algılansa da, bazı durumlarda altta yatan sağlık problemlerinin habercisi olabilir.

Yüzük parmağındaki damarın kalbe gittiği inancı, eski Mısır ve Roma dönemine dayanan bir efsaneye dayanmaktadır. Ancak, bilimsel olarak bu damarın kalbe doğrudan bağlı olduğu kanıtlanmamıştır ve yüzük parmağındaki damarların diğer parmaklardaki damarlardan farklı bir özelliği yoktur.

Kan dolaşımı, kalp, damarlar ve kanın birlikte çalışmasıyla gerçekleşir. Büyük kan dolaşımı şu şekilde gerçekleşir: 1. Başlangıç noktası: Kalbin sol karıncığında temiz ve oksijeni bol kan bulunur. 2. Aort: Kalpten tüm vücuda yayılan ana atardamar. 3. Vücut kılcal damarları: Aort sayesinde alt ve üst tüm organlara kan taşınır ve kılcal damarlara ulaşır. 4. Kirli kan: Kılcal damarlarda yer alan kanda oksijen düzeyi düşer ve karbondioksit miktarı artar, yani kan kirlenir. 5. Toplardamarlar: Kirli kan, toplardamarlar aracılığıyla kalbe geri taşınır. 6. Kalp sağ kulakçık: Toplardamarlarla vücuttan gelen kirli kan, sağ kulakçıkta toplanır ve büyük kan dolaşımı sonlanmış olur. Küçük kan dolaşımı ise: 1. Sağ karıncık: Kirli kan, kalbin sağ karıncığına gelir ve buradan pompalanır. 2. Akciğer atardamarı: Kalpteki kanı akciğerlere taşır. 3. Akciğer kılcalları: Kirli kandaki karbondioksit yerine oksijen doldurulur. 4. Akciğer toplardamarı: Temizlenen kan, akciğer toplardamarına gelir ve kalbe taşınır. 5. Sol kulakçık: Temizlenen kan, kalbin sol kulakçıkına ulaştırılır.

Koyu kırmızı renkteki kanın sürekli akması — toplardamar kanamasının özelliklerinden biridir.

İnsan vücudundaki en uzun damar, yaklaşık 40.000 kilometre uzunluğundaki kılcal damarlardır.

Şiryan kelimesi, kırmızı kan damarı veya atar damar anlamına gelir.

Sinüzoidler karaciğer, dalak ve kemik iliğinde bulunan özelleşmiş kılcal damarlardır.

Atardamarın diğer adı arterdir.

Bilek atardamarı, radial arter olarak adlandırılır ve el bileğinin dış tarafında, baş parmak ile bilek kemiği arasında yer alır.

Koroner damar ektazi, koroner arterlerin bir segmentinde komşu normal koroner arter segmentine göre en az 1.5 kat genişleme olarak tanımlanır.

Periferal nabızlar, kan damarlarının yüzeye yakın olduğu bölgelerden alınır. İşte bazı yaygın periferal nabız alma bölgeleri: 1. Radial Arter: Ön kolda, bileğin iç kısmında bulunur. 2. Karotis Arter: Boyunda, sternokloidomastoid kasının orta kenarı boyunca uzanır. 3. Brakial Arter: Antikubital fossada, biceps ve triceps kasların arasında yer alır. 4. Femoral Arter: İnguinal ligamentin altında, simfibis pubis ve anterior superior ilyaka ile spina arasında bulunur. 5. Popliteal Arter: Diz arkasında, popliteal çukurda yer alır. 6. Posterior Tibial Arter: Her iki ayak bileğinin iç yüzeyinde, medial malleotus’un üstündedir. 7. Dorsalis Pedis Arter: Birinci ve ikinci ayak parmağı, eksantör tendonun arasında bulunur.

Akciğerde atardamar ve toplardamar ayrılmaz. Atardamarlar (arterler), oksijenden zengin kanı kalpten organlara yüksek bir basınçla dağıtır. Küçük kan dolaşımı (akciğer dolaşımı), vücutta kirlenmiş kanı temizlemek için kalp ve akciğerler arasında gerçekleşir. Bu nedenle, akciğerde atardamar ve toplardamar ayrımı yapılmaz; her ikisi de kan taşıma yönlerine göre adlandırılır; kalpten götüren atardamar, kalbe getiren toplardamardır.

Epigastrik arterler farklı kaynaklardan gelir: 1. Üst Epigastrik Arter: Bu arter, iç iliak arterden (a. iliaca interna) çıkar ve karın boşluğuna iner. 2. Alt Epigastrik Arter: Bu arter ise dış iliak arterden (a. iliaca externa) ayrılır ve göbek seviyesindeki inguinal bağın hemen üzerinde yer alır.

Gri branül, geniş damarlar için kullanılır ve acil durumlarda tercih edilir.

Foramen stylomastoideum içinden fasiyal sinir (VII. kranyal sinir) ve stilomastoid arter geçer.

Atardamar ve toplardamar arasındaki bazı farklar şunlardır: Oksijen içeriği: Atardamarlar oksijenden zengin temiz kan taşırken, toplardamarlar oksijenden fakir kan taşır. Renk: Atardamarlar kırmızı, toplardamarlar ise daha çok mavi görünür. Basınç: Atardamarlardaki kan basıncı, toplardamarlardakinden daha yüksektir. Duvar kalınlığı: Atardamarların duvarları toplardamarların duvarlarından daha kalındır. Çap: Toplardamarların çapı atardamarların çapından genellikle daha büyüktür. Valfler: Toplardamarlarda valfler bulunurken, atardamarlarda valfler yoktur. Kan akışı yönü: Atardamarlar kalpten vücuda, toplardamarlar ise vücuttan kalbe kan taşır.

Akciğerden kalbe kan getiren damarlara pulmoner venler veya akciğer toplardamarları denir. Pulmoner venler, oksijenlenmiş kanı akciğerlerden kalbin sol kulakçığına (sol atriyum) taşır.

Arteria carotis communis (ortak şah damarı), tiroid kıkırdağın üst kenarı seviyesinde iki ana dala ayrılır: 1. Arteria carotis interna (iç şah damarı). 2. Arteria carotis externa (dış şah damarı). Bu dallar, boynun her iki tarafında bulunur.