"Cumhuriyetin temeli kültür ve medeniyettir" ifadesi, Mustafa Kemal Atatürk'ün Türkiye Cumhuriyeti'nin kuruluş felsefesini özetleyen bir söylemidir. Bu ifade şu anlamlara gelir: 1. Kültür: Atatürk'e göre kültür, okumak, anlamak, görebilmek, görebildiğinden anlam çıkarmak, uyanık davranmak, düşünmek ve zekâyı terbiye etmektir. 2. Medeniyet: Atatürk, medeniyeti, bir insan cemiyetinin devlet hayatında, fikir hayatında, iktisadî hayatta ve sanatta yapabildiği şeylerin toplamı olarak tanımlar.