Atatürk

Halkevleri'nin kuruluşunda Mustafa Kemal Atatürk'ün etkisi büyüktür. Kuruluş sürecinde ise Dr. Reşit Galip görev almıştır.

Atatürk Orman Çiftliği'nin belgelerinin bir kısmı Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü'nde bulunmaktadır. Ayrıca, Atatürk Orman Çiftliği ile ilgili bazı belgeler, Atatürk Araştırma Merkezi Başkanlığı'nın "Atatürk Ansiklopedisi" sitesinde de yer almaktadır. Çiftliğin resmî web sitesi olan aoc.gov.tr üzerinden de bazı bilgilere ulaşılabilir.

Mustafa Kemal Atatürk, 1881 yılında Selanik'te doğmuştur.

11 Nisan 1934 tarihinde yaşanan bazı önemli olaylar: Mustafa Kemal Atatürk'ün İzmir'deki Teyyare Alayı'nı denetlemesi. Atatürk'ün, İzmir'den hareketle Reşadiye, Seferihisar ve Bornova'da bazı askeri kuruluşları denetlemesi ve tekrar İzmir'e dönüşü. Soyadı Kanunu'nun kabul edilmesi. Atatürk'ün, akşam yemeği sohbetinde inkılaplar hakkında konuşması. Ayrıca, 11 Nisan 1934, II. Dünya Savaşı'na giden sürecin belirginleştiği bir dönemde, Avrupa'da faşist ve totaliter rejimlerin yükselişine denk gelmektedir.

Atatürk'ün "Türk, öğün, çalış, güven" sözü, "Türk, aklını kullan, çalış, güven" veya "Türk, iftihar et, gururlan, çalış, güven" anlamlarına gelir. Aklı kullanmak: "Öğün" kelimesi, "ög" veya "ök" kökünden türemiş olup, "akıl" veya "us" anlamına gelir. Övünmek: Atatürk, "öğün" kelimesini emir kipinde kullanarak, "övün" anlamında "iftihar et" mesajını iletmiştir. Bu söz, Türk milletine geçmişiyle övünmesi ve çalışarak geleceğe güvenmesi çağrısında bulunur.

Mustafa Kemal Atatürk, en çok Çanakkale Cephesi'nde savaşmıştır. Atatürk, Birinci Dünya Savaşı sırasında bu cephede gösterdiği başarılar sayesinde albay rütbesine yükselmiş ve yurt içinde ile dışında tanınmıştır.

Atatürk'ün Gençliğe Hitabesi, 15 cümleden oluşur; bu cümlelerin 13'ü tam, ikisi ise eksiltili hitap cümleleridir. Dolayısıyla, hitabede 15 öğüt bulunmaktadır.

Mustafa Kemal Atatürk'ün teknoloji ile ilgili bazı sözleri: "Dünyada her şey için, maddiyat için, maneviyat için, hayat için, muvaffakiyet için en hakikî mürşit ilimdir, fendir". "Bilim ve fen nerede ise oradan alacağız ve ulusun her bireyinin kafasına koyacağız". "Bilim ve fen için bağ ve koşul yoktur". "Medeniyet yolunda muvaffakiyet yenilenmeye bağlıdır. Sosyal hayatta, iktisadi hayatta, ilim ve fen sahasında muvaffak olmak için yegâne tekâmül ve terakki yolu budur". "Asla şüphem yoktur ki, Türklüğün unutulmuş büyük medeni vasfı ve büyük medeni kabiliyeti, bundan sonraki inkişafıyla, âtinın yüksek medeniyet ufkunda yeni bir güneş gibi doğacaktır".

Samsun'daki Atatürk Anıtı (Onur Anıtı), İlkadım ilçesindeki Atatürk Parkı'nda yer almaktadır. Anıt, Mustafa Kemal Atatürk’ün şahlanmış at üzerinde tasvir edildiği bir heykeldir.

