Barok

Cesare Ripa'nın Iconologia adlı eseri, amblem kitaplarından biridir. Iconologia, 1593 yılında ilk kez yayımlanan ve 17. yüzyılda oldukça etkili olan bir eserdir. Amblem kitaplarının bir rehberi olarak tasarlanan eser, çeşitli figürlerin sembolizmini ele alır. Iconologia'nın bazı baskıları: 1603; 1611; 1618; 1625; 1630; 1645; 1764; 1704; 1709; 1766. Iconologia'nın bazı baskıları, Pietro Paulo Tozzi tarafından yayımlanmıştır. Iconologia'nın bazı baskıları, şu platformlarda bulunabilir: archive.org; alchemy-texts.com; openlibrary.org.

17. yüzyılda tezhip sanatında klasik üslubun son parlak dönemi görülür. Bu dönemde: Altın kullanımı artmıştır. Motifler genellikle küçük ve simetrik bir şekilde yerleştirilmiştir. Tığlar oldukça çeşitlidir. Renkler arasında altın yaldız, lacivert ve özellikle firuze mavisi öne çıkar. Ayrıca, 17. yüzyılın ikinci yarısından itibaren Batı etkisi görülmeye başlar. Bu dönemin önemli müzehhipleri arasında Hasan ve Derviş Mehmed bulunur.

Oval plan, Orta Tunç Çağı'nın erken evresinden itibaren Batı Anadolu'da görülmeye başlamıştır. Ege dünyasında oval planlı yapıların kullanımı, özellikle Geç Tunç Çağı ve Erken Demir Çağı ile birlikte yaygınlaşmıştır. Oval plan, Ege anakarasında ise M.Ö. 10. yüzyıldan itibaren yaygınlaşmıştır ve kronolojik bir devamlılık sergilediği görülmektedir. Oval planın ilk örneği, Geç Neolitik Döneme tarihlenen ve Yunanistan'ın Teselya bölgesindeki Rini yerleşiminde bulunmuştur.

Barok tarzı mobilya, 18. yüzyılın ortalarına kadar devam etmiştir. Barok dönemi, 1600’lü yıllarda ilk opera denemesi olan Dafne Operası ile başlamış ve Johann Sebastian Bach’ın 1750 yılında ölümüyle sona ermiştir. Bu nedenle, barok tarzı mobilyaların da bu tarihlere kadar kullanıldığı söylenebilir. Ancak, barok mobilyaların bugün hala popüler olmasının nedeni, gösterişli tasarımlarının ve dekoratif ayrıntılarının yanı sıra, geçmişin zenginliği ve lüksünü yansıtmasıdır. Bu nedenle, bazı barok mobilyalar günümüzde de kullanılmaktadır.

En önemli barok bestecilerden bazıları: Johann Sebastian Bach. Antonio Vivaldi. George Frideric Handel. Claudio Monteverdi. Jean-Baptiste Lully. Barok döneminin en önemli bestecisi konusunda kesin bir görüş yoktur.

Rembrandt'ın bu kadar ünlü olmasının bazı nedenleri: Sanatsal tarzı: Rembrandt, özellikle ışık ve gölge (chiaroscuro) kullanımıyla tanınır. Portreleri: Portrelerinde karakterlerin duygusal derinliklerini ve ruhsal durumlarını ustaca yansıtmıştır. Dini ve mitolojik eserleri: İncil'e ait figürleri ve sahneleri, mitolojik sahneleri büyük bir ustalıkla işlemiştir. Eğitimciliği: Birçok yetenekli öğrenciye ilham vermiş ve onları eğitmiştir. Çok yönlülüğü: Resim, gravür ve çizim alanlarında ustalığıyla bilinir. Yaşam öyküsü: Karşılaştığı maddi zorluklar ve kişisel trajediler, sanatına derin bir duygusal boyut katmıştır.

Barok sanatı, 16. yüzyılın sonlarında Roma'da ortaya çıkmıştır. Sömürge dönemlerinde Barok sanatının ortaya çıkışıyla ilgili spesifik bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Barok üslubunun Latin Amerika'da, özellikle Cizvit misyonerlerin etkisiyle eşsiz bir lirizm ve coşkulu bir anlatım kazandığı bilinmektedir.

Apartman barok, barok mimari veya dekorasyon tarzının bir apartman dairesinde uygulanması anlamına gelebilir. Barok tarzı, 17. yüzyılın başlarında Avrupa'da ortaya çıkmış, ihtişam, görkem ve dramatik unsurlarla güç ve zenginliği simgeleyen bir tasarım stilidir. Barok apartman daireleri genellikle yüksek tavanlı, geniş ve lüks bir atmosfere sahiptir. Türkiye'de barok tarzı, özellikle İstanbul'daki Nuruosmaniye Camii ve Çırağan Sarayı gibi yapılarda görülebilir.

Barok döneminde öne çıkan bazı portre sanatçıları: Caravaggio. Peter Paul Rubens. Rembrandt. Pieter Bruegel. George de La Tour.

18. ve 19. yüzyıl İstanbul resimleri, oryantalizm akımına aittir. Bu dönemde İstanbul'u betimleyen resimler yapan bazı ressamlar: Antoine-Ignace Melling; Fausto Zonaro; Leonardo Mango; Salvatore Valeri; Jean Leon Geromé; Jean Baptiste Hilaire.

