BinaTasarımı

Binaların Yangından Korunması Hakkında Yönetmelik, kamu kurum ve kuruluşları, özel kuruluşlar ve gerçek kişiler tarafından kullanılan her türlü yapı, bina, tesis ve işletmenin yangın güvenliğini sağlamak amacıyla hazırlanmış bir yönetmeliktir. Yönetmeliğin bazı önemli maddeleri: Amaç: Yangınların can ve mal kaybına yol açmasını en aza indirerek söndürülmesini sağlamak. Kapsam: Yangın önleme ve söndürme tedbirlerini, yangının yol açabileceği tehlikeleri ve bu tehlikelere karşı alınması gereken tasarım, yapım, kullanım, bakım ve işletim esaslarını kapsar. Binanın inşası: Yangın çıkması durumunda binanın yük taşıma kapasitesinin belirli bir süre korunması, yangının yayılması ve civar binalara sıçramasının sınırlandırılması gibi şartları içerir. Kaçış yolları: Kullanıcıların binayı terk etmelerine imkân verecek şekilde düzenlenmesi ve bakım altında tutulması gereklidir. Yangın söndürme sistemleri: Sabit boru tesisatı, yangın dolapları sistemi, hidrant sistemi ve yağmurlama sistemi gibi sistemlerin tasarımı, tesis edilmesi ve çalışır durumda tutulması mecburidir.

Yeşil bina sertifikası almak için aşağıdaki adımlar izlenmelidir: 1. Sürdürülebilir Malzemeler Kullanmak: Yenilenebilir kaynaklardan üretilen veya geri dönüştürülebilen malzemeler tercih edilmelidir. 2. Enerji Verimliliği Sağlamak: Yüksek verimli ısıtma, havalandırma ve klima sistemleri kullanmak, LED aydınlatma ve güneş panelleri gibi yenilenebilir enerji kaynakları kullanmak enerji tasarrufuna katkı sağlar. 3. Su Kullanımını Azaltmak: Düşük akışlı musluklar ve duş başlıkları kullanarak su tasarrufu sağlamak ve yağmursuyu hasadı ile gri su geri kazanımı gibi yöntemler uygulamak önemlidir. 4. Atık Yönetimini Planlamak: Atıkların geri dönüşümü ve bertaraf edilmesi için bir plan yapılmalıdır. Ayrıca, LEED (Enerji ve Çevresel Tasarımda Liderlik) gibi tanınmış yeşil bina sertifikasyon programlarına başvurmak da mümkündür.

Sürgülü cam kapılar yatay bir ray sistemi üzerinde hareket ettiği için sağa veya sola açılır.

8'li kat planı, sekiz katlı bir binanın veya yapının katlarının nasıl tasarlandığını ve kullanıldığını gösteren bir plan türüdür.

Dünyanın en çirkin binaları olarak değerlendirilen bazı yapıların yapım nedenleri şunlardır: 1. Boston Belediye Binası: Brütalist mimarinin bir örneği olan bu bina, pencerelerin tekrarlanması ve taşıyıcı olmayan unsurlar gibi tasarım özellikleri nedeniyle eleştirilmiştir. 2. Pruitt-Igoe Toplu Konut Kompleksi: 1950'lerde düşük gelirli sakinler için yapılması planlanan bu kompleks, mimari, toplumsal ve politik başarısızlıklar nedeniyle yıkılmıştır. 3. Ryugyong Oteli: Kuzey Kore'deki bu otel, yanlış yapıldığı ve düzeltilebilmesinin yüksek maliyetli olduğu söylentileri nedeniyle boş kalmıştır. 4. Antilia Kulesi: Mumbai'deki bu bina, Forbes'a göre dünyanın en zengin insanlarından birine ait olup, fahiş zenginlik gösterisi olarak eleştirilmiştir. Bu binaların yapım nedenleri, genellikle dönemin sosyal, ekonomik ve mimari trendlerine dayanmaktadır.

Depremde en güvenli binalar genellikle çelik yapılar ve yeni inşa edilen binalar olarak kabul edilir. Diğer güvenli bina özellikleri: - Kaliteli malzemeler: Beton, demir ve çelik gibi dayanıklı malzemelerin kullanılması. - Sal temel: Zemine esneklik kazandıran ve yapıyı yatay ve düşey hareketlerden koruyan temel sistemi. - Taban izolasyonu: Binanın sismik sarsıntı nedeniyle çökmeden sallanmasını sağlayan teknoloji. Ayrıca, tek katlı binalar ve 20 kat ve üzeri binalar da depremden en az etkilenen yapılar arasında yer alır.

Kat planları çeşitli türlere ayrılır: 1. Bodrum Kat Planları: Bodrum katların kot değerlerinin negatif olması gibi özel durumları içerir. 2. Zemin Kat Planları: Giriş katı olarak da bilinir ve genellikle diğer katlardan farklı özelliklere sahiptir. 3. Normal Kat Planları: Zemin katın üstünden başlayarak birbirine benzer katları kapsar. 4. Asma Kat Planları: Zemin katlarda yükseklik varsa bunlar asma kat olarak adlandırılır. 5. Çatı Katı Planları: Büyük yapılarda çatı katı için hazırlanan planlardır. Ayrıca, modüler kat planları ve açık kat planları gibi daha spesifik tasarımlar da mevcuttur.

