BüyükPatlama

Büyük Patlama'dan (Big Bang) günümüze kadar geçen zaman, evrenin yaşı olarak kabul edilir. Ancak bu değer, gelecekteki daha hassas gözlemlerle değişebilir.

Büyük Patlama teorisini destekleyen bazı kanıtlar: Kozmik mikrodalga arka plan ışıması. Hafif elementlerin bolluğu. Galaksilerin kırmızıya kayması. Antik gaz bulutları. Bu kanıtlar, Büyük Patlama'nın evrenin kökeni ve evrimi için en mantıklı açıklama olduğunu göstermektedir.

Büyük Patlama (Big Bang) teorisinin babası olarak kabul edilen kişi, Belçikalı fizikçi papaz Georges Lemaître'dir. Bu teori ilk kez 1922 yılında Alexander Friedmann tarafından ortaya atılmıştır.

Büyük Patlama Teorisi, bilim insanları arasında geniş ölçüde kabul görmüştür. Ancak, teorinin bazı zayıf noktaları ve çözülmemiş problemleri bulunmaktadır. Son zamanlarda, evrenin genişlemesiyle ilgili farklı ölçümlerde fark edilen tutarsızlıklar, teoriye yönelik şüpheleri artırmıştır. Büyük Patlama Teorisi'nin doğruluğu veya yanlışlığı konusunda kesin bir yargıya varmak için daha fazla araştırma ve kanıt gerekmektedir.

Steven Weinberg'in "İlk Üç Dakika" (The First Three Minutes) kitabı, evrenin oluşumunun ilk üç dakikasında neler olduğunu anlatır. Kitapta ele alınan bazı konular: Büyük Patlama Kuramı. Temel parçacıklar fiziği. Evrenin evrimi. Yanıtsız sorular. Kitap, anlaşılması zor bilimsel konuları meslekten olmayanların da kavrayabileceği bir dille anlatır.

Ekpirotik evren modeli, evrenin kökenini ve büyük ölçekli yapısını açıklayan bir kozmolojik teoridir. Temel varsayımlar: Çarpışma: Evren, ekstra bir dördüncü uzaysal boyuta sahip bir uzayda, iki üç boyutlu dünyanın çarpışması sonucu oluşmuştur. Büyük Patlama: Büyük Patlama (Big Bang), aslında bir "büyük sıçrama" (Big Splat) olarak yorumlanır; bu, bir geçiş aşamasıdır ve önceki bir daralma döneminden genişleme dönemine geçişi ifade eder. Döngüsel evren: Evren, düzenli aralıklarla genişleyip daralır ve bu süreç döngüsel olarak devam eder. Avantajlar: Büyük Patlama'daki tekillik kavramını ortadan kaldırır. Kozmik mikrodalga arka plan ışıması (CMB) ile uyumludur. Sicim teorisi ve kuantum kütle çekimi ile uyumludur. Dezavantajlar: Deneysel olarak kanıtlanması zordur. Evrenin genişleme ve daralma mekanizmasını tam olarak açıklayamaz.

Büyük Patlama (Big Bang) Teorisi, evrenin 13,7 milyar yıl önce, aşırı yoğun ve sıcak bir noktadan genişleyerek oluştuğunu savunur. Büyük Büzülme (Big Crunch) Teorisi, evrenin kritik bir kütleye ulaşması durumunda büyümeyi bırakıp tekrar sıkışacağını, bu süreçte ısınarak başlangıçtaki haline döneceğini öne sürer. Bu teoriler, evrenin geleceği hakkında farklı senaryolar sunar; ancak evrenin genişlemeye devam ettiği gözlemlenmektedir.

İlk yıldızlar, Büyük Patlama'dan 250 ila 350 milyon yıl sonra oluşmuştur. Bu tarih, "kozmik şafak" olarak bilinen olayla ilişkilidir. Evrenin 13,8 milyar yaşında olduğu düşünüldüğünde, ilk yıldızlar günümüzden 13,5-13,4 milyar yıl önce ortaya çıkmıştır.

İlk ışığın ne zaman ortaya çıktığına dair farklı görüşler bulunmaktadır. Büyük Patlama Teorisi. Astronomik araştırmalar. Bu bilgiler, ışığın ortaya çıkışının evrenin oluşum süreciyle bağlantılı olduğunu göstermektedir.

Su, 4,5 milyar yıl önce Dünya oluştuktan yüz milyonlarca yıl sonra uzaydan donmuş parçalar halinde gelmiştir. Her türlü yaşamın kaynağı olan su, yabancı bir madde olarak dünyaya geldi çünkü o sırada gezegenimiz yanardağların sürekli patladığı kupkuru bir yerdi.

Kozmik enflasyon, evrenin erken döneminde uzayın üstel genişlemesiyle ilgili bir teoridir. Kozmik enflasyon teorisinin bazı temel özellikleri: Zaman dilimi: Büyük Patlama'dan 10-36 saniye sonra, 10-33 ile 10-32 saniyeleri arasında gerçekleşmiştir. Genişleme: Bu dönemde evren, ışıktan daha hızlı bir şekilde genişlemiştir. Etkileri: Genişleme sonrası evren, her yönde eşit dağılmış ve düz bir yapıya sahip olmuştur. Tohum oluşumu: Kuantum dalgalanmalar büyümüş ve galaksi oluşumuna yol açan tohumlar oluşmuştur. Açıkladığı olgular: Kozmik mikrodalga arka plan ışımasının homojen dağılımı, evrenin düz yapısı ve manyetik tek kutupluluğun gözlemlenememesi gibi durumları açıklar. Kozmik enflasyon teorisi, 1980'li yıllarda geliştirilmiş ve 1990'larda gözlemsel olarak doğrulanmıştır.

