Cezalar

Türk Ceza Kanunu'nun (TCK) 62/1. maddesi, "takdiri indirim nedenleri" başlığı altında yer alır ve şu şekildedir: > "Fail yararına cezayı hafifletecek takdiri nedenlerin varlığı halinde, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine, müebbet hapis; müebbet hapis cezası yerine, yirmi beş yıl hapis cezası verilir. Diğer cezaların altıda birine kadarı indirilir." Bu madde, cezaların bireyselleştirilmesi amacıyla, hâkime belirli durumlarda ceza indirimi yapma yetkisi tanır.

Öğrenci disiplin cezası aldığında şu durumlar ortaya çıkabilir: Uyarma: Öğrenciye davranışının uygun olmadığı sözlü veya yazılı olarak bildirilir. Kınama: Öğrencinin davranışının okul düzenini bozduğu ifade edilir. Okuldan kısa süreli uzaklaştırma: Öğrenci, 1 ila 15 gün arasında okula devam edemez. Okul değiştirme: Öğrenci, başka bir okulda eğitimine devam eder. Disiplin cezaları, öğrencinin özlük dosyasına kaydedilir ve mezuniyet sırasında öğrenci belgesinde yer alabilir. Disiplin cezasına itiraz hakkı vardır. Yükseköğretim kurumlarında alınan disiplin cezaları, öğrencinin siciline işlenir ve akademik kariyerini etkileyebilir.

MEB disiplin yönetmeliğine göre sürekli işçilerin alabileceği cezalar hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, sürekli işçilerin alabileceği disiplin cezalarından bazıları şunlardır: uyarma cezası; yevmiye kesme cezası; işten çıkarma cezası. İşçilere verilecek disiplin cezaları, toplu iş sözleşmeleri veya bireysel iş sözleşmelerine konulacak hükümlerle düzenlenebilir. Daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar incelenebilir: kamuiscileri.net; saglikpersonelihaber.net; ayk.gov.tr.

Hükmen mağlubiyette kart cezaları silinmez. Hükmen mağlubiyet kararı, takımın sahadan çekilmesi veya kurallara ciddi şekilde uymaması gibi durumlar için verilir ve bu durumda takım 3-0 mağlup sayılır. Örneğin, Sivasspor'un Kocaelispor ile oynanan Ziraat Türkiye Kupası maçında PFDK'ye sevki bulunan Murat Paluli'yi oynatması nedeniyle 3-0 hükmen mağlup sayılması, oyuncuların kart cezalarını etkilememiştir.

Yapılmayan köprüye para ödenmez. Ancak, bazı köprü ve otoyollarda geçiş garantisi uygulaması bulunmaktadır. Örneğin, yap-işlet-devret modeliyle yapılan köprülerde, belirli bir geçiş garantisi verilir ve bu garantinin altında kalınması durumunda devlet, aradaki farkı karşılar. Geçiş ücreti ödenmeyen durumlarda, 15 gün içinde ödeme yapılması gerekmektedir. Aksi takdirde, geçiş ücreti ve ceza ödenmesi zorunludur.

Bilinçli kart görme, futbol disiplin talimatlarına göre, müteakip müsabakalardaki ceza durumunu düşünerek bilinçli olarak sarı veya kırmızı kart gören futbolculara verilen cezadır. Bu durumda futbolculara iki müsabakadan men cezası verilir. Bilinçli kart görmenin amacı genellikle bir sonraki maçta cezalı duruma düşerek önemli bir maçta oynamamaktır. Bilinçli kart görmenin tespit edilmesi zor olabilir.

