AnadoluSelçuklu

İkinci Beylikler Dönemi, Anadolu Selçuklu Devleti'nin 1243 yılında Moğollara karşı yaptığı Kösedağ Savaşı'nda yenilmesiyle başlamıştır. Bu yenilginin ardından Anadolu'daki siyasi yapı bozulmuş ve Türkmen aşiretleri bağımsızlıklarını ilan ederek çeşitli beylikler kurmuşlardır.

Anadolu Selçuklu Devleti'nin Anadolu'yu Türklere açması için yaptığı savaş, Pasinler Muharebesi olarak bilinir. Bu savaş, 10 Eylül veya 18 Eylül 1048 tarihlerinde, Büyük Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir. Anadolu'yu Türklere açan diğer önemli savaşlar ise Malazgirt Meydan Muharebesi ve Miryokefalon Savaşı'dır. Malazgirt Meydan Muharebesi: 26 Ağustos 1071'de gerçekleşen bu savaş, Sultan Alparslan komutasındaki Selçuklu ordusunun Bizans İmparatorluğu'nu yenmesiyle sonuçlanmıştır. Miryokefalon Savaşı: 1176 yılında gerçekleşen bu savaş, Anadolu Selçuklu Devleti'nin Bizans İmparatorluğu'nu yenmesiyle sonuçlanmış ve Anadolu'nun Türk hakimiyetine girmesini sağlamıştır.

Anadolu'nun Moğol istilasına uğraması, Anadolu Selçuklu Devleti'nin yıkılışına şu şekillerde etki etmiştir: Moğol hâkimiyeti: Kösedağ Savaşı'ndan (1243) sonra Selçuklu Devleti, Moğol hâkimiyeti altına girmiş ve Moğolların vasal devleti olmuştur. Toprak kaybı: Selçuklu Devleti'nin neredeyse yarısı işgal edilmiş bir ülke haline gelmiştir. Ekonomik zayıflık: Anadolu ticareti zayıflamış ve ağır vergiler halkı zor duruma düşürmüştür. İç karışıklıklar: Babaî İsyanı gibi iç isyanlar çıkmış, bu da devletin otoritesini zayıflatmıştır. Siyasi çöküş: II. Gıyâseddîn Keyhüsrev'in ölümünden sonra (1308) devlet tamamen yıkılmıştır. Moğol istilası, Selçuklu Devleti'nin yıkılış sürecini hızlandırmış ve Anadolu'nun çeşitli beylikler tarafından kontrol edilmesine yol açmıştır.

14. yüzyılda Anadolu Selçuklu Devleti'nin siyasi otoritesinin zayıflamasının bazı nedenleri: Moğol istilaları. İç karışıklıklar ve taht kavgaları. Ekonomik sorunlar. Göçler. Dış saldırılar.

Anadolu Selçuklu ve Beylikler Dönemi'nde var olan askeri birlikler: Hassa Askerleri (Gulaman-ı Saray). Tımarlı Sipahiler (İkta Askerleri). Türkmenler. Bağlı Devlet ve Beylik Askerleri. Ücretli Askerler. Gönüllüler. Azaplar. Ahi Birlikleri. Serhat Süvarileri.

Miryokefalon Savaşı, Anadolu Selçuklu Devleti ile Bizans İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir.

Osmanlı'da taş işçiliğinin başlangıcı, Anadolu Selçuklu dönemi olarak kabul edilir.

Anadolu Selçuklu dönemine ait bazı önemli eserler şunlardır: Mimari Eserler: Gökmedrese: Sivas'ta bulunan ve 1277 yılında inşa edilen medrese. Çifte Minareli Medrese: Erzurum'da yer alan ve 1253 yılında yaptırılan abidevi medrese. Sahip Ata Külliyesi: Konya'da bulunan ve 1238 yılında inşa edilen külliye. Gevher Nesibe Hatun Darüşşifası: Kayseri'de yer alan ve 1205-1206 yılları arasında yapılan ilk hastane. Alanya Kalesi ve Kızılkule: Alanya'da bulunan ve Sultan Alaaddin Keykubat tarafından yaptırılan kale. Diğer Eserler: Divriği Ulu Camii: Sivas'ta yer alan ve 1228-1243 yılları arasında inşa edilen cami, türbe ve darüşşifa. Sultan Han: Aksaray'da bulunan ve 1229 yılında Selçuklu Sultanı I. Alaeddin Keykubat tarafından yaptırılan kervansaray. Karatay Medresesi: Konya'da yer alan ve 1251-1252 yılları arasında inşa edilen medrese. Burmalı Minare Camii: Amasya'da bulunan ve 1242 yılında yaptırılan cami. Malatya Ulu Camii: 1225 yılında Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaaddin Keykubat döneminde inşa edilen cami.

Saruhan Beyliği'nin kurucusu, Harezm kökenli olan ve Anadolu Selçuklu Devleti'nin bir uç beyi olarak Batı Anadolu'da bulunan Saruhan Bey'dir.