Evrendeki ilk ışık, Büyük Patlama'dan (Big Bang) yaklaşık 300 bin yıl sonra oluşmuştur. Büyük Patlama olayından sonra protonlar ve elektronlar, bir süre sonra hidrojen atomlarını oluşturmak üzere bir araya gelmeye başlamıştır. Ayrıca, Paris Astrofizik Enstitüsü’nden astrofizikçi Iryna Chemerynska liderliğindeki gökbilimcilerin araştırmalarına göre, evrenin erken döneminde ışığın ortaya çıkmasında cüce galaksiler önemli bir rol oynamıştır. Evrendeki ilk ışığın oluşumu hakkında kesin bilgiye ulaşmak için daha fazla araştırmaya ihtiyaç vardır.

Büyük patlama öncesi tekillik, evrenin başlangıç noktası olarak kabul edilen Büyük Patlama (Big Bang) öncesinde, sonsuz yoğunlukta ve sonsuz küçüklükte olan bir noktayı ifade eder. Bu tekilliğin özellikleri: Fizik kanunlarının geçersiz olması. Matematiğin zorlanması. Zaman ve mekanın olmaması. Tekillikler, kara deliklerin merkezinde de bulunur ve bu nedenle "kara delik tekilliği" olarak da adlandırılır.

Evren oluşmadan önce ne olduğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır, çünkü bu, evrenin başlangıcı olarak kabul edilen Büyük Patlama'dan önceki zaman dilimini ifade eder. Bazı teoriler ve hipotezler: Büyük Patlama Teorisi. Çoklu Evrenler Teorisi. Sınırsızlık Önerisi. Bu konular, evrenin kökeni ve öncesi hakkında hala birçok bilinmezi barındırmaktadır.

Kozmik spirallerin ne zaman oluştuğuna dair kesin bir bilgi bulunmamaktadır. Ancak, en eski spiral galaksilerden biri olan BRI 1335-0417, Büyük Patlama'dan sadece 1,4 milyar yıl sonra, kozmik yıldız oluşumunun zirve yaptığı zamandan önce gelişmiştir. Ayrıca, iki spiral galaksinin çarpışması sonucu oluşan Sonsuzluk Galaksisi de kozmik spirallerin oluşum sürecine dair kanıtlar sunmaktadır. Spiral galaksilerin oluşumu, yoğunluk dalga teorisi ve yerçekimi etkileşimleri gibi çeşitli mekanizmalarla açıklanmaktadır. Daha fazla bilgi için bilimsel araştırmaların ve keşiflerin takip edilmesi önerilir.

Evrenin merkezi yoktur. Standart kozmoloji teorilerine göre, evren yaklaşık 14 milyar yıl önce Büyük Patlama (Big Bang) ile başlamıştır ve o zamandan beri genişlemektedir.

Büyük Patlama (Big Bang) ile birlikte yok olan şey, evrenin yüksek yoğunluktaki ilk halidir. Ayrıca, Büyük Patlama sırasında tanrı kavramının da yok olduğu yönünde bazı kurgusal senaryolar bulunmaktadır.

Kuark-gluon plazması (KGP), yüksek sıcaklık ve/veya yüksek yoğunlukta var olan, kuantum renk dinamiğinde maddenin bir halidir. Özellikleri: Bileşim: KGP, kuark ve gluonlardan oluşur. Serbest Hareket: Bu fazda kuarklar ve gluonlar, herhangi bir hadrona ait olmadan, plazmanın tüm hacmi boyunca serbestçe hareket edebilir. Toplam Yük: Elektrik yüklü parçacıklardan oluşan plazmanın toplam elektrik yükü sıfırdır; aynı şekilde, renk yüklü kuark ve gluonlardan oluşan plazmanın da toplam renk yükü sıfırdır. Evrenin Başlangıcı: Büyük Patlama'dan (Big Bang) sonraki ilk saniyenin 10.000.000'da 1'i anında oluştuğu düşünülmektedir. Doğal Ortamlar: Nötron yıldızlarının çekirdeklerinde de KGP bulunabileceği öngörülmektedir. KGP'yi doğrudan gözlemlemek mümkün değildir; ancak, yüksek enerjilerde ağır iyonların çarpıştırılması sonucu oluşan "parçacık yağmuru" incelenerek varlığı anlaşılabilir.

"Bing Bang" Türkçe'de şu anlamlara gelebilir: Büyük Patlama (Big Bang). The Big Bang Theory (TBBT).

Büyük Patlama'dan önce evrenin kaç yaşında olduğuna dair bir bilgi bulunmamaktadır. Evren, yaklaşık olarak 13,77 milyar yaşındadır. Evrenin yaşını belirlemek için kozmik mikrodalga arka plan radyasyonunun incelenmesi, uzak galaksilerin ve kümelerin gözlemlenmesi ve radyoaktif izotopların dağılımı gibi yöntemler kullanılmaktadır.