Buzullar

Buz Devrinde buzların erimesinin başlıca nedenleri şunlardır: 1. Küresel Isınma: Atmosferdeki sera gazı konsantrasyonunun artması, Dünya'nın ortalama sıcaklığını yükselterek buzulların erimesine yol açar. 2. Fosil Yakıtların Yakılması: Kömür, petrol ve doğal gaz gibi fosil yakıtların kullanımı, sera gazı emisyonlarını artırır. 3. Endüstriyel Faaliyetler: Sanayi devrimi ile birlikte artan endüstriyel faaliyetler, karbon emisyonlarını büyük ölçüde artırmıştır. 4. Volkanik Aktivite: Büyük volkanik patlamalar, atmosfere büyük miktarda partikül ve gaz salarak iklim üzerinde geçici değişikliklere neden olabilir. 5. Deniz Akıntılarının Değişmesi: Okyanus akıntılarında meydana gelen değişiklikler, buzulların erimesini hızlandırabilir.

Grönland'ın yaklaşık %80'i buzullarla kaplıdır.

Buzullar, çeşitli nedenlerle tehlikeli olabilir: 1. Doğal Afetler: Hızlı erimeler, sel ve buzul gölü taşkınlarına yol açabilir. 2. İklim Değişikliği: Buzulların erimesi, küresel iklim desenlerini değiştirerek daha sık ve şiddetli hava olaylarının meydana gelmesine katkıda bulunur. 3. Ekosistemlerin Bozulması: Kutup ve dağlık bölgelerdeki ekosistemlerin dengesini bozarak birçok türün neslinin tükenme riskini artırır. 4. Su Kaynaklarının Kirlenmesi: Eriyen buzul suları, okyanuslara karışarak deniz suyunun tuzluluk ve sıcaklık dengesini bozar, bu da deniz ekosistemlerini olumsuz etkiler. 5. Hastalıkların Yayılması: Buzulların erimesi, binlerce yıldır buzda saklı kalmış patojenlerin modern dünyaya salınmasını hızlandırabilir ve eski hastalıkların yeniden ortaya çıkmasına neden olabilir.

Türkiye'de buzullar üç ana bölgede görülmektedir: 1. Toros Dağları: Orta Toroslarda küçük buzullar bulunurken, Güneydoğu Toroslar Türkiye'nin güncel buzullarının %65'ini barındırır. 2. Doğu Karadeniz Dağları: Özellikle Kaçkar Dağı'nda birçok buzul bulunmaktadır. 3. Volkanik Dağlar: Ağrı Dağı, Süphan Dağı ve Erciyes Dağı'nda da buzullar mevcuttur.

Dünyada en çok buzulun bulunduğu ülke Grönland'dır.

Morenler, buzullar tarafından oluşturulur.

Kuzey Buz Denizi'nde buzun bulunmasının iki ana nedeni vardır: 1. İklim Koşulları: Kuzey Buz Denizi, buzullarla kaplıdır çünkü bu bölge buzulların erimediği, soğuk bir iklim kuşağındadır. 2. Okyanus Akıntıları: Denizin altından akan sıcak okyanus akıntıları, buzulları aşağıdan eriterek Kuzey Buz Denizi'nin "Atlantikleşmesi" olarak adlandırılan bir sürece yol açar.

Dört ana buzul çeşidi vardır: 1. Kıta Buzulları: Dünya üzerindeki en büyük buzullardır ve Antarktika ile Grönland'da bulunurlar. 2. Dağ Buzulları: Dağ sıralarında bulunurlar ve genellikle yerel olarak sınırlı bir alana sahiptirler. 3. Vadisel Buzullar: Vadilerde ve çukur alanlarda bulunurlar, genellikle dağ buzullarından daha küçüktürler. 4. Piedmont Buzulları: Dağ buzullarının aşağı doğru yayıldığı düzlüklerde bulunurlar.

Himalayaların altında, Hindistan ve Avrasya tektonik plakalarının çarpışması sonucu oluşan karmaşık jeolojik yapılar bulunmaktadır. Bu bölgede ayrıca: - Siachen Buzulu gibi büyük buzullar yer almaktadır ve bu buzullar, Himalayalara kristal berraklığında tatlı su rezervuarı sağlamaktadır. - Yüzlerce göl bulunmaktadır ve bu göllerin çoğu, 5.000 metreden daha düşük rakımlarda yer almaktadır. - Sismik aktiviteler gözlemlenmektedir, çünkü Hindistan Plakası'nın hareketleri, bölgedeki deprem riskini artırmaktadır.

Glacierler (buzullar) çeşitli önemli işlevlere sahiptir: 1. Tatlı Su Kaynağı: Glacierler, dünyadaki tatlı suyun büyük bir kısmını depolar ve bu suyu yavaşça eriterek nehirlere ve göllere bırakır. 2. İklim Düzenleyici: Glacierlerin parlak yüzeyleri, güneş ışınlarını yansıtarak gezegenin soğumasına yardımcı olur. Bu nedenle, iklimin düzenlenmesinde önemli bir rol oynarlar. 3. Erozyon ve Landşaft: Glacierler hareket ettikçe, araziyi aşındırır ve şekillendirir, vadiler ve benzersiz oluşumlar yaratır. 4. Bilimsel Gösterge: Glacierlerin erimesi ve değişimi, iklim değişikliğinin izlenmesi için kullanılır.

