Canlılar

Salyangozlar, omurga ve kemik yapılarına sahip olmadıkları için omurgasız canlılardır.

"Her kuş kendi etini yer" ifadesi, her canlının kendine özgü tepkiler verebileceği ve farklı hareketlerde bulunabileceği gerçeğini ifade eder.

Kromozom sayısı, canlılar için ayırt edici bir özellik değildir. Farklı türlere ait sağlıklı bireyler aynı kromozom sayısına sahip olabilir.

5. sınıf canlılar ve yaşam alanı şu şekilde açıklanabilir: Canlılar: Büyüme, çoğalma, tepki gösterme, enerji kullanma gibi belirli özelliklere sahip varlıklardır: Hayvanlar: Omurgalı ve omurgasız olarak ikiye ayrılır. Bitkiler: Çiçekli ve çiçeksiz olarak ikiye ayrılır. Mikroskobik Canlılar: Bakteri, amip, öglena, paramesyum gibi gözle görülemeyen canlılardır. Mantarlar: Küf, şapkalı, zehirli ve mayalı türleri bulunur. Yaşam Alanı: Canlıların yaşadığı yerlerdir. Her canlının farklı yaşam alanı gereksinimleri olabilir. Örneğin, bitkiler genellikle toprak, su ve güneş ışığına ihtiyaç duyar.

İki yaşamlılarda görülen başkalaşım olayı, canlıların yavru evresinden ergin evreye geçişlerde gösterdiği belirgin farklılaşmadır. Bu süreçte, özellikle böceklerde ve kurbağalarda, canlılar dış görünüş olarak tamamen değişir. İki yaşamlıların başkalaşım yaşamasının nedeni, yumurtada yeterli besin olmadığı için canlının gelişimini tamamlamadan yumurta dışına çıkmasıdır.

Konsepsiyon, canlılarda çiftleşme sonrası yumurta kanalına ulaşan spermatozoid ile ovumun birleşerek zigot oluşturması anlamına gelir. Canlılarda gelişim ise, zigotun oluşmasından itibaren bireyin geçirdiği tüm değişim sürecini kapsar.

Evet, paramesyum tüketici bir canlıdır.

Amensalist ilişki, genellikle farklı türlerde görülür. İşte bazı örnekler: Bitkiler: Ceviz ağacı, juglon adı verilen bir madde salgılayarak diğer bitkilerin büyümesini engeller. Mikroorganizmalar: Penicillium mantarı, antibiyotik penisilin üreterek çevresindeki diğer mikroorganizmaların büyümesini engeller. Hayvanlar: Aslanlar, avlarının artıklarını bırakarak çakalların avlanmasını zorlaştırır ve bu da çakalların beslenmesini olumsuz etkiler. Bu örnekler, amensalizmin farklı türlerde nasıl gözlemlenebileceğini gösterir.

Mutasyon, modifikasyon ve adaptasyon etkinliklerini aşağıdaki şekilde gerçekleştirebilirsiniz: 1. Mutasyon Etkinliği: - Amaç: Mutasyonların nedenlerini ve sonuçlarını anlamak. - Malzemeler: Kimyasal maddeler, radyasyon kaynakları, sıcaklık değiştiricileri. - Etkinlik: Öğrencilere mutasyona neden olan maddeleri tanıtın ve bu maddelerin DNA üzerindeki etkilerini gözlemlemelerini sağlayın. 2. Modifikasyon Etkinliği: - Amaç: Çevre şartlarının genlerin işleyişine etkisini görmek. - Malzemeler: Farklı sıcaklık ve ışık ortamları, besin çeşitleri. - Etkinlik: Öğrencilere modifikasyonun ne olduğunu açıklayın ve çuha bitkisinin farklı sıcaklıklarda renginin nasıl değiştiğini gösteriniz. 3. Adaptasyon Etkinliği: - Amaç: Canlıların çevreye nasıl uyum sağladığını anlamak. - Malzemeler: Farklı ekosistemlerden canlı örnekleri. - Etkinlik: Öğrencilere adaptasyon kavramını tanıtın ve çölde yaşayan develerin, kutup ayılarının veya kaktüs bitkisinin çevreye uyum sağlamak için nasıl değiştiğini gösterin.

Işık enerjisi içeren besinler, fotosentez yapabilen ve kendi besinlerini üretebilen üretici canlılar tarafından üretilir. Bu canlılar arasında: Yeşil bitkiler; Su yosunları; Bazı bakteriler (siyanobakteriler); Öglena. Bu canlılar, güneş enerjisini kullanarak inorganik maddelerden organik besin üretirler.

