Antlaşma

İkinci Dünya Savaşı sırasında Türkiye'nin imzaladığı gizli bir antlaşma hakkında bilgi bulunamadı. Ancak, Türkiye'nin savaş sırasında imzaladığı bazı antlaşmalar şunlardır: 19 Ekim 1939 tarihli Türk-İngiliz-Fransız üçlü ittifakı. 18 Haziran 1941 tarihli Türk-Alman dostluk paktı. Ayrıca, 10 Ağustos 1920'de imzalanan Sevr Antlaşması'nda, Türkiye'nin yeniden yapılandırılması sırasında, Türkiye dışında, İtilaf Devletleri arasında imzalanan üçlü bir ek antlaşma da bulunmaktadır.

Gümrü Antlaşması, Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile Ermenistan Demokratik Cumhuriyeti arasında imzalanmıştır. Antlaşmayı imzalayan bazı isimler: Türk heyetinden: Kazım Karabekir, Kaptancızade Hamit Bey, Süleyman Necati. Ermeni heyetinden: Aleksandr Hatisyan, Avram Gülhandaniyan, Stepan Gorganiyan.

Karlofça Antlaşması, 26 Ocak 1699 tarihinde Osmanlı İmparatorluğu ile Avusturya, Venedik ve Lehistan arasında imzalanmıştır. Osmanlı İmparatorluğu'nu antlaşma müzakerelerinde Reis-ül Küttab Rami Mehmed Paşa ve Baştercüman Aleksandros Mavrokordatos temsil etmiştir. Kutsal İttifak ülkelerini ise Avusturya Arşidüklüğü için Kont Franz Ulrich Kinsky, Venedik Cumhuriyeti için Carlo Ruzzini ve Lehistan için Malaçovski temsil etmiştir.

Türkiye, Kuzey Atlantik Antlaşması (Washington Antlaşması) ile 18 Şubat 1952 tarihinde NATO'ya katılmıştır. Türkiye'nin NATO'ya katılımını öngören protokol 17 Ekim 1951 tarihinde imzalanmış, Türkiye Cumhuriyeti'nin Kuzey Atlantik Antlaşması'na katılmasına dair kanun ise 18 Şubat 1952 tarihinde kabul edilmiştir.

Lozan Barış Antlaşması, "barışa son veren barış" antlaşması olarak bilinir. Bu adlandırma, Birinci Dünya Savaşı sonrasında imzalanan ve "barışa son veren barış" olarak adlandırılan diğer antlaşmalardan (Versailles, Saint-Germain, Trianon, Neuilly) farklı olarak, Lozan Antlaşması'nın Türkiye'nin "yurtta sulh, cihanda sulh" politikası ve imparatorluk reflekslerinden arınması sayesinde yeni savaşların önünü kapatması nedeniyle yapılmıştır. Lozan Antlaşması, 24 Temmuz 1923 tarihinde İsviçre’nin Lozan şehrinde, Türkiye Büyük Millet Meclisi temsilcileriyle Birleşik Krallık, Fransa, İtalya, Japonya, Yunanistan, Romanya, Bulgaristan, Portekiz, Belçika ve Yugoslavya temsilcileri tarafından imzalanmıştır.

1918'de Sovyet Rusya ile Brest-Litovsk Antlaşması'nı Rusya Sovyet Federatif Sosyalist Cumhuriyeti, Alman İmparatorluğu, Avusturya-Macaristan İmparatorluğu, Osmanlı Devleti ve Bulgaristan Krallığı imzaladı. Sovyet Rusya'yı müzakerelerde önce Adolph Joffe, ardından Leon Troçki temsil etti.

Mudanya Ateşkes Antlaşması ile çizilen sınırlar şunlardır: Doğu Trakya: Meriç Nehri'nin sol kıyısına kadar boşaltılacak ve Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti'ne bırakılacak. Yunanistan ile sınır: Mudanya Ateşkes Antlaşması'nda belirlenen şekliyle kabul edildi. Ayrıca, Irak sınırı Türkiye ile İngiltere arasında yapılacak ikili görüşmelerle belirlenmek üzere ertelendi ve 1926'da Ankara Antlaşması ile çizildi. Boğazlar ise barış zamanında askeri nitelik taşımayan gemi ve uçakların serbest geçişine açılacak, savaş zamanında ise Türkiye'nin kontrolüne geçecek şekilde düzenlendi.

Osmanlı'nın ikinci cihan hakimiyeti, Karlofça Antlaşması (1699) ile sona ermiştir.

Zitvatorok Antlaşması ile Avusturya, Osmanlı padişahına eşit sayılma unvanını kaybetmiştir. 1533 yılındaki İstanbul Antlaşması ile kazanılan "Avusturya arşidükü Osmanlı Devleti’nin sadrazamına denktir" maddesi, Zitvatorok Antlaşması ile kaybedilmiştir. Antlaşma ile ayrıca, Avusturya'nın kendi elinde bulundurduğu Macaristan toprakları için ödediği yıllık 30.000 dukalık vergi kaldırılmıştır.

Türklerin Anadolu'ya yerleşmesi, Malazgirt Antlaşması ile olmamıştır. Türklerin Anadolu'ya yerleşmesi, Malazgirt Zaferi (1071) sonrasında gerçekleşmiştir. Malazgirt Zaferi, Bizans İmparatorluğu'na karşı Büyük Selçuklu Sultanı Alp Arslan'ın kazandığı bir savaş olup, Anadolu'nun kapılarını Türklere açmıştır. Anadolu'ya yerleşmeyi sağlayan antlaşma ise, Birinci Haçlı Seferi sırasında Türkiye Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında yapılan ve Haçlıların Türkiye Selçuklularından aldıkları toprakları Bizans'a bırakmalarını öngören antlaşmadır.