Anadolu Selçuklu Devleti, Büyük Selçuklu Devleti'nin devamı olarak kabul edilir. Büyük Selçuklu Devleti, Anadolu'nun Türkleştirilmesi politikasını bir devlet politikası haline getirmiş ve bu politika, Anadolu'da kurulan ilk Türk beyliklerinin kalıcı Türk yerleşmesini sağlamasına zemin hazırlamıştır. Ayrıca, Anadolu Selçukluları, kültür ve medeniyet açısından da Büyük Selçuklu Devleti'nin bir devamı olarak değerlendirilir.

Sadeddin Köpek, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde devlet adamı ve baş mimar olarak görev yapmış, ancak daha sonra gücünü kötüye kullanarak birçok devlet adamını öldürtmüş ve isyan çıkarmıştır. Kafeste sergilenme nedeni, Sultan II. Gıyaseddin Keyhüsrev'in, Sadeddin Köpek'in artan gücünden endişe duyması ve onu 1238 yılının sonbaharında öldürtmesinin ardından, cesedini demir bir kafes içine koyup kale duvarına asarak halka göstermesidir.

Anadolu Selçuklu Devleti'nde aslan heykellerinin bulunmasının bazı nedenleri: Güç ve hükümdarlık sembolü: Aslan, gücün, kudretin ve iyiliğin simgesi olarak kullanılmıştır. Şamanist inançlar: Orta Asya'daki Şamanist inançlar, İslamiyet'in kabulünden sonra da devam etmiş ve aslan, Şaman inancında hayat ağacını koruyan bir bekçi olarak tasvir edilmiştir. Simgesel anlam: Aslan figürü, güneş ve gezegenlerle ilişkilendirilerek burç ve gezegen bileşimine atıfta bulunmak için de kullanılmıştır. Sanat ve süsleme: Aslan, Anadolu Selçuklu sanatında yaygın olarak kullanılan figürlerden biridir ve kabartma, heykel, kumaş, seramik, çini ve metal gibi çeşitli alanlarda işlenmiştir.

Celaleddin Karatay, Anadolu Selçuklu Devleti döneminde yaşamıştır. Özellikle I. Alaeddin Keykubad ve II. Gıyaseddin Keyhüsrev dönemlerinde devlet işlerinde önemli görevler üstlenmiştir.

Anadolu Selçuklu Devleti'nin Bizans'a karşı kazandığı bazı savaşlar şunlardır: Malazgirt Meydan Muharebesi (1071). Amuriyye (Amorion) Kalesi'nin Fethi (1067). Miryokefalon Muharebesi (1176). Antalya'nın Fethi (1207).

Çorum'un en eski kalesinin 11. yüzyılda Anadolu Selçuklu Devleti döneminde Sultan Kılıç Arslan tarafından inşa edildiği tahmin edilmektedir.

Anadolu Selçuklu Büklü Kale'nin nerede olduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, Büklükale olarak bilinen bir arkeolojik sit alanı, Türkiye'nin merkezi Kırıkkale iline bağlı Karakeçili ilçesinde, Köprüköy köyü yakınlarında, Kızılırmak nehri kenarında bulunmaktadır. Büklükale'de yapılan kazı çalışmalarında, M.Ö. 2. bin yılının sonunda, yani Hitit İmparatorluk Çağı’nda önemli bir şehir merkezi olduğu tespit edilmiştir. Büklükale'nin tarihi adı tartışmalıdır. Daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklar kullanılabilir: tr.wikipedia.org; kulturportali.gov.tr.

Kösedağ Savaşı, Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğol İmparatorluğu arasında gerçekleşmiştir.

Kösedağ Savaşı ile ilgili bir gazete yazısı şu şekilde yazılabilir: Başlık: Kösedağ Savaşı: Anadolu'nun Kaderini Değiştiren Savaş Giriş: 1243 yılında, II. Gıyaseddin Keyhüsrev komutasındaki Anadolu Selçuklu Devleti ile Moğollar arasında gerçekleşen Kösedağ Savaşı, Türk tarihinde önemli bir dönüm noktası olmuştur. Savaşın Nedenleri: Moğolların Anadolu'ya hakim olma isteği, Erzurum'un Moğollar tarafından yağmalanması ve Baba İshak İsyanı'nın Anadolu Selçuklularının zayıfladığını göstermesi gibi faktörler savaşın nedenlerini oluşturmuştur. Savaşın Gelişimi: Anadolu Selçuklu ordusu, Sivas'ta konuşlanarak Moğolları beklemeye başlamıştır. Sonuçlar: Savaşı kaybeden Anadolu Selçuklu Devleti, Moğol egemenliği altına girmiş ve yıkılma sürecine girmiştir. Değerlendirme: Kösedağ Savaşı, Anadolu'nun siyasi yapısını kökten değiştirmiş ve İkinci Beylikler Dönemi'nin başlamasına neden olmuştur.