Beyin

İnsan beyninin ve kafatasının büyük olmasının iki ana nedeni vardır: 1. Kortikal Katlanma: Beynin kafatasının içine daha fazla doku sığdırabilmek için katlanması, kortikal katlanma olarak adlandırılır. 2. Evrimsel Süreç: İnsan beyni, yaklaşık 6 milyon yıl önce şempanzelerle ortak atadan ayrıldığından beri neredeyse dört kat daha büyümüştür.

Deserebre kelimesi, beyin sapının transeksiyonu, serebrumun cerrahi olarak çıkarılması veya serebral kan dolaşımının kesilmesi sonucu hareketleri ayırt etme, öğrenme ve kontrol etme yeteneğinin kaybı anlamına gelir.

Kafada kist görmek, beyin veya kafatası içinde sıvı dolu bir kesecik tespit edilmesi anlamına gelir. Kafada kistlerin bazı türleri şunlardır: - Araknoid kist: Kafatasından beyne ulaşan zarda oluşan içi sıvı dolu keseciklerdir. - Kolloid kist: Genellikle üçüncü ventrikülün üst kısmında yer alır ve baş ağrılarına neden olabilir. - Dermoid kist: Doğumdan önce beyin ve omuriliğin içinde bazı deri hücrelerinin hapsolması sonucu oluşur. Belirtileri kistin boyutuna ve yerine bağlı olarak değişir ve baş ağrısı, bulantı, kusma, görme problemleri gibi durumları içerebilir. Teşhis genellikle fiziksel muayene, MR veya BT taramaları ve kan testleri ile konur. Tedavi seçenekleri arasında kistin izlenmesi, ilaç tedavisi ve cerrahi müdahale yer alır.

Beyin iltihabı (ensefalit) çeşitleri genel olarak iki ana kategoriye ayrılır: 1. Mikroplu (bakteriyel) ensefalit: Beyin dokusunun bakteriler tarafından enfekte edilmesiyle oluşur. 2. Mikropsuz (viral ve otoimmün) ensefalit: Bağışıklık sisteminin yanlış bir şekilde beyin dokularına saldırmasıyla ortaya çıkar. Ayrıca, post-enfeksiyöz ensefalit gibi daha nadir görülen türler de vardır ve bu durum bir enfeksiyonu takiben bağışıklık sisteminin anormal bir tepkisi sonucu gelişir.

"Ekstraaksiyel bos alanlarının belirgin olması" ifadesi, beyin ile kafatası kemiği arasındaki beyin omurilik sıvısının (BOS) bulunduğu alanın genişliğinin artması anlamına gelir.

İnsan vücudunun en karmaşık organı beyindir. Beyin, düşünme, öğrenme, anımsama, konuşma, hareket etme, çevresel algılama ve duyu işlevleri gibi alanlarda çok sayıda fonksiyonu çalıştırabilir. Ayrıca, beynin %90’ı glia hücrelerinden, %10’u da nöronlardan oluşur. Beyin, aynı zamanda vücudun her bir kısmına kimyasal ve elektriksel sinyaller gönderen ve bu sinyalleri alan bir organ olarak da işlev görür.

Beynin sol lobunda aşağıdaki işlevler ve yetenekler yer alır: 1. Dil Yetenekleri: Konuşma, anlama, okuma, yazma gibi dil işleme fonksiyonları sol beyinden sorulur. 2. Mantık ve Analitik Düşünme: Mantıksal problem çözme, matematiksel işlemler ve analitik düşünme sol beynin bir parçasıdır. 3. Sebep-Sonuç İlişkisi: Olaylar arasındaki ilişkileri kurma ve sebep-sonuç analizini yapma yeteneği sol beyinde bulunur. 4. Bilimsel ve Akademik Başarı: Sol beyin, bilimsel ve akademik başarı ile ilişkilidir. Bu lob ayrıca vücudun sağ tarafını kontrol eder.

Frontal bölge, beynin ön kısmında, doğrudan alnın arkasında yer alan frontal lob olarak adlandırılır.

Toksik kimyasallar beyni çeşitli şekillerde olumsuz etkiler: 1. Sinir Sistemine Zarar Verme: Cıva, arsenik, alüminyum ve kurşun gibi kimyasallar sinir hücrelerine doğrudan zarar vererek bilişsel bozukluklara, motor kontrol problemlerine ve hafıza kayıplarına yol açabilir. 2. İletişim Bozuklukları: Bu kimyasallar, nöronlar arasındaki iletişimi etkileyerek öğrenme, dikkat ve diğer bilişsel fonksiyonların bozulmasına neden olabilir. 3. Toksik Etki: Dioksinler gibi kimyasallar, sinir sisteminde oksidatif strese sebep olarak nörolojik bozukluk riskini artırır. 4. Gelişimsel Etkiler: Özellikle çocuklar ve gebeler için toksik kimyasallar, beyin ve sinir hücrelerinin gelişimini bozabilir, bu da gelişimsel gecikmelere ve öğrenme güçlüklerine sebep olabilir.

Obligata ve medulla oblongata farklı terimlerdir, ancak her ikisi de beyinle ilgili önemli işlevlere sahiptir. Obligata terimi, medulla oblongata için kullanılan eski bir isimdir. Medulla oblongata'nın görevleri şunlardır: - Solunum kontrolü: Solunum hızını ve derinliğini düzenler. - Kardiyovasküler düzenleme: Kalp atışını ve kan basıncını kontrol eder. - Refleksler: Öksürme, hapşırma, yutma gibi refleksleri yönetir. - Duyusal algı: Dokunma, tat ve ağrı gibi duyuların beyne iletilmesini sağlar. - Motor fonksiyonlar: Yüz, dil ve boğaz kaslarının hareketlerini kontrol eder.

