Amortisman

Excel'de amortisman oranlarını hesaplamak için aşağıdaki yöntemler kullanılabilir: 1. Doğrusal Amortisman: Varlık değeri / kullanım ömrü formülü ile hesaplanır. 2. AZALANBAKİYE Fonksiyonu: Excel'in dahili fonksiyonlarından AZALANBAKİYE kullanılarak da amortisman hesaplanabilir. 3. AMORLINC Formülü: Bu formül, varlığın başlangıç maliyeti, satın alma tarihi, ilk dönem sonu, hurda değeri, dönem ve oran gibi parametrelerle kullanılır.

Yıllık amortisman sınırı, Vergi Usul Kanunu (VUK) tarafından her yıl belirlenen amortisman alt sınırı üzerinden hesaplanır. 2024 yılı için bu sınır 6.900 TL olarak belirlenmiştir. Bir varlığın amortismana tabi tutulabilmesi için aşağıdaki koşulları sağlaması gerekmektedir: 1. Bir yıldan uzun süre kullanılacak olması. 2. Yıpranma, aşınma veya teknolojik eskimeye maruz kalması. 3. Değerinin her yıl belirlenen amortisman sınırının üzerinde olması.

Otobüslerin amortismana tabi tutulma süresi 5 yıldır.

Yenileme fonunda biriken para, yeni bir iktisadi kıymetin alınması durumunda kullanılır. Bu fon, amortismana tabi iktisadi kıymetlerin satılması sonucunda oluşan karın, bu kıymetlerin amortismanından düşülmek suretiyle oluşturulur.

Amortismana tabi olmayan demirbaşlar şunlardır: 1. Arazi ve arsalar. 2. Tarihi yapılar ve tarihi veya sanat değeri olan demirbaşlar. 3. Maliyet bedeli belirlenen limitleri aşmayan demirbaşlar (2024 yılı için bu limit 34.000 TL'dir). Bu demirbaşlar, ekonomik olarak değer kaybına uğramadıkları veya doğrudan gider yazılamadıkları için amortisman sürecine dahil edilmezler.

Lazer kesim makinesinin amorti süresi, yatırımın büyüklüğüne, üretim kapasitesine ve işletme maliyetlerine bağlı olarak değişir. Genel olarak, lazer kesim makinelerinin 12-24 ay içinde yatırım maliyetini amorti ettiği belirtilmektedir. Bu hesaplamalar tahmini değerlerdir ve gerçek maliyetler bölgesel farklılıklar, döviz kurları ve piyasa koşullarına göre değişiklik gösterebilir.

Bir yakıt istasyonunun kendini amorti etme süresi, 5 ila 8 yıl arasında değişebilir.

Otobüsler, %20 amortisman oranına tabidir.

2024 yılı için demirbaş amortisman sınırı 6.900 TL olarak belirlenmiştir. Dolayısıyla, demirbaş %70 amortisman sınırı hakkında doğrudan bir bilgi bulunmamaktadır.

Amortisman, bir iktisadi kıymetin aktife girdiği yıldan itibaren her yıl ayrılır.

Yeni binek araç alımında muhasebe kaydı iki farklı şekilde yapılabilir: 1. KDV ve ÖTV'nin maliyete eklenmesi: Bu durumda, aracın toplam bedeli (KDV ve ÖTV dahil) 254 Taşıtlar hesabına kaydedilir. 2. KDV ve ÖTV'nin doğrudan gider yazılması: Bu yöntemde, vergilerin toplamı 690.000 TL'ye kadar olan kısmı direkt gider veya maliyet olarak yazılır, üzeri ise KKEG olarak kaydedilir. Ayrıca, ikinci el binek otomobil alımında, aracın birikmiş amortismanı da dikkate alınarak gerekli muhasebe kayıtları yapılır.

Amortinin yüzde kaçı verileceği, kullanılan amortisman yöntemine ve varlığın özelliklerine bağlıdır. Genel olarak: - Normal amortisman yönteminde, varlığın maliyetinin faydalı ömrü boyunca eşit oranlarda amortismana tabi tutulması durumunda, her yıl için %20 oranı uygulanabilir. - Hızlandırılmış amortisman yönteminde ise normal amortisman oranının iki katı (en fazla %50) kullanılabilir. Ayrıca, fevkalade amortisman gibi özel durumlarda da amortisman oranı ve yöntemi Maliye Bakanlığı'nın izniyle değiştirilebilir.

Fiyat farkı katsayıları, hizmet alımlarında fiyat farkı hesaplamalarında kullanılan ve işin maliyet unsurlarının sözleşme bedeli içindeki ağırlığını temsil eden katsayılardır. Bu katsayılar şunlardır: 1. a1: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eder. 2. a2: Haftalık çalışma saatinin tamamı idarede kullanılmayan işçiliklerin ağırlık oranını temsil eder. 3. b1: Akaryakıtın ağırlık oranını temsil eder. 4. b2: Diğer katı veya sıvı yakıtların ağırlık oranını temsil eder. 5. b3: Malzeme veya diğer hizmetlerin ağırlık oranını temsil eder. 6. c: Makine ve ekipmanın amortismanına ilişkin ağırlık oranını temsil eder.