17. yüzyılda Osmanlı-Avusturya ilişkileri, 1699 tarihli Karlofça Antlaşması ile sona ermiştir. Bu antlaşma ile 1683 yılından beri devam eden savaşlar sona ermiş ve Osmanlı Devleti, Erdel, Temeşvar ve Banat dışındaki tüm Macaristan’ı Avusturya’ya terk etmek zorunda kalmıştır.

22 Temmuz 1920'de Sevr Antlaşması, Osmanlı İmparatorluğu tarafından kabul edildi. Aynı tarihte, Paris’te Sevr Antlaşması’nın kabul şartlarının görüşülmeye başlandığı da bilinmektedir. 22 Temmuz 1920'de yaşanan diğer bazı olaylar ise şunlardır: 2. Düzce Ayaklanması çıktı. İznik, Yunanlılar tarafından işgal edildi. Albay Cafer Tayyar (Eğilmez), Havsa-Bostanlı'da Yunanlılara esir düştü.

Mudanya Mütareke Evi'nde Mudanya Ateşkes Antlaşması imzalanmıştır. Bu antlaşma, 11 Ekim 1922'de Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti ile İngiltere, Fransa ve İtalya arasında gerçekleştirilmiştir.

Bu ifade, Türkiye-Afganistan Dostluk Antlaşması'nın altıncı maddesinde yer almaktadır. Antlaşmanın ilgili maddesi şu şekildedir: > "Tarafeyni akideyn tebaası yekdiğerinin arazisinde ticaret ve ikamet hususunda en ziyade mazharı müsaade millet muamelesine nail olacaklardır. Mâhaza tarafeyn âkideyn ayrıca ikamet ve ticaret mukavelenameleri yapabilecekleri gibi şehbenderlik ve posta ve telgraf ve iadei mücrimin mukavelenamelerini akdedeceklerdir".

Avrupa Hun Devleti ile Doğu Roma (Bizans) İmparatorluğu arasında, Atilla döneminde imzalanan antlaşma Margos (Konstantia) Antlaşması'dır. Bu antlaşma, 434 yılında, Tuna Irmağı kıyısındaki Margos Kalesi surları yakınlarında imzalanmıştır.

Antlaşma, anlaşmadan daha güçlü bir kavramdır. Anlaşma, uluslararası politikada tarafların belli konularda benzer görüşleri paylaştıkları ve birlikte hareket edecekleri anlamına gelir. Antlaşma ise, uluslararası yapılan görüşmeler sonucunda kaleme alınan bir metnin imzalanmasıdır. Dolayısıyla, antlaşma anlaşma ile varılan kararın kesinleştirilmesi ve resmiyete dökülmesi anlamına gelir.

10 Haziran 1930 tarihli Ankara Sözleşmesi ile Türkiye ve Yunanistan arasında nüfus mübadelesinden kaynaklanan siyasal ve ekonomik sorunlar çözüme bağlanmıştır. Bu antlaşma ile çözülen bazı sorunlar şunlardır: Mübadillerin malları. Etabli sorunu. Bankalarda bulunan mevduatlar.

Bağış antlaşması, bağışlayanın, mal varlığından, karşılık beklemeden, bir kazandırma yapmayı taahhüt ettiği hukuki bir sözleşmedir. Bağış antlaşmasının temel unsurları: Kazandırma: Bağışlanan kişinin malvarlığında artış, bağışlayanın malvarlığında ise azalma meydana gelmelidir. Karşılıksızlık: Bağış, herhangi bir karşılık alınmadan yapılır. Tarafların anlaşması: Bağışlayanın iradesini bağışlanana karşılıksız olarak geçirme niyeti ile bağışlananın bu bağışı kabul etmesi gereklidir. Bağış antlaşması türleri: Koşullu bağışlama: Bağışlamanın bir koşula bağlı olarak yapılması. Mükellefiyetli bağışlama: Bağışlayanın, bağışlanan kişinin bir şartı yerine getirmesini talep edebilmesi. Bağışlayana dönme koşullu bağışlama: Bağışlananın, bağışlayandan önce ölmesi halinde, bağışlanan malvarlığının geri dönmesi. Bağış antlaşması, yalnızca tam fiil ehliyetine sahip kişiler tarafından yapılabilir.

Osmanlı Devleti'nin ilk toprak kaybı, Karlofça Antlaşması ile olmuştur. 26 Ocak 1699 tarihinde imzalanan bu antlaşma ile Osmanlı, batıda büyük çapta toprak kaybetmiştir. Karlofça Antlaşması ile kaybedilen topraklar: Ukrayna ve Podolya, Lehistan'a; Mora Yarımadası ve Dalmaçya kıyıları, Venedik'e; Banat ve Temeşvar hariç tüm Macaristan toprakları, Avusturya'ya bırakılmıştır.

Trianon Antlaşması'nın bazı sonuçları: Toprak kaybı: Macaristan, topraklarının ve nüfusunun üçte ikisini kaybetti. Yeni devletlerin kurulması: Çekoslovakya, Yugoslavya ve Romanya gibi yeni devletler kuruldu. Denizle bağlantının kesilmesi: Macaristan'ın denizle bağlantısı kesildi. Ordu sınırlaması: Macaristan ordusu 35 bin kişi ile sınırlandırıldı ve sadece iç güvenlik ve sınır güvenliğinden sorumlu oldu. Savaş tazminatları: Macaristan'ın ödeyeceği ağır savaş tazminatları sonradan belirlenecekti. Milletler Cemiyeti sözleşmesi: Antlaşmaya Milletler Cemiyeti'nin sözleşmesi dahil edildi. Trianon Antlaşması, Macar halkı tarafından ülkelerinin başına gelmiş en büyük felaket olarak kabul edilmektedir.