Yangın kapıları hem tek kanat hem de çift kanat olarak üretilebilir. - Tek kanat yangın kapıları, genellikle daha az kişinin bulunduğu yaşam alanlarında tercih edilir. - Çift kanat yangın kapıları, büyük toplulukların bulunduğu alanlarda, özellikle otellerde ve hastanelerde kullanılır.

Çapraz katlı binalarda çekirdek, binanın merkezine yerleştirilmelidir.

Yeni binaların kolonsuz yapılmasının birkaç nedeni vardır: 1. Ferah ve Açık Mekanlar: Kolonsuz tasarım, iç mekanlarda daha geniş ve ferah bir atmosfer yaratır. 2. Estetik ve Modern Görünüm: Temiz hatlar ve basit formlar, modern ve minimalist bir estetik sunar. 3. Esnek İç Mekan Düzeni: Duvarlar ve bölmelerin daha rahat yerleştirilmesini sağlar. Ancak, kolonsuz binaların taşıma kapasitesi sınırlı olabilir ve deprem gibi doğal afetler karşısında daha zayıf olabilirler.

Yurt binası mimari proje yapımı birkaç aşamadan oluşur: 1. Ön Hazırlık Süreci: İhtiyaç analizi yapılır, müşteri beklentileri ve yasal mevzuat göz önünde bulundurulur. 2. Konsept Tasarım: İlk eskizler ve hacim çalışmaları yapılır, bina fonksiyonları ve mekansal organizasyon planlanır. 3. Kesin Proje Çizimi: Plan, kesit ve görünüş detayları hazırlanır, yapısal ve mekanik sistemlerin entegrasyonu sağlanır. 4. Uygulama Projesi ve Ruhsat Süreci: Detaylandırılmış proje dokümanları hazırlanır, yapısal hesaplar ve mühendislik projeleri yapılır. 5. Dijital Araçlar ve BIM Teknolojisi: CAD ve 3D modelleme programları kullanılarak projeler doğru bir şekilde çizilir. Bu süreçte, yapay zeka ve otomasyon destekli yazılımlar da kullanılarak enerji verimliliği analizleri yapılır ve inşaat süreçleri hızlandırılır.

2018 Deprem Yönetmeliği, bir dizi önemli değişiklik getirmiştir: 1. Deprem Tasarım Sınıfları ve Bina Yükseklik Sınıfları: Binaların deprem tasarım sınıfları (DTS) ve bina yükseklik sınıfları (BYS) yeniden tanımlanmıştır. 2. Özel Uzmanlık Gerektiren Konular: Sahaya özel deprem analizleri ve zaman tanım alanında doğrusal olmayan hesap yöntemleri gibi konular, uzmanların tasarım gözetim ve kontrolüne tabi tutulmuştur. 3. Bina Performans Hedefleri: Binaların performans hedefleri, kesintisiz kullanım, hemen kullanım, can güvenliği ve göçmenin önlenmesi olarak dört kategoriye ayrılmıştır. 4. Tasarım Yaklaşımları: Dayanıma göre tasarım (DGT) ve şekildeğiştirmeye göre değerlendirme ve tasarım (ŞGDT) olmak üzere iki ana tasarım yaklaşımı belirlenmiştir. 5. Deprem Yer Hareketi Düzeyleri: Dört farklı deprem yer hareketi düzeyi tanımlanmıştır: DD-1, DD-2, DD-3 ve DD-4. 6. Kesit Rijitlikleri: Perde, döşeme, kolon ve kirişler için kesit rijitlik katsayıları detaylandırılmıştır. 7. Malzeme ve Donatı Standartları: Minimum kolon boyutu 30 cm ve minimum beton dayanımı 25 Mpa (C25/30) olarak belirlenmiştir.

A2 yangın kapıları, yangın güvenliği gerektiren çeşitli alanlarda kullanılır: 1. Binalar: Ofisler, apartmanlar, iş yerleri gibi yaşam alanlarında her kat arasında. 2. Endüstriyel alanlar: Fabrikalar ve depolar gibi yüksek riskli alanlarda. 3. Kamusal alanlar: Hastaneler, okullar ve alışveriş merkezleri gibi kalabalık yerlerde. 4. Garajlar ve depolar: Yangın riskinin yüksek olduğu alanlarda özellikle gereklidir. Bu kapılar, yangının yayılmasını engelleyerek güvenli tahliye sağlar ve yangın güvenliği yönetmeliklerine uygun olarak monte edilmelidir.

Acil kaçış kapıları dışarıya doğru açılır.