Gaziosmanpaşa'da görülen ağır cezalar, İstanbul (Çağlayan) Ağır Ceza Mahkemesi tarafından ele alınmaktadır. Bazı örnekler: Ehliyetin daimi olarak iptali: TEM Otoyolu'nda tehlikeli araç kullanan sürücülere uygulanan bir cezadır. Hapis cezaları: "Kasten öldürme" gibi suçlardan verilen cezalar, ağır ceza mahkemelerinde görülür. Ek olarak, 1 Ekim 2025 tarihinden itibaren Gaziosmanpaşa Adliyesi'nde 5 ağır ceza mahkemesinin daha faaliyete geçeceği belirtilmiştir.

Ceza Hukuku Genel Hükümler pratikleri çeşitli olaylar üzerinden suç ve yaptırım teorisini uygulamayı içerir. İşte bazı örnekler: Pratik Çalışma 1: Vinç operatörü A, işyerinde arkadaşı B'yi öldürmek ister ve vinçle beton blokları B'nin üzerine düşürür. Ancak elini arı sokar ve beton bloklardan biri B'nin üzerine düşerek B hayatını kaybeder. Pratik Çalışma 4: A, bir eve hırsızlık yapmaya girer. Kasayı açmaya çalışırken içinde iğrenç bir madde olduğunu fark eder ve almadan evi terk eder. Pratik Çalışma 5: K, husumetlisi L'yi uyarmak için L'nin yeğeni M'yi kaçırır ve bir bodrumda hapseder. Birkaç gün sonra M kurtarılır. Bu pratikler, suçun maddi unsurları, iştirak, nedensellik bağı gibi konuların uygulanmasını sağlar. Ayrıca, ceza hukuku genel hükümler pratikleri için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: YouTube: "Ceza Hukuku Genel Hükümler - Pratik Çalışma 1 (Objektif İsnadiyet)" videosu. İstanbul Üniversitesi: "Uygulama Rehberi 2015" belgesi. Yaşar Üniversitesi: "Ceza Genel Hukuku-I Pratik Çalışmaları" belgesi.

Osmanlı'da yüz kızartıcı suçlar için uygulanan bazı cezalar şunlardır: Kazığa oturtarak teşhir: Yüz kızartıcı suç işleyenler, umumi meydanlarda bir tomruğa bağlanarak teşhir edilirdi. Sürgün: Özellikle kadınların sürgüne gönderilme gerekçesi olarak "ıslah-ı nefs" gösterilirdi. Para cezası: Kalpazanlık, karaborsacılık gibi suçlarda, suçlunun malları müsadere edilirdi. Azarlanma: Suçluyu mahkemeye çağırıp, "Sen böyle bir suç işlemişsin!" gibi sözlerle azarlamak ceza yerine geçerdi. Teşhir: Yalancı şahitlik, dolandırıcılık ve kumar gibi suçlarda, suçluların yüzüne kara çalınır, bir merkebe ters bindirilip şehirde dolaştırılır veya dellal vasıtasıyla suçu ilan ettirilirdi.

6831 sayılı Orman Kanunu'nun 91. maddesi, ormanlara zarar veren belirli fiilleri ve bu fiilleri işleyenlere uygulanacak cezaları düzenler. Bazı hükümler: Yapacak emval veren ağaçları kesme cezası: 2 aydan 1 seneye kadar hapis ve yapacak emvalin metreküpü başına 5.000-20.000 lira ağır para cezası. Yakacak emval veren ağaçları kesme cezası: 1 aydan 6 aya kadar hapis ve odunun kentali başına 1.000 lira, kömürün kentali başına 5.000 lira ağır para cezası. İzinsiz ağaç kesme cezası: Orman içi köy nüfusuna kayıtlı ve fiilen bu köyde oturanlar dışında kalanlar için cezalar iki misli artırılır. Madde, 2020 yılında yapılan bir kanun teklifiyle değişiklik önerilerine de konu olmuştur.