Barok tasarım kolye, düzensiz ve doğal şekillerde oluşan barok inciler kullanılarak tasarlanmış bir kolye türüdür. Barok incilerin özellikleri: Şekil: Kusursuz yuvarlak bir form yerine damla, yassı veya rastgele bir şekle sahiptir. Görünüm: Organik yapısı nedeniyle her bir kolye eşsizdir. Malzeme: Genellikle altın, gümüş veya çelik ile kombin edilir. Barok tasarım kolyeler, zarif ve sofistike bir görünüme sahip olup, hem klasik hem de modern tasarımlarda kullanılabilir.

Türk baroku, aynı zamanda Osmanlı barok mimarisi olarak da bilinir, 18. yüzyıl ve 19. yüzyılın başlarında Avrupa barok mimarisinden etkilenilen Osmanlı mimari dönemidir. Özellikleri: İlk yapılar: 1740'larda I. Mahmud'un saltanatı sırasında ortaya çıkmıştır. Etkiler: Batı etkilerinin belirtileriyle bağlantılı bir oluşumdur. Özgünlük: Batı etkileriyle belirmesine karşın, özgün bir yaratıcılık gösterir. Son eserler: Tam anlamıyla barok tarzda inşa edilen son eserler, II. Mahmud döneminde, 19. yüzyılın başlarında inşa edilen Nusretiye Camii gibi yapılardır. Önemli örnekler: Nuruosmaniye Camii; Laleli Camii; Selimiye Camii; Tophane'de Nusretiye Camii.

Dramatik resim, farklı sanat akımları içinde çeşitli dönemlerde ortaya çıkmıştır: Maniyerizm: 16. yüzyılda Rönesans’ın klasik dengelerinden uzaklaşarak abartılı oranlar ve dramatik ifadeler kullanan bir sanat akımı olarak ortaya çıkmıştır. 19. yüzyıl: Paul Delaroche gibi sanatçılar, tarihsel olayları dramatik bir üslupla tasvir ederek bu tür resimlerin popülerleşmesine katkıda bulunmuşlardır. Realizm: 1848 devrimlerinden sonra, gerçekliğin objektif bir şekilde tasvir edilmesi anlayışıyla dramatik unsurlar içeren resimler ortaya çıkmıştır. Bu akımlar, dramatik resmin farklı dönemlerde farklı yorumlarla geliştiğini göstermektedir.

Diego Velázquez, özellikle portreleri ile ünlüdür. Ünlü eserlerinden bazıları: Nedimeler (Las Meninas), 1656. Aynadaki Venüs, 1647-51. Dokumacı Kadınlar (Las Hilanderas), 1657. Ayrıca, Kral IV. Felipe'nin sarayında baş ressam olarak görev yapmıştır.

Barok şarabının tadı hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, genel olarak Barolo şaraplarının nasıl tadıldığı hakkında bilgi mevcuttur. Barolo şaraplarının tadı genellikle şu şekilde tanımlanır: Tanenler: Güçlü ve zengin tanenler içerir. Aroma: Baharat, kiraz, böğürtlen, dut, menekşe çiçekleri ve vanilya gibi çeşitli aromalar sunar. Meyvemsi tat: Ahududu, böğürtlen ve mineral nüansları ile meyvemsi bir tada sahiptir. Bitiş: Uzun ve balzamik nüanslarla zenginleşir. Barolo şarapları, kırmızı et, av hayvanları ve parlak aromalı peynirler ile eşleştirilir.

17. yüzyılda Osmanlı mimarisinde Barok üslubu etkili olmuştur. Bu dönemde yapılan bazı yapı üslupları şunlardır: Nuruosmaniye Camii, Ayazma Camii, Zeynep Sultan Camii, Laleli Camii gibi yapılarda dairesel, dalgalı ve kıvrımlı hatlar öne çıkar. Sultan Ahmed Camii'nde ise sedef işlemeli kapı ve pencere kanatları, renkli kalemişi süslemeler ve altın yaldızlı çiniler kullanılmıştır. Ayrıca, bu dönemde mimari elemanların ölçüleri ve kompozisyonları yeniden düzenlenmiş, ana kubbe genişletilmiş ve yan mekanlar daha kullanışlı hale getirilmiştir.

Barok kakma, barok döneminde uygulanan bir süsleme sanatıdır. Ağaç ve kaplamalara ince levhalar biçiminde sedef, fildişi, metal gibi değişik malzemeler gömerek uygulanan bir tekniktir. Ayrıca, XVII. yüzyılda asitle metal oyma tekniğinin gelişmesiyle barok duvar süslemelerinde kakma tekniği de kullanılmaya başlanmıştır.

Peter Paul Rubens, Barok sanat akımına aittir.

Barok mimarisi üç ana döneme ayrılır: 1. Erken Barok (1584 – 1625). 2. Yüksek Barok (1625 – 1675). 3. Geç Barok (1675 – 1750).

Türk sanatında barok ve rokoko üslupları, 17. ve 18. yüzyıllarda etkili olmuştur. Rokoko, 1720-1721 yıllarında Paris elçisi olan Yirmisekiz Çelebi Mehmet Efendi'nin Fransa'dan getirdiği desenlerle Osmanlı'ya girmiştir. Barok ise, 1. Mahmut'un yaptırdığı Nuruosmaniye Camisi ile 1730'larda başlamış ve 1826'ya kadar devam etmiştir. Bu üsluplar, önce Avrupa'da yayılmış, ardından Osmanlı'ya ulaşmıştır; ancak Osmanlı'da barok, rokokodan daha sonra etkili olmuştur.