Atıf

Bilimsel atıf indeksi alanı, bilimsel yayınların atıf alma ve verme durumunu ölçen bir metriktir. Atıf indeksleri, araştırmacıların veya kurumların bilimsel etkilerini değerlendirmek, akademik başarılarını karşılaştırmak ve bilimsel topluluk içindeki yerlerini anlamak için kullanılır. Başlıca atıf indeksleri şunlardır: Web of Science. Scopus. Hirsch İndeksi (h-indeks). i10-indeks. JIF (Journal Impact Factor).

Tezde kaç atıf olması gerektiği, çalışmanın türüne ve alanına göre değişiklik gösterebilir. Genel olarak, metin içerisinde atıf yapılan her kaynak, kaynakçada yer almalı ve kaynakçada yer alan her kaynağa da metin içerisinde mutlaka atıf yapılmalıdır. Ayrıca, metin içinde birden fazla kaynağa başvuruluyorsa parantez içinde yazarların soyadları alfabetik sıralamaya göre verilmelidir. Atıf kuralları, kullanılan yazım sistemine (APA, İSNAD vb.) göre de değişebilir. Daha detaylı bilgi için kullanılan yazım sisteminin kılavuzuna başvurulması önerilir.

APA 6 formatına uygun olarak düzenlenmiş kaynakça ve atıf örneği bulunamadı. Ancak, APA stilinde kaynak gösterme ve referans listesi oluşturma hakkında bilgi veren bazı kaynaklar şunlardır: dergipark.org.tr. yunus.hacettepe.edu.tr. besteditproof.com. goc.gantep.edu.tr. support.microsoft.com.

Gazanfer Kaya'nın aldığı atıf sayısı, farklı kaynaklara göre değişiklik göstermektedir: Avesis.deu.edu.tr sitesine göre, Gazanfer Kaya'nın H-indeksi (WoS) 1, H-indeksi (Scholar) 1, H-indeksi (TrDizin) 1 ve toplam atıf sayısı 27'dir. Atif.sobiad.com sitesinde ise, Gazanfer Kaya'nın toplam atıf sayısının 131 olduğu ve h-index değerinin 6 olduğu belirtilmektedir. Bu bilgiler, farklı atıf dizinlerine ve değerlendirme sistemlerine göre değişiklik gösterebilir.

"İstanbul Life - Yanıyorum Doktor Şahin" ifadesi, bir yetişkin filmine atıfta bulunabilir. Ayrıca, "Yanıyorum Doktor" ifadesi, "Çılgın Dersane 4: ADA" filminde bir replik olarak da geçmektedir.

Duvar yayınevine atıf yaparken, kitap bölümleri için aşağıdaki format kullanılabilir: Yazar Soyadı, Ad. (Yıl). "Kitap Bölümünün Adı". Editörün Adının Baş Harfi. Soyadı (Ed.), Kitap Adı (Baskı Sayısı) içinde (Sayfa Aralığı). Yer: Yayınevi. Örnek: Çılgın, A. (2006). "Korku, kıskançlık, öfke, nefret, hırs gibi duygularda ölçüsüzlüğün verdiği zararları fark edip, kontrol altına almak gerektiğini öğrenebilir" (s. 176). M. Özbek (Ed.), Kamusal Alan içinde (s. 689-713). İstanbul: Hil. Genel format: Yazar Soyadı, Ad. (Yıl). Eser Adı. Yer: Yayınevi. Örnek: OECD (2013). Hacettepe Üniversitesi (2012). Atıf yaparken, eşleşme oranının %25'i geçmemesi ve çalışmaların Turnitin veya benzeri bir programdan taratılması gerekmektedir.

APA stiline göre, üç veya daha fazla yazarlı makalelere yapılan atıflar şu şekilde yapılır: Metin içinde ilk atıf: Tüm yazarların soyadları yazılır. Metin içinde sonraki atıflar: Sadece ilk yazarın soyadı yazılır ve ardından "ve ark." veya "ve diğerleri" ifadesi kullanılır. Kaynakça gösteriminde ise tüm yazarların isimleri yer almalıdır. APA stilinde, "and" yerine "&" kullanılması önerilir, ancak Türkçe metinlerde bu sembol kullanılmamalıdır.

Eğiten Kitap'ın atıf bülteni, yılda dört kez, yani 3 aylık periyotlarla yayınlanmaktadır.

Akademik atıf yapmanın önemli olmasının bazı nedenleri: Akademik bütünlüğün sağlanması: Atıf yapmak, akademik dürüstlük ve etik kurallara uygunluğu gösterir. Bilginin güvenilirliğinin artırılması: Kaynaklara atıfta bulunmak, sunulan bilgilerin güvenilirliğini destekler. Araştırmanın doğrulanabilirliğinin sağlanması: Atıflar, diğer araştırmacıların çalışmanın doğruluğunu kontrol etmesine olanak tanır. Bilimsel ilerlemenin desteklenmesi: Atıflar, bilimsel bilginin birikimli doğasına katkıda bulunur ve araştırmalar arasında ilişki kurulmasını sağlar. Yazara itibar kazandırılması: Doğru ve sorumlu atıflar, araştırmacının alanında güvenilirliğini artırır.

