Zonal ve azonal topraklar, TYT coğrafya kapsamında şu şekilde açıklanabilir: Zonal (yerli) topraklar: Ana kayanın yerinde ayrışmasıyla oluşan, genellikle düz ve az eğimli yerlerde görülen topraklardır. Oluşumunda iklim ve bitki örtüsü etkilidir. Normal bir toprak profiline sahiptirler; A, B ve C katmanları belirgindir. Türkiye'de görülen zonal toprak türleri şunlardır: Laterit; Kırmızı Akdeniz toprağı (Terra Rosa); Kahverengi orman toprağı; Kahverengi bozkır toprağı; Podzol; Çernezyom; Tundra toprağı; Çöl toprakları. Azonal (taşınmış) topraklar: Akarsular, buzullar, rüzgârlar gibi dış kuvvetler tarafından aşındırılarak taşınan malzemelerin birikmesi ile oluşur. Horizonlaşma yoktur. Türkiye'de görülen azonal toprak türleri şunlardır: Alüvyal topraklar; Kolüvyal topraklar; Litosoller; Regosoller; Lös; Morenler.