Eratik ve moren farklı coğrafi oluşumlardır: 1. Eratik: Bu terim, genellikle buzulların taşıdığı ve biriktirdiği büyük kaya parçalarını ifade eder. 2. Moren: Daha geniş bir anlamda, buzul birikim şekillerinden birini ifade eder.

"Buzulların Ölümü" belgeseli, buzulların ve buz örtülerinin hızla parçalanarak okyanuslara doğru ilerlemesini ve bu durumun gelecekteki etkilerini anlatıyor. Belgeselde, uluslararası üne sahip fotoğrafçı James Balog'un, Kuzey Yarımküre'deki buzullara yerleştirdiği 25 hızlı çekim kamerasıyla yaptığı çalışmalar da yer alıyor.

Buzulların tamamen erimesi durumunda, Antarktika'daki buzullar için deniz seviyesinin yaklaşık 70 metre yükselebileceği tahmin edilmektedir. Grönland'daki buz tabakalarının erimesi ise deniz suyunun seviyesinin 7 metreye kadar artmasına neden olabilir.

Buzul moreni, buzulların aşındırıp taşıdığı ve biriktirdiği malzemelere verilen addır.

Kutuplardaki buzulların erimesinin başlıca nedeni küresel ısınmadır. Diğer erime nedenleri arasında şunlar da yer alır: Buz kıran gemiler: Bu gemiler, buzları kırarak yansıma yüzeyini azaltır ve atmosferin daha fazla ısınmasına yol açar. Ormansızlaşma: Ağaçların kesilmesi, soğutma etkisini azaltır ve karbondioksitin oksijene dönüşmesini engelleyerek sera gazı birikimine neden olur. Siyah karbon: Endüstriyel ve doğal yangınlar sonucu ortaya çıkan partiküller, buzulların yüzeyine yerleşerek ısı emilimini artırır.

Grönland'ın buzullarının erimesinin başlıca nedenleri şunlardır: 1. Küresel Isınma: Atmosferdeki karbondioksit oranının artması ve sera etkisi, buzulların erimesine yol açmaktadır. 2. Okyanus Sıcaklığının Artması: Okyanus sıcaklıkları arttıkça, buz tabakaları eridikçe okyanuslara daha fazla su eklenmekte ve bu da buzulların erimesini hızlandırmaktadır. 3. Gelgit Etkileri: Petermann Buzulu'nda yapılan araştırmalar, gelgit döngüleri sırasında buzulun alt tarafındaki zemin hattının kaymasının, sıcak deniz suyunun buza ulaşarak erimeyi artırdığını göstermektedir. Bu süreçler, Grönland'da ve dünya genelinde deniz seviyesinin yükselmesine neden olmaktadır.

Buzulların sonsuzluğa kadar uzaması, iklim koşulları ve jeolojik süreçler nedeniyle mümkündür. 1. İklim Koşulları: Buzullar, soğuk bölgelerde karların birikip sıkışmasıyla oluşur. 2. Jeolojik Süreçler: Buzullar, kendi ağırlıkları ve yer çekimi etkisiyle hareket eder ve bu hareket, yeryüzünü şekillendirir. Bu nedenle, buzul kütleleri zamanla geniş alanlara yayılabilir.

Antarktika'daki buzulların önemli olmasının bazı nedenleri: Tatlı su kaynağı: Dünyadaki toplam tatlı suyun yaklaşık %70'ini oluştururlar. İklim değişikliği araştırmaları: Buz çekirdekleri, binlerce yıl öncesine ait atmosferik bileşimler ve sıcaklık değişiklikleri hakkında bilgi vererek iklim değişikliğinin anlaşılmasına yardımcı olur. Deniz seviyeleri: Buzulların büyümesi veya erimesi, dünya çapında deniz seviyelerini önemli ölçüde etkileyebilir ve bu durum, kıyı bölgelerinde yaşayan milyonlarca insanı tehdit eder. Besin zinciri: Buzullar, kriller gibi kabukluların yaşam alanıdır ve bu canlılar, penguenler, foklar ve balinalar için önemli bir besin kaynağıdır. Güneş ışığı yansıtıcılığı: Buzullar, güneş ışınlarını uzaya geri yansıtarak gezegenin soğumasına katkıda bulunur.

Sirk buzullarına en çok yüksek dağlık alanlarda rastlanır. Türkiye'de ise Ağrı, Cilo, Kaçkar, Sat, Uludağ, Nemrut, Toroslar ve Karadeniz dağlarında sirk buzullarına rastlanmaktadır.

"The100" dizisinde buzun ne zaman eridiği hakkında doğrudan bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, gerçek hayatta buzulların erimesi küresel ısınma nedeniyle hızlanmaktadır. Grönland ve Antarktika buz tabakaları, her yıl yaklaşık 370 milyar ton buz kütlesi kaybetmekte ve bu erime deniz seviyesinin yükselmesine neden olmaktadır.