Kitap atıfında aşağıdaki bilgiler sırasıyla yer almalıdır: 1. Yazar adı. 2. Kitap başlığı. 3. Yayın yeri. 4. Yayınevi. 5. Birden fazla baskı yapmış kitaplarda baskı sayısı. 6. Yayın yılı. 7. Çok ciltli kitaplarda cilt numarası. Örnek dipnot gösterimi: - Tek yazarlı kitap: (Soyad, Eser Adı, yayın yılı). - İki yazarlı kitap: (Soyad1 ve Soyad2, Eser Adı, yayın yılı). - Üç ve daha fazla yazarlı kitap: (Soyad1 vd., Eser Adı, yayın yılı). Bibliyografya gösterimi: - Tek yazarlı kitap: Eser Adı (Soyad, yayın yılı). - İki yazarlı kitap: Eser Adı (Soyad1 ve Soyad2, yayın yılı). - Üç ve daha fazla yazarlı kitap: Eser Adı (Soyad1 vd., yayın yılı). Daha detaylı bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: isnadsistemi.org; sbe.baskent.edu.tr; tuhas.com.tr.

Evet, atıflar kaynakçaya dahil edilir. Metin içerisinde atıf yapılan her kaynak, kaynakçada yer almalıdır.

Makalede aktarma (atıf ve alıntı) yapmak için şu yöntemler kullanılabilir: Atıf: Bir kaynaktaki düşünceye, tartışmaya veya tespite atıf yapılırken, atıf yapılan görüş, atıf yapan araştırmacının kendi kelimeleriyle aktarılır. Alıntı: İlgili kısım, kaynaktan aynen, noktası ve virgülüne dokunulmadan alındığı takdirde, alıntılanan kısım çift tırnak içinde verilir ve sonuna dipnot numarası verilerek kaynağı belirtilir. Aktaran kullanarak alıntı: Birincil kaynağa ulaşılamadığı zaman, ikincil kaynağa atıf yapmamak için “aktaran” ifadesi kullanılarak yapılan atıf türüdür. Örnek: Atıf: Değirmencioğlu ve Demirutku (1999) bilimsel çalışmalarda yazarların haklarının korunması ve yazarlık sıralamasının belirlenmesinin, birçok disiplinin üzerinde durduğu bir konu olduğunu dile getirmiştir. Alıntı: “Die Traumdeutung (Rüyaların Yorumu)” kitabında Freud (1899), bilinçaltının önemini vurgulamıştır (akt. King, 2008). Aktaran kullanarak alıntı: David (1968) tarafından verilen bilgiye göre, güneş sisteminde sürekli bir gelişme söz konusudur (Akt. Güneş, 2008). Alıntı ve atıf yaparken, kaynak göstermenin yasal ve ahlaki kurallara uygun olması, okuyucuya bilgilerin doğruluğunu denetleme imkânı sunması ve diğer araştırmacılara kaynak sağlaması önemlidir.

Görsele atıf yaparken aşağıdaki unsurlar genellikle eklenir: Yaratıcının soyadı ve adı (varsa baş harfleri). Oluşturma veya yayın yılı. Görsel başlığı (italik olarak yazılır). Varsa açıklama veya tanımlayıcı ifade. Kaynak (web sitesi, kitap vb.). URL veya sayfa numarası. Örnek APA formatı: > Yazarın Soyadı, Adının İlk Harfi. (Tarih). Eserin Başlığı [Medya Türü]. Yayıncı. URL. Örnek: > Smith, J. (2020). Tepelerin Üzerinde Gün Batımı [Fotoğraf]. Doğa Yayıncılık. https://www.naturepublishing.com/sunset-over-hills. Atıf formatı, kullanılan stil (APA, MLA vb.) ve görselin kaynağına göre değişiklik gösterebilir.

Tek yazarlı eserlerde atıf şu şekilde yapılır: İlk atıf: Yazarın soyadı ve yayın yılı yazılır. Sonraki atıflar: Sadece yazarın soyadı kullanılır. İki yazarlı eserlerde atıf şu şekilde yapılır: İlk atıf: Her iki yazarın soyadı ve yayın yılı yazılır. Sonraki atıflar: İlk yazarın soyadı ve "ve ark." veya "ve diğer." ifadesi kullanılır.

