AmasyaGenelgesi

Milli Mücadele'nin yol haritası, 22 Haziran 1919'da yayımlanan Amasya Genelgesi ile belirlenmiştir. Bu genelgede yer alan bazı temel ilkeler şunlardır: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı: Bu iki unsurun tehlikede olduğu ve tek kurtuluşun Türk milletine güvenmek olduğu belirtilmiştir. Milletin azim ve kararı: Milletin istiklalini yine kendi azim ve kararının kurtaracağı ifade edilmiştir. Topyekün mücadele: Anadolu halkının bu mücadeleye destek vermesi gerektiği vurgulanmıştır. Manda ve himaye reddi: Manda ve himaye gibi girişimlerin kabul edilmeyeceği ilan edilmiştir. Amasya Genelgesi'nin ardından Erzurum ve Sivas kongreleri düzenlenmiş ve ulusal kurtuluş mücadelesi bu kongrelerde alınan yeni kararlarla sürdürülmüştür.

Amasya Genelgesi, 22 Haziran 1919 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk, Rauf Orbay ve Ali Fuat Cebesoy tarafından yayımlanan, Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcını simgeleyen bir bildiridir. Genelgede, vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğu, İstanbul Hükümeti'nin sorumluluğunu yerine getiremediği ve milletin bağımsızlığını kendi azim ve kararıyla kurtaracağı belirtilmiştir.

Mustafa Kemal Paşa, 22 Haziran'ı önemli görmüştür çünkü bu tarihte Amasya Genelgesi yayımlanmıştır. Genelgede şu ifadeler yer almaktadır: "Vatanın bütünlüğü, milletin istiklâli tehlikededir". "Milletin istiklâlini, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır". "Sivas'ta millî bir kongrenin acele toplanması kararlaştırılmıştır". Ayrıca, 22 Haziran 1919'da Mustafa Kemal Paşa, Ordu Müfettişliği sıfatını ve geniş yetkileri kabul ederek Anadolu'ya geçme fırsatı bulmuştur.

I. Milli Mücadele'nin ilk defa gerekçesi ve yöntemi belirtildiği çalışma, Amasya Genelgesi'nde gerçekleşmiştir. II. Milli Mücadele'nin sonuna kadar yapılacak işlerin ilk çerçeve planının nerede hazırlandığına dair bilgi bulunamamıştır. Amasya Genelgesi'nin maddeleri şu şekildedir: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul hükümeti, sorumluluğunu yerine getirememektedir. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. Milletin haklarını savunmak ve dünyaya duyurmak için her türlü etkiden ve denetimden kurtulmuş millî bir kurulun varlığı gereklidir.

Amasya Genelgesi ile Milli Mücadele'nin kurtuluş aşaması resmen başlamıştır. Genelgede belirlenen esaslar doğrultusunda: Kurtuluş Savaşı'nın gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir. İlk kez milli egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir. İstanbul Hükümeti ilk kez yok sayılmıştır. Türk milleti, hem İstanbul'a hem de işgalci güçlere karşı mücadeleye çağrılmıştır. Milli Mücadele resmen ilan edilmiştir.

Amasya Genelgesi ile ilk kez milli irade ve ulusal egemenlik kavramlarından bahsedilmiştir. Genelgede ayrıca şu kararlar ilan edilmiştir: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul hükümeti sorumluluğunu yerine getirememektedir. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. Her türlü baskıdan uzak, milli bir heyetin oluşturulması gerekmektedir. Anadolu’nun güvenli bir bölgesi olan Sivas’ta bir kongre toplanacaktır.

Evet, Amasya Genelgesi'nin 6. ve 7. maddeleri amaç, gerekçe ve yöntem olarak değerlendirilebilir. 6. madde: Sivas'ta milli bir kongrenin toplanması, yurt çapındaki bölgesel direniş çalışmalarının tek bir merkezde toplanması ve alınacak kararların bütün yurdun temsilcileri tarafından onaylanması amacını taşır. 7. madde: Delegelerin kimliklerini gizleyerek yolculuk yapmaları, genelge kararlarının uygulanmasının İstanbul Hükümeti ve İtilaf Devletleri tarafından engelleneceği riskine karşı bir önlemdir ve direnişin top yekün bir mücadele olacağını ortaya koyar. Amasya Genelgesi'nin maddeleri genel olarak Kurtuluş Savaşı'nın amacını, gerekçesini ve yöntemini belirlemiştir.

Mustafa Kemal Paşa'nın Amasya'da imzaladığı belge, Amasya Genelgesi (Amasya Tamimi)'dir. Amasya Genelgesi, 22 Haziran 1919'da yayımlanmış olup, Milli Mücadele'nin yol haritasını belirleyen bir belge olarak kabul edilir. Belgenin bazı temel maddeleri: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul Hükümeti sorumluluğunu yerine getirememektedir. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. Milli bir heyetin varlığı zorunludur.

Mustafa Kemal Paşa, 22 Haziran 1919 tarihinde Amasya Genelgesi'ni (Amasya Tamimi) yayınlamıştır. Genelgenin esasları, 21-22 Haziran 1919 gecesi Mustafa Kemal Paşa tarafından yaveri Cevat Abbas Bey'e yazdırılmıştır.

Amasya Genelgesi'nden sonra Mustafa Kemal Havza'ya gitti. Samsun'daki çalışmalarını tamamladıktan sonra 12 Haziran 1919'da Havza'ya geçti.