Prof. Dr. Celal Şengör, Atatürk'ün mezarı başında değil, ancak Atatürk'ü anarken "Adam mezardan savaşıyor ve kazanıyor!" ifadesini kullanmıştır. Bu söz, İlber Ortaylı'ya aittir ve 2023 yılında Suudi Arabistan'da Galatasaray ve Fenerbahçe arasında oynanacak Süper Kupa maçında Atatürk pankartlarına izin verilmemesi sonrası yaşanan kriz sırasında gündeme gelmiştir. Şengör, bu sözleri KAFA TV'nin "Atatürk Olmasaydı Ne Olurdu?" başlıklı videosunda 10 Kasım 2024 tarihinde dile getirmiştir.

Mustafa Kemal Atatürk, 5 Şubat 1934 tarihinde Niğde'ye resmi bir ziyaret gerçekleştirmek için gelmiştir. Atatürk'ün Niğde'ye gelişinin bazı nedenleri: Milli Mücadele'ye destek: Niğde'nin Milli Mücadele'ye verdiği destek ve vatan sevgisi, Atatürk tarafından takdir edilmiştir. Bölgedeki durumu yerinde görmek: Atatürk, halkın sorunlarını bizzat yerinde dinlemek istemiştir. Cumhuriyet'in Anadolu'ya kök salışını gözlemlemek: Bu ziyaret, Cumhuriyet'in Anadolu'daki etkisini görmek açısından önemlidir.

Mustafa Kemal Atatürk, 1927-1938 yılları arasında İstanbul'da yaşamıştır.

Çocuklar için Atatürk'ü anlatan bazı kitaplar: Çocuklar İçin Fotoğraflarla Nutuk - Mustafa Kemal Atatürk. Atatürk ve Sanat Sevgisi - Pedagog Ayşen Oy. Büyük Atatürk'ten Küçük Öyküler Serisi - Süleyman Bulut. Mustafa Kemal'in Kayıp Seslerinin İzinde - Mavisel Yener. Atatürk Anlatıyor - Adnan Binyazar. Çocuklar İçin - Atatürk'ün Hayatı - Ümit Doğan.

Atatürk, harp sanayini aşağıdaki nedenlerle kurmuştur: Ülke bütünlüğü ve millî varlığı koruma: Harp sanayii, ülke bütünlüğünü ve millî varlığı koruyacak savaş araç ve gereçlerinin üretimini sağlamak amacıyla kurulmuştur. Dış politikada millî menfaatleri koruma: Dış politikada millî menfaatler doğrultusunda karar almayı mümkün kılacak savaş araç ve gereçlerinin üretimini gerçekleştirmek hedeflenmiştir. Millî mücadele sırasında duyulan ihtiyaç: Millî mücadele sırasında harp araç ve gereçlerine duyulan büyük ihtiyaç, bu tesislerin kurulmasını gerektiren en önemli sebeplerdendir. Osmanlı askerî fabrikalarının durması: Osmanlı Devleti’nin mevcut silah, mühimmat ve diğer askerî fabrikaları, Mondros Mütarekesi’nin imzalanmasından sonra askerî amaçlı üretimlerini durdurup ticarî amaçlı malzeme ve ziraat makineleri üretmeye başlamışlardır.

Yalova'da Atatürk'ün üç tane köşkü bulunmaktadır: 1. Yalova Atatürk Köşkü: 1929 yılında Mustafa Kemal Atatürk'ün isteğiyle yapılmış, iki katlı ve tamamen ahşap bir yapıdır. 2. Yaverler Köşkü: Sultan II. Abdülhamid döneminde dinlenme köşkü olarak yapılmış ve Cumhuriyet döneminde Yaverler Köşkü olarak kullanılmıştır. 3. Genel Sekreterlik Binası: Cumhuriyet'in ilk yıllarında yapılmış bir yapıdır. Ayrıca, Yalova'da Atatürk'ün ikameti için düzenlenen ve "Yürüyen Köşk" olarak bilinen sahil ünitesi de bu yapılar arasında yer almaktadır.

Mustafa Kemal Atatürk'ün en sevdiği hayvan Foks adlı köpeğidir. Atatürk'ün diğer sevdiği hayvanlar arasında Sakarya adlı atı ve kuşlar da bulunmaktadır.