Sağlıklı bir beyin emarında, radyolog tarafından yapılan değerlendirmede şu bulgular gözlemlenir: 1. Beyin dokusu: Sağlıklı bir yapı gösterir, anormal kitleler, lezyonlar veya beyaz noktalar bulunmaz. 2. Beyin ventrikülleri: Normal boyut ve şekildedir. 3. Sulcuslar (beyin yüzeyindeki oluklar): Normal yapıdadır. 4. Beyin arterleri ve venleri: Normal bir kan akışı gösterir. Yaşa bağlı değişiklikler göz önünde bulundurulduğunda, çok küçük ve izole beyaz madde değişiklikleri bazı durumlarda normal kabul edilebilir.

Beynin ince zarı, beyin zarlarının en iç tabakası olan pia mater olarak adlandırılır.

Akıllı telefon kullanımının beyin üzerindeki bazı etkileri: Odaklanma ve hafıza sorunları: Sürekli gelen bildirimler ve çoklu görevler, dikkat dağınıklığına ve kısa süreli hafıza sorunlarına yol açabilir. Bağımlılık: Akıllı telefonlar, alkol veya nikotin gibi bağımlılık yaratabilir. Fiziksel rahatsızlıklar: Uzun süre telefon kullanmak, göz kuruluğu, duruş bozuklukları ve karpal tünel sendromu gibi rahatsızlıklara neden olabilir. Uyku düzeni bozulması: Gece geç saatlere kadar telefon kullanmak, mavi ışık nedeniyle melatonin salınımını engelleyerek uykusuzluğa yol açabilir. Sosyal izolasyon: Aşırı telefon kullanımı, gerçek hayatta sosyalleşmeyi azaltarak yalnızlığa ve sosyal izolasyona neden olabilir. Elektromanyetik etkiler: Yayılan elektromanyetik dalgalar, nörolojik problemlere ve vücut ısısında artışa neden olabilir. Akıllı telefon kullanımının olumsuz etkilerini azaltmak için kullanımı sınırlamak ve telefon görüşmelerinde kulaklık tercih etmek önerilir.

Komissürotomi tıpta iki şekilde kullanılan bir terimdir: 1. Kalp Komissürotomi: Kalp kapakçıklarının kenarları birbirine yapıştığında ve normal kan akışı engellendiğinde uygulanan cerrahi girişimdir. 2. Beyin Komissürotomi: Beynin iki yarıküresini birleştiren bağ dokusu lifleri olan komissürlerin kesilmesini veya çıkarılmasını içeren cerrahi prosedürdür.

Teta seviyesi, beyin dalgalarının frekans aralığına göre sınıflandırılmasında kullanılan bir terimdir ve 3.5 ila 8 Hz arasında değişir. Bu beyin dalgaları, hayal gücü, düşünme ve uyku ile ilişkilidir.

Erkek beyni, kadın beyninden yaklaşık %10 daha büyüktür.

Biyolojik psikoloji, davranışların ve zihinsel süreçlerin biyolojik temellerini inceleyen bir psikoloji dalıdır. Bu alan, aşağıdaki konuları kapsar: Beyin ve sinir sistemi: Beyin yapıları ve bunların duygu, bellek, düşünme gibi zihinsel işlevlere nasıl etki ettiğini araştırır. Nörotransmitterler: Dopamin, serotonin gibi kimyasal maddelerin davranış ve duygusal durumlar üzerindeki etkilerini inceler. Genetik ve evrimsel faktörler: Genetik yatkınlıkların ve kalıtımın bireysel farklılıklar ve psikolojik bozukluklar üzerindeki etkisini araştırır. Hormonal etkiler: Kortizol, testosteron, oksitosin gibi hormonların ruh hali, stres, bağlanma ve agresyon gibi davranışlar üzerindeki etkilerini inceler. Beyin hasarları ve bozukluklar: Beyindeki hasarların veya bozuklukların kişilik, davranış ve zihinsel süreçler üzerinde nasıl etkiler yarattığını araştırır.

Anoksik beyin hasarı, beynin oksijensiz kalması sonucu ortaya çıkan ciddi bir nörolojik durumdur. Anoksik beyin hasarının bazı nedenleri: kalp durması; boğulma; solunum yetmezliği; zehirlenme (karbonmonoksit gibi); şiddetli hipotansiyon (düşük tansiyon). Belirtiler, hasarın şiddetine ve etkilenen beyin bölgelerine bağlı olarak değişir. Tedavi, semptomların yönetimine ve bireyin fonksiyonel bağımsızlığını artırmaya odaklanır.

Dopamin ve DOPA dekarboksilaz (DDC) hakkında bilgiler: Dopamin: Beyinde birçok işlevi olan önemli bir kimyasal habercidir. DOPA dekarboksilaz (DDC): Beyin dokusunda bulunan bir enzimdir. DDC enzimi, L-DOPA'yı dekarboksilatlayarak dopamine dönüştürür.

Obsesif Kompulsif Bozukluk (OKB), beynin karar veren bölgesinde meydana gelen bir bozukluk olarak kabul edilir. OKB'nin fizyopatolojisinde, prefrontal-subkortikal devrelerin fonksiyon bozukluğu öne çıkmaktadır.