Dünyanın en güçlü zehirine sahip hayvanı konusunda kesin bir cevap vermek zor olsa da, bazı hayvanlar zehirlerinin gücü açısından öne çıkmaktadır: 1. Koni Salyangozu: Okyanuslarda yaşayan bu deniz canlısı, "Geografia" türü ile insanları öldürebilecek kadar güçlü bir zehre sahiptir. 2. İçbölge Taipan Yılanı: Avustralya'nın çöllerinde yaşayan bu yılan, zehiri ile birkaç miligramda bir insanı öldürebilecek kadar güçlüdür. 3. Mavi Halkalı Ahtapot: Pasifik ve Hint Okyanusu'nda bulunan bu ahtapot, tetanoz bakterisine benzer bir zehir içerir ve bir ısırık bile ölümcül olabilir. 4. Zamboni Vatozu: Avustralya kıyılarında yaşayan bu balık, vücudunda bulunan son derece zehirli dikenler ile şiddetli ağrı, felç ve bazen ölüme yol açabilir.

Su örümceği (Argyroneta aquatica) tehlikeli olabilir çünkü ısırığı insan derisini delip iltihaplanma ve hatta ateşe neden olabilecek zehirlidir. Ancak, diğer su örümceği türleri genellikle insanlara zarar vermez ve sadece avlanmak için zehir kullanırlar.

Evet, bitkiler canlıdır.

Karbondioksit veren canlılar sadece tüketici değildir. Üretici canlılar da karbondioksit verirler.

Virüsler ve bakteriler canlı olarak kabul edilir, çünkü her ikisi de: 1. Üreme yeteneğine sahiptir. 2. Genetik materyale sahiptir. 3. Evrimleşme kapasitesine sahiptir. Ancak, virüslerin tam bir hücre yapısı olmadığı ve kendi başlarına metabolik faaliyetleri sürdüremedikleri için, bazı bilim insanları tarafından canlı olmadıkları da öne sürülür.

Adaptasyon, 8. sınıf düzeyinde, canlıların yaşadığı ortama kalıtsal olarak uyum sağlaması ve bu sayede yaşama ve üreme şanslarını artırması olarak tanımlanır. Adaptasyonun bazı özellikleri: Adaptasyonla kazanılan özellikler sonraki nesillere aktarılır. Aynı ortamda yaşayan farklı tür canlılarda benzer adaptasyonlar görülebilir. Farklı ortamda yaşayan aynı tür canlılarda farklı adaptasyonlar görülebilir. Adaptasyon uzun süreçte meydana gelir. Adaptasyonlar biyolojik çeşitliliğe katkı sağlar. Adaptasyon örnekleri: Kutup ayılarının beyaz renkli olması, geniş ayakları olması, yağ depo etmesi. Kaktüslerin diken yaprakları olması, gövdesinde su depo etmesi. Ördek ve kazların suda yüzmek için ayaklarının perdeli olması. Bukalemunların bulunduğu ortama göre renk değiştirmesi.

Doğal sınıflandırma, canlıların ortak ataları ve kökenleri göz önüne alınarak yapılan bir sınıflandırmadır. Bu sınıflandırmada dikkate alınan başlıca özellikler şunlardır: - hücre yapısı ve sayısı; - DNA benzerliği; - protein benzerliği; - embriyonik gelişim ve gen dizilimi; - davranış ve beslenme. Günümüzde bilimsel olarak kabul edilen ve yaygın şekilde kullanılan sınıflandırma yöntemi, doğal sınıflandırma yöntemine dayanır.

Parazitler, başka bir canlıya bağımlı olarak ve onun besin kaynaklarına ortak olarak beslenirler. Beslenme şekillerine göre parazitler üç ana gruba ayrılır: 1. Ektoparazitler: Konak canlının dış kısmında yaşayarak kan ve vücut sıvılarıyla beslenirler. 2. Endoparazitler: Konak canlının iç kısmında yaşarlar. 3. Hücreler arası parazitler: Virüsler gibi, canlı hücrelerde replike olarak beslenirler.

9. sınıf biyoloji dersinde canlıların ortak özellikleri 11 tane olarak ele alınmaktadır. Bu özellikler şunlardır: 1. Hücresel yapıya sahip olma. 2. Beslenme. 3. Solunum. 4. Hareket. 5. Boşaltım. 6. Büyüme ve gelişme. 7. Üreme. 8. Uyarılara tepki (refleks). 9. Adaptasyon (uyum). 10. Homeostasi (iç denge). 11. Organizasyon (düzen).

Bakterilerin, yunusların, ayçiçeklerinin ve ayıların ortak özellikleri şunlardır: 1. Hücresel Yapı: Tüm canlılar, özel işlevlere sahip hücre veya hücrelerden oluşur. 2. Beslenme: Canlılar, enerji elde etmek için besinlere ihtiyaç duyar ve bu besinleri farklı yollarla üretebilir veya dışarıdan alabilir. 3. Solunum: Canlıların yaşamsal faaliyetlerini sürdürebilmeleri için oksijenli veya oksijensiz solunum yapmaları gerekir. 4. Boşaltım: Metabolizma atıkları, vücut dışına atılır. 5. Hareket: Canlılar, çeşitli nedenlerle yer değiştirebilir veya belirli yapılarını hareket ettirebilir. 6. Uyaranlara Tepki: Çevreden gelen fiziksel ve kimyasal uyarılara karşı cevap verirler. 7. Homeostazi: İç dengeyi koruyarak çevresel değişikliklere uyum sağlarlar.