Juventus'a verilen 15 puan silme cezası, İtalya Ulusal Olimpiyat Komitesi (CONI) Tahkim Kurulu'nun, siyah-beyazlı kulübün cezanın iptali yönündeki itirazını kabul etmesi nedeniyle kaldırılmıştır. Tahkim Kurulu, mali usulsüzlük soruşturmasında adı geçen ve hak mahrumiyeti cezası alan bazı yöneticilerin itirazlarını reddederken, diğer bazı yöneticilerin itirazlarını kabul etmiştir. Bu kararın ardından, puan silme cezası nedeniyle 44 puanla 8. sırada olan Juventus, 15 puanın iade edilmesiyle 59 puanla 3. sıraya çıkmıştır.

Kiracının kira gelirini beyan etmemesi durumunda, mülk sahibi cezai yaptırımlarla karşılaşabilir. Bu yaptırımlar şunlardır: Vergi Ziyaı Cezası: Eksik ödenen verginin bir katı kadar ceza uygulanır. Gecikme Faizi: Eksik veya hiç ödenmeyen vergiler için her ay gecikme faizi işletilir. Usulsüzlük Cezası: Beyannamenin hiç verilmemesi veya geç verilmesi halinde usulsüzlük cezası uygulanır. Yasal Takip ve İcra İşlemleri: Uzun vadede ödenmeyen vergiler nedeniyle yasal takip ve icra işlemleri başlatılabilir. Ayrıca, beyan edilmeyen kira gelirleri vergi dairesi tarafından tespit edilirse, mükellef istisna avantajından faydalanamaz. Mülk sahiplerinin, kira gelirlerini doğru ve zamanında beyan etmeleri önemlidir.

İzmir Büyükşehir Belediye Başkanı Cemil Tugay, Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'nın İzmir Körfezi'nin temizliği konusunda belediyeye kestiği cezalara tepki gösterdi. Tugay, cezaların algı yaratma amacı taşıdığını ve bazı cezaların usule aykırı şekilde kesildiğini belirtti. Tugay'ın konuyla ilgili bazı açıklamaları şu şekildedir: "Cezalarla ilgili çok haklı itirazlarımız var." "Körfez’in temizliğine hiçbir katkı vermediklerinden dolayı belediyeyi daha fazla suçlu çıkarmak adına böyle şeyler kovalanıyor." "Zamanla çok daha belirgin şekilde Körfez’in temizlendiğini göreceğiz." "Bakanlık 5 kuruş harcamadığı gibi bir de belediyenin bütçesinden ne yazık ki para aldı."

Futbolda soyunma odasına giriş yasağı cezası, 1 ila 3 müsabaka arasında değişebilir. Ayrıca, görevlilere ve diğer kişilere uygulanan soyunma odasına giriş yasağı cezası, 3 ila 5 müsabaka arasında olabilir. Bu cezalar, TFF Futbol Disiplin Talimatları'na göre belirlenir.

2025 yılı itibarıyla özel usulsüzlük cezalarında peşin ödeme indirimi şu şekilde hesaplanır: %50 indirim: Vergi cezası tebliğ edildikten sonra 30 gün içinde ödeme yapılırsa, ceza tutarında %50’ye varan indirim uygulanabilir. İndirim hakkından yararlanabilmek için: Cezanın tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde ilgili vergi dairesine başvurulmalıdır. Ödeme, tebliğ tarihinden itibaren 30 gün içinde yapılmalıdır; aksi takdirde indirim hakkı kaybedilir ve cezaya ek faiz uygulanabilir. Özel usulsüzlük cezalarında indirim oranları ve hesaplama yöntemleri zamanla değişebileceğinden, güncel bilgiler için vergi dairesine başvurulması önerilir.

