CümleYapısı

Özne ve dolaylı tümlecin bulunduğu cümlelerde nesne, yüklemin bildirdiği işten etkilenen öğe olarak cümlenin yardımcı ögeleri arasında yer alır.

Nakıs cümle, edebiyatta anlamlı sözcük topluluklarının yerlerinin bazı ekleme ve çıkarmalar yapılarak değiştirildiği cümle anlamına gelir.

Çelişen ifadeler nasıl düzeltilir sorusuna yönelik bazı yöntemler şunlardır: 1. Anlamca çelişen sözcüklerin çıkarılması: Cümlede kesinlik anlamı bildiren bir sözcük ile olasılık veya tahmin anlamı bildiren bir sözcük birlikte kullanıldığında çelişki oluşur. 2. Cümlenin yeniden yapılandırılması: Anlam belirsizliğini gidermek için cümlenin virgülle veya başka bir noktalama işaretiyle yeniden yapılandırılması gerekebilir. 3. Mantıksal akışın sağlanması: Cümlede mantıklı bir düşünce akışının olması için sözcüklerin ve ifadelerin anlamca birbirine uygun olması sağlanmalıdır.

Olumsuz cümlelerde "not" kelimesi özne ile yüklem arasına gelir.

"Kim" ve "kiminle" soruları, cümlede özneyi buldurur.

Yardımcı ögeler cümlede yükleme sorulan sorularla bulunur. İşte bu ögelerin özeti: 1. Nesne: Öznenin yaptığı işten etkilenen öğedir. İki türü vardır: - Belirtili nesne: Adın "-i" hâl ekini alır. - Belirtisiz nesne: Yalın durumda bulunur ve "-i" hâl ekini almaz. 2. Dolaylı tümleç (yer tamlayıcısı): Yaklaşma, bulunma, uzaklaşma bildiren öğedir. 3. Zarf tümleci (zarf tamlayıcısı): Yön, zaman, tarz, sebep, miktar, vasıta ve şart bildirerek yüklemi tamamlayan öğedir.

İşte iki adet neden-sonuç cümlesi: 1. Neden: Hastalandığı için. 2. Neden: Yağmur yağdığı için.

İki noktadan sonraki cümle, bağımsız bir cümle ise büyük harfle başlar. Örnek: "Tam kapıdan çıkmak üzereyken sordu: Akşam erken gelecek misin?".

Dolaylı eylem, başkasına ait bir sözün, cümledeki yargıyı değiştirmeden, kendi sözcüklerimizle aktarılmasıdır. Bu tür cümlelerde genellikle "söyledi, belirtti, açıkladı" gibi eylemler kullanılır veya yüklemler öğrenilen geçmiş zamanla çekimlenir.

Bir cümleyi başka bir cümleye çevirme, parafraz yapma veya yeniden ifade etme olarak adlandırılır.

Açıklama cümlelerinde kullanılan bazı bağlaçlar şunlardır: "Demek ki", "özetle", "kısacası" gibi özetleme bağlaçları. "Çünkü", "madem(ki)", "zira" gibi gerekçe bağlaçları. "Ancak", "fakat", "oysa" gibi karşıtlık bağlaçları. "Ki" bağlacı, cümleye "neden-sonuç, açıklama, şart" gibi anlamlar katar. Bağlaçlar, cümleleri veya cümle unsurlarını birbirine bağlar, ancak kendi başlarına anlamları yoktur.

"İçin" ve "üzere" edatlarının sebep-sonuç cümlelerinde kullanımı şu şekilde ayırt edilir: 1. Sebep-sonuç cümlelerinde "için" edatı, bir eylemin yapılış sebebini belirtir. 2. Amaç-sonuç cümlelerinde ise "üzere" edatı kullanılır ve cümleye bir amacın gerçekleştirilmesi anlamı katar.

Kürtçe cümle yapısı, özne ve yüklem temeline dayanır. Bazı cümle yapıları: 1. Özne + tümleç + yüklem: "Tu li serê çiyayê Sîpanê dijî" (Sen, Sîpan Dağı'nın tepesinde oturuyorsun). 2. Özne + nesne + tümleç + yüklem: "Şivên nanê xwe dereng xwar" (Çoban, ekmeğini geç yedi). 3. Yüklem + özne: "Çûm ez" (Gittim ben). Kürtçe'de devrik cümleler de kullanılır ve bunlar genellikle şiir ve hitabette yer alır.

Evet, etken çatıda özne bellidir.

Neden-sonuç cümlelerinde olumsuzluk eki kullanılabilir, çünkü bu tür cümlelerde yargının gerekçesi de belirtilir ve bu gerekçe olumsuz bir durumu ifade edebilir.

Cümlede fiilimsi varsa, bu cümle birden çok yüklemli (sıralı) cümle olarak kabul edilir.

"To be" fiili İngilizce'de çeşitli amaçlarla kullanılır: 1. İsim cümlelerinde: Özne ile nesne veya bir sıfat arasındaki ilişkiyi belirtmek için kullanılır. 2. Yer bildirme cümlelerinde: Bir kişinin veya nesnenin yerini belirtmek için kullanılır. 3. Olumsuz cümlelerde: Bir durumu, sıfatı ya da kişinin kimliğini reddetmek için kullanılır. 4. Soru cümlelerinde: Soru cümleleri oluşturmak için öznenin önüne gelir. 5. Yardımcı fiil olarak: Şimdiki zaman, planlı gelecek zaman ve edilgen cümlelerde yardımcı fiil olarak kullanılır.

Öznenin vurgulandığı cümle, cümlede öznenin diğer ögelerden daha belirgin ve güçlü bir şekilde ifade edildiği cümledir. Örnek bir özne vurgulu cümle: "Ali bugün okula gelmedi". Bu cümlede önemli olan, Ali'nin okula gelmemesidir.

Olumlu, olumsuz ve soru cümlelerinin yapılışı şu şekildedir: 1. Olumlu cümle: Özne + yüklem + tümleç (fiilin yalın hali kullanılır, üçüncü tekil şahıslar için "-s" veya "-es" eklenir). 2. Olumsuz cümle: Özne + "do not" (don't) veya "does not" (doesn't) + yüklem + tümleç (fiil mastar halde kullanılır). 3. Soru cümlesi: "Do" veya "does" yardımcı fiilleri cümlenin başına getirilir.

Olabilirlik cümleleri, bir olayın gerçekleşme ihtimalini belirten cümlelerdir ve genellikle şu şekillerde yapılır: 1. "ebilmek" eki kullanılır: "Buradaki çalışmalar aylarca sürebilir". 2. "olmak" yardımcı fiilinde "-meli, -malı" eki kullanılır: "Bana söylediklerini, Bilge duymuş olmalı". 3. "-tır, -tir" eki kullanılır: "Berk, bugün okula gitmiştir". 4. "-ecek, -acak" eki, "olmak" yardımcı fiiline eklendiğinde cümleye tahmin anlamı katar: "Barış'ın yanındaki çocuk kardeşi olacak". 5. "sanki, galiba, sanırım, belki, gibi, herhalde" sözcükleri kullanılabilir: "Sizinle sanki daha önce görüşmüştük". Ayrıca, İngilizce'de can kelimesi de olabilirlik anlamı taşır.