Batı

"West" kelimesi, İngilizce'de "batı" anlamına gelir çünkü bu yön, pusuladaki dört ana yönden biridir ve güneşin battığı yönü ifade eder. Kelimenin kökeni, Eski İngilizce "vesper" (akşam) veya Latince "vesperus" (akşam yıldızı) kelimelerine dayanır.

Western kelimesi, farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşır: Film Türü: Kovboy filmi veya bu türü tanımlayan bir terimdir. Coğrafya: Batı, batıya ait veya batıdan gelen. Kültür: ABD'nin batıya doğru göçü sırasında oluşan yaşam tarzı ve kültürü. Diğer Anlamlar: Batı ülkeleri, batı medeniyeti, batı demokrasisi gibi. Ayrıca, "spaghetti western" gibi alt türleri de vardır; bu, genellikle İtalyan yönetmenler tarafından çekilen düşük bütçeli kovboy filmlerini ifade eder.

Tombstone filmi, 1880'lerin Güneydoğu Arizona'sında yaşanan gerçek olaylara dayanmaktadır. Filmde anlatılan bazı gerçek olaylar şunlardır: Gunfight at the O.K. Corral. Tombstone kasabası. Ancak film, her detayı gerçek olmayan, Wyatt Earp ve ailesinin bu kasabaya yerleşip bir çatışma ortamına dahil olmalarını anlatan, bu yolculuğun öne çıkan anlarını gösteren bir yapımdır.

"Bir Zamanlar Batıda" (C'era una volta il West) filmi, Amerika'da kurgusal bir kasaba olan Flagstone etrafında meydana gelen iki çatışmayı tasvir eder. Filmin hikayelerinden biri, bir demiryolunun inşasıyla ilgili toprak mücadelesini, diğeri ise soğukkanlı bir katile karşı alınan intikamı konu alır.

Affedilmeyen (Unforgiven) filminin konusu şu şekildedir: Yıllar önce silahlarını bırakıp çiftçiliğe dönen yaşlı haydut ve katil William Munny, son bir iş daha kabul eder. Big Whiskey, Wyoming’de, Strawberry Alice önderliğindeki bir grup fahişe, Delilah Fitzgerald adlı fahişenin yüzünü kesen Quick Mike ve Davey-Boy Bunting adlı kovboyları öldürebilene 1.000 dolar ödül vereceklerini ilan ederler. Bu durum, kasabanın şerifi Little Bill Daggett’ı kızdırır. Will, eski partneri ve genç bir adamın ellerinden adaleti sağlamak için bir araya gelirler. Film, 1880’lerde, Kuzey Amerika kırsalında kovboy devrinin sonlanmaya başladığı bir dönemde, bireyselliğin kasaba şiddetine yansımalarını gözler önüne sererken, izleyiciye gerilim dolu bir deneyim sunar.

"Cehennem Tekerlekleri" (Hell on Wheels), 2011-2016 yılları arasında yayınlanan bir Amerikan Western televizyon dizisidir. Hikaye, 1865'ten 1869'a kadar, ilk kıtalararası demiryolunu inşa eden şirketin çalışanları tarafından kurulan "Hell on Wheels" adlı kanunsuz kasabada geçer. Dizi, açgözlülük ve yozlaşma üzerine kurulu bir toplumda uygarlığın vahşetini sorgulamaktadır.

"Batıda Kan Var" (Once Upon a Time in the West), gizemli bir kovboy ile sempatik bir haydutun, yeni bir hayat kurmak amacıyla "Vahşi Batı"ya gelen bir kadını, kocasının katiline karşı korumalarını konu alır. Filmde, acımasız biri olarak tanınan Frank ve adamları, kanunsuz işler yapmaktadır. Ayrıca, demiryolu yapımcıları Arizona çölünde ilerlerken, Jill adlı bir kadın yeni bir hayat umuduyla Flagstone adlı küçük kasabaya gelir.

Amerikan kovboy filmleri, genellikle Batı Amerika'da geçen, vahşi doğada geçim mücadelesi veren kovboyların hikayelerini anlatır. Kovboy filmlerinde işlenen bazı temalar: Dostluklar ve aşklar. Macera. Batı'nın sert ve zorlu yaşamı. Ayrıca, Amerikan kültürüne ve tarihine ayna tutarak, bazı dönemlerin sosyal ve politik sorunlarını ele alırlar. Bazı popüler Amerikan kovboy filmleri: The Good, the Bad and the Ugly (İyi, Kötü ve Çirkin). Once Upon a Time in the West (Batıda Bir Zamanlar). No Country for Old Men (İhtiyarlara Yer Yok). Django Unchained (Zincirsiz). The Searchers (Kovboy).

