AmasyaGenelgesi

Milli Mücadele'nin yol haritası, 22 Haziran 1919'da yayımlanan Amasya Genelgesi ile belirlenmiştir. Bu genelgede yer alan temel maddeler şunlardır: 1. Milletin istiklalini milletin azim ve kararı kurtaracaktır. 2. Vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının amaçlandığı ilan edilmiştir. 3. Askeri ve milli teşkilatın ortadan kaldırılamayacağı kararı alınmıştır. Bu kararlar, Milli Mücadele sürecinin işletilmeye başlanmasını sağlamış ve düzenli ordunun kurulmasına zemin hazırlamıştır.

Amasya Genelgesi, 22 Haziran 1919 tarihinde Mustafa Kemal Atatürk, Rauf Orbay ve Ali Fuat Cebesoy tarafından yayımlanan, Kurtuluş Savaşı'nın başlangıcını simgeleyen bir bildiridir. Genelgede, vatanın bütünlüğünün ve milletin bağımsızlığının tehlikede olduğu, İstanbul Hükümeti'nin sorumluluğunu yerine getiremediği ve milletin bağımsızlığını kendi azim ve kararıyla kurtaracağı belirtilmiştir.

Mustafa Kemal Paşa, 22 Haziran 1919 tarihini önemli gördü çünkü bu tarihte Amasya Genelgesi'ni yayımladı. Bu genelge, Millî Mücadele'nin başladığını ilan eden ve milli kuvvetleri bir amaç ve teşkilat çevresinde toplamayı amaçlayan bir çağrı niteliği taşıyordu.

I. Milli Mücadele'nin ilk defa gerekçesi ve yöntemi Amasya Genelgesi'nde belirtilmiştir. II. Milli Mücadele'nin sonuna kadar yapılacak işlerin ilk çerçeve planı ise Sivas Kongresi'nde hazırlanmıştır.

Amasya Genelgesi ile Milli Mücadele'nin kurtuluş aşaması resmen başlamıştır. Genelgede belirlenen esaslar doğrultusunda: Kurtuluş Savaşı'nın gerekçesi, amacı ve yöntemi belirlenmiştir. İlk kez milli egemenliğe dayalı bir yönetimden bahsedilmiştir. İstanbul Hükümeti ilk kez yok sayılmıştır. Türk milleti, hem İstanbul'a hem de işgalci güçlere karşı mücadeleye çağrılmıştır. Milli Mücadele resmen ilan edilmiştir.

Amasya Genelgesi ile ilk kez milli irade ve ulusal egemenlik kavramlarından bahsedilmiştir. Genelgede ayrıca şu kararlar ilan edilmiştir: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul hükümeti sorumluluğunu yerine getirememektedir. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. Her türlü baskıdan uzak, milli bir heyetin oluşturulması gerekmektedir. Anadolu’nun güvenli bir bölgesi olan Sivas’ta bir kongre toplanacaktır.

Amasya Genelgesi'nin 6. ve 7. maddeleri, milli mücadelenin amaç, gerekçe ve yöntemini doğrudan içermektedir. 6. madde: "Anadolu'nun en güvenilir yeri olan Sivas'ta bir kongre toplanacaktır". 7. madde: "Ordular kesinlikle dağıtılmayacak, askeri ve sivil yöneticiler görevlerini terk ve teslim etmeyeceklerdir".

Mustafa Kemal Paşa'nın Amasya'da imzaladığı belge, Amasya Genelgesi (Amasya Tamimi)'dir. Amasya Genelgesi, 22 Haziran 1919'da yayımlanmış olup, Milli Mücadele'nin yol haritasını belirleyen bir belge olarak kabul edilir. Belgenin bazı temel maddeleri: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul Hükümeti sorumluluğunu yerine getirememektedir. Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır. Milli bir heyetin varlığı zorunludur.

Amasya Genelgesi'nden sonra Mustafa Kemal Havza'ya gitti. Samsun'daki çalışmalarını tamamladıktan sonra 12 Haziran 1919'da Havza'ya geçti.

Mustafa Kemal Paşa, 22 Haziran 1919 tarihinde Amasya Genelgesi'ni (Amasya Tamimi) yayınlamıştır. Genelgenin esasları, 21-22 Haziran 1919 gecesi Mustafa Kemal Paşa tarafından yaveri Cevat Abbas Bey'e yazdırılmıştır.

Amasya Genelgesi ile İstanbul Hükümeti ilk kez Temsil Heyetinin hukuksal varlığını tanımıştır ifadesi, Milli Mücadele Dönemi'ne ait bilgiler arasında yanlıştır. Doğru bilgi ise Amasya Görüşmelerinde İstanbul Hükümeti'nin, Temsil Heyeti'ni tanıdığıdır.

Amasya Genelgesi'nin diğer adı Amasya Tamimi'dir.