Finansal kiralamada amortisman, varlığın rayiç bedeli veya sözleşmeye göre yapılacak kira ödemelerinin bugünkü değerinden düşük olanı üzerinden hesaplanır. Amortisman hesaplama yöntemleri şunlardır: 1. Normal (Eşit Tutarlı) Amortisman: Varlığın maliyeti, ekonomik ömrü boyunca eşit olarak dağıtılır. 2. Azalan Bakiyeler Yöntemi: İlk yıllarda daha yüksek amortisman giderleri tayin eder ve bunları zamanla kademeli olarak azaltır. 3. Fevkalade Amortisman: Doğal afetler gibi olağanüstü durumlarda zarar gören varlıklar için kullanılır. Amortisman hesaplamaları, Vergi Usul Kanunu'na (VUK) ve ilgili mevzuatlara uygun olarak yapılmalıdır.

Amortismana tabi bir taşıtın satışı şu şekilde yapılır: 1. Fatura Düzenlenmemesi: Basit usulde vergilendirilen mükellefler, amortismana tabi taşıt satışlarını fatura düzenlemeden, gider pusulası veya noter satış sözleşmesi ile gerçekleştirebilirler. 2. Yenileme Fonu: Bilanço esasına göre defter tutan mükellefler, satılan taşıtın yenilenmesi amacıyla satış karını pasifte geçici bir hesapta üç yıl süre ile yenileme fonu olarak tutabilirler. 3. KDV İstisnası: 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu'na göre, basit usulde vergilendirilen mükelleflerin yaptığı teslim ve hizmetler KDV'den istisnadır. Bu işlemler sırasında, ilgili vergi mevzuatına ve muhasebe standartlarına uyulması önemlidir.

Amortisman giderleri 40/7, Gelir Vergisi Kanunu'nun 40. maddesinin 7. fıkrasına göre, Vergi Usul Kanunu hükümlerine uygun olarak ayrılan amortisman giderlerini ifade eder.

Demirbaş amortismanının muhasebe kaydı şu adımlarla yapılır: 1. Demirbaş Tanımlama: Satın alınan varlık öncelikle demirbaş olarak tanımlanır ve kayıt altına alınır. 2. Kullanım Ömrü Belirleme: Her demirbaş türü için yasal mevzuata uygun kullanım ömrü belirlenir. 3. Amortisman Hesaplama: Demirbaşın maliyeti, belirlenen kullanım ömrüne bölünerek yıllık amortisman tutarı hesaplanır. 4. Muhasebe Kaydı: Hesaplanan amortisman tutarları düzenli olarak "Demirbaş Amortisman Giderleri (111)" hesabına kaydedilir. Örnek Muhasebe Kaydı: - Demirbaş Alımı: 10.000 TL değerinde bir demirbaş satın alındı ve stok durumu "Açık" olarak ayarlandı. - Amortisman Hesaplaması: Demirbaşın kullanım ömrü 5 yıl olarak belirlendi ve yıllık amortisman tutarı 10.000 TL / 5 = 2.000 TL olarak hesaplandı. - Muhasebe Kaydı: "Demirbaş Amortisman Giderleri" hesabına 2.000 TL tutarında mahsup fişi oluşturuldu.

Amortisman faydalı ömür oranları, kullanılan amortisman yöntemine göre değişiklik gösterir: 1. Normal Amortisman Yöntemi: Bu yöntemde, amortismana tabi iktisadi kıymetler için her yıl eşit oran ve tutarda amortisman ayrılır. 2. Azalan Bakiyeler Yöntemi: Bu yöntemde, amortisman oranı normal amortisman oranının iki katı olarak dikkate alınır. 3. Fevkalade Amortisman Yöntemi: Bu yöntem, doğal afetler veya teknolojik gelişmeler gibi olağandışı durumlar nedeniyle varlıkların değer kaybetmesi durumunda kullanılır.

Maddi olmayan varlıkların faydalı ömrü, varlığın türüne ve özelliklerine bağlı olarak değişir. Genel olarak: - Patentler ve telif hakları gibi varlıklar, 5 yıllık sürede eşit taksitlerle itfa edilir. - Bilgisayar yazılımları gibi varlıklar, 15 yıl olarak kabul edilen faydalı ömürleri içinde amortismana tabi tutulur. - Şerefiye gibi varlıklar için ise on yıl olarak belirlenen bir faydalı ömür varsayılır. Bu süreler, muhasebe standartlarına ve vergi mevzuatına göre de farklılık gösterebilir.

Amortismansız varlıklar, ekonomik olarak değer kaybına uğramayan veya doğrudan gider yazılamayan varlıklardır. Bu varlıklar şunlardır: 1. Arsalar: Değer kaybetmediği varsayılır. 2. Eserler ve sanat koleksiyonları. 3. Kısa vadeli yatırımlar: 1 yıl içinde tükenmesi beklenen varlıklar. 4. Stoklar, ham madde ve malzemeler. Ayrıca, imarsız arazi ve araziler de amortismana tabi tutulmaz.