"Batıdan Gelen Adam" filminin konusu, farklı bağlamlarda iki farklı hikayeyi ifade edebilir: 1958 yapımı film: Gary Cooper'ın tövbekar bir kanun kaçağını canlandırdığı bu yapım, sinema tarihinin en iyi westernlerinden biri olarak kabul edilir. 1971 yapımı film: Yönetmenliğini ve senaryosunu Savaş Eşici'nin yaptığı bu Türk filmi, Cihangir Gaffari, Gülgün Erdem ve Erol Taş'ın performanslarıyla dikkat çeker.

1971 yapımı "Kansızlar (A Town Called Bastard)" filmi, baskı, intikam, özgürlük ve adalet temalarını ele alan, kasaba halkının zalim düzenle mücadelesi ile kişisel hesaplaşmaların iç içe geçtiği, çetin ve dramatik bir Batı öyküsüdür. Hikaye, "Hell" (Cehennem) adını taşıyan, kural ve düzenin neredeyse tamamen çöktüğü, kanunların etkisiz kaldığı bir batı kasabasında geçer. Kasabaya, geçmişinde yaşadığı acı olaylar ve içindeki intikam arzusu nedeniyle peşinden kaçamadığı sırlarla dolu, yalnız bir silahlı yabancı gelir. Film, yabancının kasabadaki yozlaşmış otoriteler, acımasız kanun kaçakları ve kendi geçmişiyle olan hesaplaşmasını, yoğun çatışmalar ve aksiyon sahneleri eşliğinde işler.

"Kasabanın Namusu" (Tombstone, 1993) filmi, 1881 ve 1882 yıllarında ABD'nin batısında yaşanmış tarihi olaylara dayanmaktadır. Kanun koruyucu olarak yıllarca görev yaptıktan sonra kendilerini emekliye ayıran silahşör Wyatt Earp ve kardeşleri, aileleri ile birlikte yeni bir hayat kurmak için geldikleri Arizona'nın "Tombstone" kasabasında, kendileri gibi silahşör olan eski dostları Doc Holliday ile karşılaşırlar. Kasabanın "Tombstone" ismi, aynı zamanda "mezar taşı" anlamına gelmektedir.

"Vahşi Mücadele" (Gunfight at the O.K. Corral), 1957 yapımı bir ABD western filmidir ve yönetmenliğini John Sturges üstlenmiştir. Filmin konusu: Uzun ve başarılı bir kariyerin ardından emekli olan şerif Wyatt Earp, kardeşlerinin yanına Arizona Tombstone'a gider. Film, Ses ve Kurgu dallarında iki Akademi Ödülüne aday gösterilmiştir.

Bizans ve Batı arasındaki ilişkiler, yüzyıllardır süren siyasi, ticari ve dini rekabetlerle şekillenmiştir. İmparator I. Aleksios Komnenos döneminde (1081-1118) bu rekabet zirveye ulaşmıştır. Haçlı Seferleri, Batı'nın Doğu Hristiyanlığını etkisi altına alma çabalarının bir parçası olarak bu dönemde gerçekleşmiştir. 12. yüzyılda, Komninos döneminde, Bizans ile Haçlı devletleri arasındaki iletişim artmış, bu da Bizans teknolojisinin, sanatının ve kültürünün Batı'ya sızmasına neden olmuştur.

Batılılaşma, dünya toplumlarının sanayi, teknoloji, hukuk, siyaset, ekonomi, yaşam tarzı, beslenme, giyim, dil, alfabe, din, felsefe ve değerler gibi çeşitli alanlarda Batı kültürünü benimsemesini sağlayan bir süreçtir. Bu süreç, ticaret, kolonicilik, misyonerlik veya küreselleşme gibi çeşitli yollarla gelişebilir ya da ülkede gerçekleştirilen reformlar vasıtasıyla meydana gelebilir. Türkiye, Rusya, Japonya, Tayvan, İsrail ve devrim öncesi İran, tamamen veya kısmen Batılılaşmış ülkelere örnek gösterilebilir.