Evet, Amasya Genelgesi'nde milli egemenlik vardır. Genelgenin üçüncü maddesi "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" şeklindedir. Milli egemenlik kavramı, daha sonra 1921 Anayasası'nda "egemenliğin kayıtsız koşulsuz milletin olduğu" şeklinde kanunlaştırılmıştır ve bu hüküm, anayasada değişmez ve değiştirilmesi teklif edilemez hükümler arasında yer almaktadır.

Amasya Genelgesi'nin Kurtuluş Savaşı'nın amacını, yöntemini ve gerekçesini gösteren maddeleri şunlardır: 1. Madde: "Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir". 2. Madde: "İstanbul Hükümeti, üzerine düşen sorumluluğu yerine getirememektedir". 3. Madde: "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır". 5. Madde: "Milletin sesini dünyaya duyurmak için her türlü etki ve denetimden uzak milli bir kurulun oluşturulması gerekmektedir". Bu maddeler, Kurtuluş Savaşı'nın gerekçesini (vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikesi) ve amacını (milletin bağımsızlığı) belirtirken, savaşın yönteminin (milletin azmi ve kararı) nasıl olacağını da ortaya koymaktadır.

Mondros Ateşkes Antlaşması imzalandığında işgal altında olmayan Türk vatanının tümünün ayrılmaz bir bütün olduğu kararı, Amasya Genelgesi'nde alınmıştır.

Mustafa Kemal'in Amasya Genelgesi metnini dönemin ünlü komutanlarına imzalatıp onaylatmasının amacı üç ana başlık altında toplanabilir: 1. Milli Mücadeleyi Kişisellikten Çıkarmak: Genelgenin geçerliliğini ve etkisini artırmak için komutanların onayını alarak milli mücadeleyi daha geniş bir kitleye mal etmek istenmiştir. 2. Halk Üzerindeki Etkiyi Artırmak: Genelgenin halk nezdinde meşru ve daha etkili hale gelmesini sağlamak amaçlanmıştır. 3. Ulusal Birliğin Sağlanması: Dağınık mahalli teşkilatların birleştirilmesi ve milli haklara sahip çıkacak kongrelerin toplanması için birlik ve beraberliği sağlamak hedeflenmiştir.

Amasya Genelgesi ile ilgili bazı test soruları: Kurtuluş Savaşı'nın amacı, gerekçesi ve yönteminin belirlendiği çalışma aşağıdakilerden hangisidir? a) Erzurum Kongresi; b) Sivas Kongresi; c) Amasya Genelgesi; d) Amasya Görüşmeleri; e) Havza Genelgesi. Milli bağımsızlık hareketinin ilk siyasi belgesi ve Anadolu ihtilalinin başlangıç noktası olan çalışma aşağıdakilerden hangisidir? a) Amasya Genelgesi; b) Erzurum Kongresi; c) Sivas Kongresi; d) Amasya Görüşmeleri; e) Son Osmanlı Mebusan Meclisi'nin açılması. Amasya Genelgesi’nde yer alan; “Vatanın bütünlüğü, ulusun bağımsızlığı tehlikededir.”, “İstanbul Hükümeti üzerine aldığı sorumluluğu yerine getirememektedir.” ve “Ulusun bağımsızlığını yine ulusun azim ve kararı kurtaracaktır.” kararlarından hangileri yönetimde egemenlik anlayışının değişeceğinin göstergesidir? a) I ve II; b) I ve III; c) II ve III; d) I, II ve III. Amasya Genelgesi’nde; “Ulusun bağımsızlığı, ülkenin bütünlüğü tehlikededir.”, “Ulusun geleceğini ulusun karar ve azmi kurtaracaktır.” görüşlerine yer verilmiştir. Aşağıdakilerden hangisi bu görüşlerde gözetilen unsurlardan biri değildir? a) Bağımsızlık; b) Ulusal egemenlik; c) Ülke bütünlüğü; d) Ulusun geleceği; e) Demokratik haklar. Bu sorular, Amasya Genelgesi'nin çeşitli yönlerini ve etkilerini test etmektedir.

Milli Mücadele'nin yöntemi, Amasya Genelgesi'nde belirlenmiştir.

Mustafa Kemal Paşa'nın Samsun'a çıkışından 19 gün sonra, 22 Haziran 1919'da Amasya Genelgesi yayınlanmıştır. Samsun'a çıkış tarihi 19 Mayıs 1919'dur.

Amasya Genelgesi'nin en önemli maddesi, "Milletin bağımsızlığını, yine milletin azim ve kararı kurtaracaktır" ifadesidir. Genelgenin diğer önemli maddeleri ise şunlardır: Vatanın bütünlüğü ve milletin bağımsızlığı tehlikededir. İstanbul hükümeti, sorumluluğunu yerine getirememektedir. Milli bir heyetin oluşturulması gerekmektedir. Sivas'ta bir kongre toplanacaktır.