Atıfta bulunurken dikkat edilmesi gereken bazı unsurlar: Kaynak gösterme stiline uygunluk: Her konu alanı ve dergi, kendi pratiklerine uygun olarak belirlediği kaynak gösterme stillerine uyulmalıdır. Metin içi gönderme: Doğrudan alıntılar ve yeniden yazımlar (paraphrasing) metin içinde göndermelerle desteklenmelidir. Temel bilgiler: Kaynaklarda kaynağın ismi, yazarı, yayın yılı ve varsa kaynağa erişim linki gibi temel bilgiler yer almalıdır. Sayfa numarası: Doğrudan alıntılar, sayfa numarası ile belirtilmelidir. Tek stil kullanımı: Yazı boyunca tek bir atıf stili kullanılmalıdır. İntihalden kaçınma: Atıflar, intihal yapmaktan kaçınmaya yardımcı olur. Güncel kurallara uyum: Alıntı yapılacak stile dair güncel değişimlere dikkat edilmelidir. Doğru yazım: Tarih, sayı ve yazar adlarının doğru yazımına dikkat edilmelidir. Veri doğruluğu: Araştırmada sunulan verilerin doğru olması önemlidir.

Akademik teşvikte kendine atıf yapmak, başvuru sahibinin kendi eserlerine veya yayınlarına yaptığı atıfları kapsam dışı bırakarak yapılmalıdır. Kendine atıf yaparken dikkat edilmesi gerekenler: Etik kurallar: Kendine atıf, yalnızca mevcut yayının argümanını desteklemek için ilgili ve gerekli olduğunda yapılmalıdır. Yıl filtrelemesi: Web of Science gibi platformlarda, kendine atıfları ayıklamak için yıl filtrelemesi yapılabilir. Kendine atıf örnekleri: Metin içinde: "Önceki çalışmamda..." yerine "Smith (2010) şunu buldu..." denebilir. Referans listesinde: Yazar, kendi adını "Author" filtresinde "Exclude" butonuna tıklayarak listeden çıkarabilir.

Atıf örnekleri farklı stillere ve kaynak türlerine göre değişiklik gösterebilir. İşte bazı örnekler: APA stili: Metin içi atıf: "CB1 agonistleri veya kannabinoid geri alım inhibitörleri tarafından hızlandırılır (Chhatwal ve diğerleri, 2005a; Pamplona ve diğerleri, 2006)". Referans listesi: "Pamplona, F. A., Prediger, R. D., Pandolfo, P., & Takahashi, R. N. (2006). Kannabinoid reseptör agonisti WIN 55,212-2 sıçanlarda bağlamsal korku belleğinin ve uzamsal belleğin yok olmasını kolaylaştırır. Psychopharmacology, 188(4), 641-649". Chicago stili: Metin içi atıf: "Şu anda, birçok popülasyon genetiği çalışması, K değeri başına yalnızca bir kümeleme çıkarımı gerçekleştirmektedir (Homburger ve ark., 2015)". Referans listesi: "Homburger, Julian R., vd. "Güney Amerika'nın soy ve demografik geçmişine dair genomik bilgiler." PLoS genetics 11.12 (2015): e1005602". Vancouver stili: Metin içi atıf: "Benzer bir çalışma 1977 yılında da gerçekleştirilmiştir¹". Referans listesi: "Berg, Howard C., ve Edward M. Purcell. "Kemoresepsiyon fiziği." Biophysical journal 20.2 (1977): 193-219". İSNAD stili: Atıf, eserin belli bir sayfasına ya da sayfa aralığına ise sayfa numarası verilmelidir. Eğer çalışmanın tümüne bir atıf varsa, "Bu konuda bk." veya "bk." ifadesinden sonra kaynak belirtilmelidir. Atıf örnekleri, kullanılan stil ve kaynak türüne göre daha da çeşitlendirilebilir.

Ahmet Karakaş'ın Google Scholar'da aldığı atıf sayısı, farklı kaynaklarda değişiklik göstermektedir: scholar.google.com.tr adresinde, Ahmet Karakaş'ın h-indeksi 4 ve i10-indeksi 1 olarak belirtilmiştir. avesis.kocaeli.edu.tr sitesinde ise, Ahmet Karakaş'ın Scholar atıf sayısının 17, H-indeksinin ise 3 olduğu ifade edilmiştir. Bu bilgiler, farklı veri tabanlarında ve kaynaklarda yer alan verileri yansıtmaktadır.

Kaynakçada nokta, atıftan önce kullanılır. Kaynakça girişlerinde, eser adı, yayın yeri, yayıncı, yıl gibi bilgiler tamamlandıktan sonra, cümlenin bittiğini belirtmek için nokta konur. Örneğin, bir kitap kaynakçası şu şekilde yazılabilir: Smith, John. Teknoloji Tarihi. 2. baskı, Oxford Üniversitesi Yayınları, 2019. Kaynakça girişleri, çift aralıklı ve asılı girintili bir şekilde düzenlenmelidir.

"Çok Güzelim Ben Gerçekten" ifadesi, iki farklı bağlamda değerlendirilebilir: 1. Video İçeriği: Bu ifade, "Yalı Çapkını" veya "Kardeşlerim" dizilerinden bir editin adı olabilir. 2. Film: "Acayip Güzelim" (I Feel Pretty, 2018) adlı komedi ve romantik türde bir film de bu ifadeyi içerebilir.