Yanlış bilgi: D) Sivas Kongresi'nde manda ve himaye kesin olarak reddedilmiştir. Sivas Kongresi'nde manda ve himaye kesin olarak reddedilmemiştir, ancak bu konu ilk kez gündeme gelmiş ve tartışılmıştır.

Amasya Genelgesi'nin diğer adı Amasya Tamimi'dir.

Evet, Amasya Genelgesi'nde milli egemenlik vardır. Genelgenin üçüncü maddesi "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" şeklindedir. Milli egemenlik kavramı, daha sonra 1921 Anayasası'nda "egemenliğin kayıtsız koşulsuz milletin olduğu" şeklinde kanunlaştırılmıştır ve bu hüküm, anayasada değişmez ve değiştirilmesi teklif edilemez hükümler arasında yer almaktadır.

Amasya Genelgesi'nin Kurtuluş Savaşı'nın amacını, yöntemini ve gerekçesini gösteren maddeleri şunlardır: 1. Madde: "Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir". 2. Madde: "İstanbul Hükümeti, üzerine düşen sorumluluğu yerine getirememektedir". 3. Madde: "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır". 5. Madde: "Milletin sesini dünyaya duyurmak için her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurulun oluşturulması gerekmektedir". Bu maddeler, Kurtuluş Savaşı'nın gerekçesini (vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikesi) ve amacını (milletin bağımsızlığı) belirtirken, savaşın yönteminin (milletin azmi ve kararı) nasıl olacağını da ortaya koymaktadır.

Mustafa Kemal'in Amasya Genelgesi metnini dönemin ünlü komutanlarına imzalatıp onaylatmasının amacı, milli mücadeleyi kişisel ve bölgesel olmaktan çıkarıp halk üzerindeki etkisini artırmak ve meşru hale getirmektir. Ayrıca, bu onay ile dağınık mahalli teşkilatların birleştirilmesi ve milli haklara sahip çıkacak kongrelerin toplanması amaçlanmıştır.

"Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandığında işgal altında olmayan Türk vatanının tümü ayrılmaz bir bütündür" kararı, Misak-ı Milli (Milli Yemin) olarak bilinen ve 28 Ocak 1920'de Son Osmanlı Mebusan Meclisi tarafından kabul edilen kararlarda yer almaktadır. Bu karar, Erzurum ve Sivas Kongreleri'nde alınan "Milli sınırlar içerisinde vatan parçalanamaz bir bütündür" kararının resmi bir hale getirilmesi ve sınırların kesin olarak belirlenmesiyle ilgilidir.

Milli Mücadele'nin amacı, gerekçesi ve yöntemi, 22 Haziran 1919'da Amasya'da Mustafa Kemal Atatürk, Rauf Orbay, Sivas Kongresi Başkanı Rükneddin Bitlis ve Kazım Karabekir tarafından hazırlanan Amasya Genelgesi'nde belirlenmiştir. Amasya Genelgesi'nin ilgili maddeleri: "Milletin bağımsızlığını yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" (yöntem). "Vatanın bütünlüğü, milletin bağımsızlığı tehlikededir" (amaç). "İstanbul Hükümeti'nin yetkisi millet tarafından sınırlandırılmalıdır" (gerekçe).

Amasya Genelgesi ile ilgili bazı test soruları: Kurtuluş Savaşı'nın amacı, gerekçesi ve yönteminin belirlendiği çalışma aşağıdakilerden hangisidir? a) Erzurum Kongresi; b) Sivas Kongresi; c) Amasya Genelgesi; d) Amasya Görüşmeleri; e) Havza Genelgesi. Milli bağımsızlık hareketinin ilk siyasi belgesi ve Anadolu ihtilalinin başlangıç noktası olan çalışma aşağıdakilerden hangisidir? a) Amasya Genelgesi; b) Erzurum Kongresi; c) Sivas Kongresi; d) Amasya Görüşmeleri; e) Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin açılması. Amasya Genelgesi’nde yer alan; “Vatanın bütünlüğü, ulusun bağımsızlığı tehlikededir.”, “İstanbul Hükümeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir.” ve “Ulusun bağımsızlığını yine ulusun azim ve kararı kurtaracaktır.” kararlarından hangileri yönetimde egemenlik anlayışının değişeceğinin göstergesidir? a) I ve II; b) I ve III; c) II ve III; d) I, II ve III. Amasya Genelgesi’nde; “Ulusun bağımsızlığı, ülkenin bütünlüğü tehlikededir.”, “Ulusun geleceğini ulusun karar ve azmi kurtaracaktır.” görüşlerine yer verilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu görüşlerde gözetilen unsurlardan biri değildir? a) Bağımsızlık; b) Ulusal egemenlik; c) Ülke bütünlüğü; d) Ulusun geleceği; e) Demokratik haklar. Bu sorular, Amasya Genelgesi'nin çeşitli yönlerini ve etkilerini test etmektedir.

Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkışından 19 gün sonra, 22 Haziran 1919'da Amasya Genelgesi yayınlanmıştır. Samsun'a çıkış tarihi 19 Mayıs 1919'dur.

Amasya Genelgesi'nin en önemli maddesi, "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" ifadesidir. Genelgenin diğer önemli maddeleri ise şunlardır: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul hükümeti, sorumluluğunu yerine getirememektedir. Milli bir heyetin oluşturulması gerekmektedir. Sivas'ta bir kongre toplanacaktır.