Uçan kapılar (asma kapılar) çeşitli alanlarda kullanılır: 1. Sanayi Tesisleri: Fabrika girişleri ve depo kapıları. 2. Konutlar: Site ve villa girişleri. 3. Ticari Alanlar: Otopark girişleri, alışveriş merkezi yükleme alanları. 4. Kamu Kurumları: Belediye alanları, okul ve hastane girişleri. 5. Diğer Alanlar: Hava alanları, askeri birlikler ve lojmanlar.

Yeşil bina örnekleri arasında dünya genelinde öne çıkan bazı yapılar şunlardır: 1. One Angel Square, İngiltere: Manchester'da bulunan bu ofis binası, güneş panelleri, rüzgar türbinleri ve yüksek verimli pencereler kullanarak enerji tasarrufu sağlar. 2. Pixel Building, Avustralya: Melbourne'da yer alan bu ofis binası, yağmur suyu toplama sistemi, yeşil çatılar ve güneş panelleri ile enerji verimliliği sağlar. 3. The Edge, Hollanda: Amsterdam'da bulunan bu ofis binası, sensörler ve akıllı bina teknolojisi kullanarak enerji tasarrufu yapar, ayrıca yeşil çatılar ve yağmur suyu toplama sistemleri içerir. 4. Sabiha Gökçen Havalimanı Terminal Binası, Türkiye: Bu bina, su tasarruflu armatürler ve geri dönüştürülmüş malzemeler kullanarak çevre dostu bir yapıdır. 5. Bullitt Center, ABD: İçindeki sistem sayesinde yağmur ve atık suları arıtılarak geri dönüştüren, güneş pilleri ile aydınlatmayı sağlayan bir yapıdır.

Mimari tasarım çeşitleri şunlardır: 1. Konut Tasarımı: Bireysel evler ve toplu konut projeleri. 2. Ticari Bina Tasarımı: Ofisler, alışveriş merkezleri, oteller ve restoranlar. 3. Kamusal Alan Tasarımı: Hastaneler, okullar, kütüphaneler, müzeler ve belediye binaları. 4. Endüstriyel Mimari: Fabrikalar, depolar ve lojistik merkezleri. 5. Peyzaj Mimarlığı ve Kentsel Tasarım: Parklar, bahçeler, meydanlar ve şehir planlamaları. 6. Sürdürülebilir Mimari: Çevre dostu malzemeler ve enerji verimliliği prensipleri. 7. Postmodern Mimari: Geçmiş dönemlerden esinlenen, renkli ve eklektik tasarımlar. 8. Organik Mimari: Doğanın formlarını ve işleyişini taklit eden, doğal çevreyle uyumlu tasarımlar. 9. Klasik Mimari: Antik dönemlerden gelen geleneksel tasarım anlayışları.

Lineer armatürler çeşitli alanlarda kullanılır: 1. Ofis Binaları: Homojen aydınlatma sağlayarak çalışma verimliliğini artırır. 2. Mağazalar ve Alışveriş Merkezleri: Ürün sergileme alanlarını vurgular ve müşterilerin dikkatini çeker. 3. Ev Aydınlatması: Modern ve şık bir görünüm sağlar. 4. Sanat Galerileri: Eserleri doğru şekilde aydınlatarak estetik deneyimi artırır. 5. Restoranlar ve Kafeler: Ambiyansı desteklemek için kullanılır. 6. Endüstriyel Alanlar: Fabrikalar ve depolarda geniş alanları aydınlatmak için idealdir. Ayrıca, lineer armatürler dış mekanlarda da parklar, otel terasları ve sokak aydınlatmalarında tercih edilir.

Atriyumlu bina, genellikle bir binanın merkezinde yer alan, birden çok katı veya kanadı çevreleyen ve cam çatı ile kaplı geniş bir açık alan olarak tanımlanır. Özellikleri: - Doğal ışık ve havalandırma: Atriyum, binaya doğal ışık ve havalandırma sağlar. - Estetik ve odak noktası: Binaya estetik bir görünüm kazandırır ve görsel bir odak noktası oluşturur. - Bağlantı alanı: Farklı bölümleri birbirine bağlayan merkezi bir toplanma alanı olarak kullanılır. İnşaat aşamaları: 1. Mimari tasarım: Çevre analizleri ve müşteri istekleri göz önünde bulundurularak yapılır. 2. Proje onayı: Mimari proje, statik, elektrik ve mekanik projeler hazırlanarak belediyeye sunulur. 3. İnşaat: Temel, kolon, perde, kat döşemeleri, çatı ve dış cephe işlemleri gerçekleştirilir. 4. Son işlemler: İç mekan düzenlemeleri yapılır, elektrik, su ve doğalgaz tesisatları döşenir.

Tahliye merdiveni, 21,50 metreden yüksek olan konutlarda ve 30,50 metreden yüksek olan diğer binalarda zorunlu hale getirilmiştir. Ayrıca, kat alanı 2000 m²'den büyük olan ticari ve sanayi yapılarında da yangın tahliye merdiveni olması zorunludur.