Doktorlara vergi cezası kesilmesinin bazı nedenleri: Kayıt dışı gelir: Nakit tahsilat, POS cihazı kullanımının sınırlı olması ve belgelerle desteklenmeyen işlemler nedeniyle gelir ve gider arasında uyumsuzluk olması. Vergi mevzuatına aykırılık: Beyan edilen gelir ile fiili durum arasında fark olması. Yapay zeka destekli denetimler: Gelir İdaresi Başkanlığı'nın yapay zeka yazılımları ile banka hesap hareketleri, sağlık bakanlığı verileri ve serbest meslek makbuzlarını karşılaştırması. Sektörel denetim stratejileri: Sağlık sektörünün yüksek gelir potansiyeli ve belge düzeni eksikliği nedeniyle denetimlerde hedef alınması. Doktorlar, vergi cezası ile karşılaşmamak için vergi hukuku alanında uzman bir vergi avukatı ve mali müşavirden destek alabilirler.

Kayserispor ve Bodrumspor, 25 Mayıs 2025 tarihinde planlandığı gibi oynamış ve maç 1-1 berabere sonuçlanmıştır. Ancak, bu maçın oynanmama nedeni olarak belirtilen bir durum bulunmamaktadır. Maçın özeti şu şekildedir: Bodrumspor, 13. dakikada Brazao'nun golüyle öne geçmiştir. Kayserispor, 62. dakikada Nazon'un golüyle beraberliği sağlamıştır. Alanyaspor, Konyaspor'u 2-1 mağlup ettiği için Bodrumspor ligde kalma şansını kaybetmiştir.

22 Nisan 2025 tarihinde oynanan TÜMOSAN Konyaspor - Galatasaray maçında 3 kişinin ceza almasının sebebi, taraftarlarının neden olduğu saha olayları, merdiven boşluklarının boş bırakılmaması ve çirkin-kötü tezahürat olarak belirtilmiştir. Profesyonel Futbol Disiplin Kurulu (PFDK), Galatasaray'a toplamda 678 bin TL, Konyaspor'a ise 493 bin 500 TL para cezası vermiştir. Galatasaray'a verilen cezalar: Saha olayları nedeniyle 168.000 TL; Merdiven boşluklarının boş bırakılmaması ve bu ihlalin sezon içinde 9. kez tekrar edilmesi nedeniyle 495.000 TL; Çirkin ve kötü tezahürat nedeniyle 15.000 TL. Konyaspor'a verilen cezalar: Saha olayları nedeniyle 336.000 TL; Merdiven boşluklarının boş bırakılmasından dolayı ve bu ihlalin sezon içinde 2. kez gerçekleştirilmesi nedeniyle 157.500 TL. Ayrıca, Galatasaray sporcusu Serdar Aziz'e müsabaka hakemine yönelik fiili müdahale içeren sportmenliğe aykırı hareketi nedeniyle 3 resmi müsabakadan men ve 13.000 TL para cezası verilmiştir.

Hükmen maçta sarı kart gören oyuncu cezalı olmaz, çünkü hükmen mağlubiyet durumunda verilen cezalar, gerçek bir maçtaki gibi geçerli olmaz; hükmen mağlubiyet, maçı 3-0 kaybetmiş sayılmak ve o maçtaki istatistiklerin geçersiz sayılması anlamına gelir.

Memnu hakların iadesi için gereken 3 yıllık süre, cezanın infazının tamamlandığı tarihten itibaren hesaplanır. Bu süre hesaplanırken şu adımlar izlenir: 1. Tahliye veya cezanın bitimi tarihi belirlenir. 2. Bu tarihten itibaren 3 yıl sayılır. Örneğin, hükümlü 17/08/2016 tarihinde bihakkın tahliye edildiyse, memnu hakların iadesi için 17/08/2019 tarihine kadar beklenmelidir. Genel af veya etkin pişmanlık dışında başka bir hukuki nedenle ceza sona erdiyse, bu süre 5 yıldır ve hükmün kesinleştiği tarihten itibaren hesaplanır. Memnu hakların iadesi için gerekli diğer koşullar arasında, bu 3 yıl içinde yeni bir suç işlenmemiş olması ve kişinin iyi halli olarak yaşamını sürdürdüğüne dair mahkemede kanaat oluşması yer alır.