23 Nisan kompozisyonu yazarken aşağıdaki unsurlar ele alınabilir: 23 Nisan'ın tarihi önemi: 23 Nisan 1920'de Türkiye Büyük Millet Meclisi'nin açılması ve milli egemenliğin kazanılması. Atatürk ve çocuk sevgisi: Mustafa Kemal Atatürk'ün çocuklara verdiği değer ve 23 Nisan'ı çocuklara armağan etmesi. Bayramın coşkusu: 23 Nisan'da çocukların sevinci, ülkenin dört bir yanında düzenlenen etkinlikler ve bu özel günün coşkusu. Uluslararası boyut: Farklı ülkelerden çocukların bir araya gelerek dostluk ve barış mesajları vermesi. Gelecek için umutlar: Çocukların geleceği temsil etmesi ve onlara yönelik beklentiler. Örnek kompozisyonlar için derskaynak.com, kompozisyontv.com.tr ve ogretmensitemiz.com gibi siteler ziyaret edilebilir.

Ali Rıza Efendi'nin ölüm nedeni hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, tarihçiler ölümünün kronik sağlık sorunlarına bağlı olduğunu belirtmektedir. En yaygın görüş, Ali Rıza Efendi’nin siroz veya karaciğer yetmezliği gibi bir hastalıktan hayatını kaybettiği yönündedir. Şevket Süreyya Aydemir’in Tek Adam adlı eserinde, Ali Rıza Bey’in alkol kullanımı ve buna bağlı karaciğer sorunları yaşadığı öne sürülse de bu iddia tartışmalıdır. Falih Rıfkı Atay’ın Çankaya kitabında ise tüberküloz ihtimali üzerinde durulmaktadır. Dönemin yetersiz tıbbi koşulları, teşhisi zorlaştırmış olabilir. Zübeyde Hanım, Ali Rıza Efendi'nin hastalığı ve ölümü ile ilgili olarak şunları söylemiştir: > "İşleri kötü gitti. Nihayet bağırsak iltihabına yakalandı. Üç sene sonra kadar da vefat etti." Ali Rıza Efendi, 6 Kasım 1888’de vefat ettiğinde, Mustafa Kemal 7 yaşındaydı.

Ali Rıza Efendi'nin ölüm nedeni hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, tarihçiler ölümünün kronik sağlık sorunlarına bağlı olduğunu belirtmektedir. En yaygın görüş, Ali Rıza Efendi’nin siroz veya karaciğer yetmezliği gibi bir hastalıktan hayatını kaybettiği yönündedir. Şevket Süreyya Aydemir’in Tek Adam adlı eserinde, Ali Rıza Bey’in alkol kullanımı ve buna bağlı karaciğer sorunları yaşadığı öne sürülse de bu iddia tartışmalıdır. Falih Rıfkı Atay’ın Çankaya kitabında ise tüberküloz ihtimali üzerinde durulmaktadır. Dönemin yetersiz tıbbi koşulları, teşhisi zorlaştırmış olabilir. Zübeyde Hanım, Ali Rıza Efendi'nin hastalığı ve ölümü ile ilgili olarak şunları söylemiştir: > "İşleri kötü gitti. Nihayet bağırsak iltihabına yakalandı. Üç sene sonra kadar da vefat etti." Ali Rıza Efendi, 6 Kasım 1888’de vefat ettiğinde, Mustafa Kemal 7 yaşındaydı.

Reşit Galip, 23 Nisan 1933'te, Cumhuriyetin 10. yılı münasebetiyle, çocuklardan her sabah birinci dersten önce okumaları için "Andımız" olarak da bilinen "Öğrenci Andı"nı yazmıştır. Reşit Galip, bu andı kızlarına bir 23 Nisan sabahı yazmış, daha sonra bütün öğrencilere okutmak için 1933 yılında bir genelge yayımlatmıştır. "Andımız", 1972 ve 1997 yıllarında değişikliklere uğramıştır. Reşit Galip'in "Andımız"ı yazmasının arka planında, "Kürt Meselesi" hakkında mecliste sarf ettiği sözler nedeniyle yaşadığı tartışmaların da etkili olduğu düşünülmektedir. Ayrıca, Reşit Galip'in Atatürk ile arasında geçen ve "Andımız"ın yazılmasına yol açan bir diyalog, Prof. Afet İnan'ın "Atatürk Hakkında Hatıralar ve Belgeler" adlı eserinde yer almaktadır.