1980 yapımı Heaven's Gate filmi, 1890'larda Wyoming'de, toprak baronları ile mütevazı Avrupalı göçmenler arasındaki anlaşmazlığı konu alır. Filmde, azimli bir şerifin, göçmen çiftçileri zengin toprak sahiplerinden korumaya çalışması ve aynı zamanda aşık olduğu kadın nedeniyle bir kiralık katille karşı karşıya gelmesi anlatılır. Filmin temel olay örgüsü, Wyoming'in 1892 Johnson County Savaşı'na dayanır, ancak tarihsel olaylara çok az benzerlik gösterir.

"Genç Ülke" (The Young Country) filmi, genç bir kumarbazın gizemli bir servetin sahibini aradığı, gönülsüz bir Western hikayesini anlatıyor. Filmin bazı karakterleri: Stephen Foster Moody (Roger Davis); Aaron Grimes (Wally Cox); Şerif Matt Fenley (Walter Brennan); Clementine Hale (Joan Hackett). Film, 17 Mart 1970 tarihinde ABC'de "Haftanın Filmi" olarak yayınlanmış, ancak seri olarak kabul edilmemiştir.

"Tombstone" filmi, 1881 ve 1882 yıllarında ABD'nin batısında yaşanmış tarihi olaylara dayanmaktadır. Kasabanın ismi olan "Tombstone", mezar taşı anlamına da gelmektedir. Filmin hikayesi kısaca şu şekilde özetlenebilir: Yıllarca silahşor olarak görev yaptıktan sonra kendilerini emekliye ayıran Wyatt Earp ve kardeşleri, aileleri ile birlikte yeni bir hayat kurmak için Tombstone'a gelirler. Sakin bir hayat umarken, burada da kanunsuzlarla çarpışmak zorunda kalırlar. "OK Corral" çatışmasının ardından, Morgan Earp'in öldürülmesi ve Virgil Earp'in sakat kalması, Wyatt Earp'in intikam arayışına girmesine neden olur. Wyatt, Doc Holliday ve birkaç silahşor ile birlikte intikam için bir av partisi oluşturur. Bu, birçok can kaybına yol açan kanlı bir finalle sonuçlanır. Film, Wyatt Earp'in hikayesine mutlu bir sonla son verse de, kapanış anlatımı, bu intikam arayışının tüm karakterlere nasıl ölüm getirdiğini vurgular.

O.K. Corral'daki silahlı çatışmanın bir kazananı yoktur, çünkü her iki taraf da kayıplar vermiştir. Kanun adamları (Wyatt, Virgil ve Morgan Earp ile Doc Holliday) tarafında, Virgil Earp bacağından, Morgan Earp omzundan yaralanmış ve Doc Holliday de isabet almıştır. Outlawlar (Ike Clanton, Billy Clanton, Tom ve Frank McLaury, Billy Claiborne) tarafında ise, Billy Clanton, Frank ve Tom McLaury hayatını kaybetmiştir.

1950 yapımı Copper Canyon filmi, Güneyli gazilerden oluşan bir grup bakır madencisinin, yerel isyan karşıtları tarafından terörize edilmesini konu alır. Johnny'nin gösterisi Coppertown'a gelir ve madenciler, Johnny'nin, onların sorunlarının merkezinde olduğuna inandıkları güzel kumarbaz Lisa Roselle ile romantik bir ilişki yaşadığını görürler. Filmin diğer oyuncuları arasında Ray Milland, Hedy Lamarr, Macdonald Carey, Mona Freeman ve Harry Carey Jr. yer alır. Copper Canyon, John Farrow tarafından yönetilmiş bir Western filmidir.

Sezai Karakoç'un "Ping-Pong Masası" şiiri, modernlik ve Batılı yaşam tarzını, bu yaşam tarzının geçici ve yüzeysel olduğunu vurgulayarak eleştirir. Ayrıca, şiirde bir gencin iç yolculuğu ve bu süreçte şahit olduğu dünyayı sorgulayarak hakikati bulması anlatılır. Karakoç, şiirde yatay ve dikey algı arasında bir çatışma da kurar; yatay algı, modernliğin zamansal ve mekânsal sınırlılığını, dikey algı ise varlığın sonsuzluğunu ve bütünselliğini temsil eder.