Subaşı ve kadı Osmanlı İmparatorluğu'nda farklı görevlere sahip önemli makamlardır. Subaşı, hemen hemen tüm Türk devletlerinde "komutan" anlamında kullanılan bir Türkçe kelimedir. Kadı ise, merkezi hükümet tarafından belirli bir süre mülki idare amiri, mahalli idareci ve kaza adı verilen yerleşim yerlerinde emniyet müdürü olarak atanan, yalnızca din hukuku ve idari yargıdan sorumlu olan kamu görevlisidir.
Osmanlı'da subaşı, sancak beyi veya kadıya bağlıydı. Taşradaki subaşılar, beylerbeyi veya sancak beyleri tarafından tayin edilirdi. Subaşılar, aynı zamanda İstanbul kadısının emrinde, asesbaşı, ihtisap ağası ve mimarbaşı ile birlikte çeşitli törenlere katılırdı.
Subaşı kelimesi, Eski Türkçe'de "asker" anlamına gelen "sü" ve "baş" kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. Subaşı unvanı, Türk devletlerinde "komutan" anlamında kullanılmıştır. Subaşı unvanı, Osmanlı döneminde kazalarda sancak beyini temsil eden görevliler için kullanılmıştır.
{"fdmz0":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"answers","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem/","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping/","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance/","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap/","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/travel/","title":"Seyahat","id":"travel"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel/","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"dialogProps":{"host":"yandex.com.tr","lang":"tr","project":"neurolib","queryParams":{"exp_flags":"skin","preset":"oceania","utm_source":"portal-neurolib"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyacevap%2Fc%2Fkultur-ve-sanat%2Fq%2Fsubasi-ne-is-yapar-3106441989%3Flr%3D213%26ncrnd%3D11749","tld":"com.tr","platform":"desktop"},"className":"PortalHeader-User"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"neurolib_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"3620708571756935296","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1756935337688152-4039923297658242588-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-32-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"fdmzw01-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header"},"fdmz1":{"state":{"links":[{"id":"main","url":"/yacevap","title":"Ana Sayfa","target":"_self"},{"id":"technologies","url":"/yacevap/c/teknoloji","title":"Teknoloji","target":"_self"},{"id":"psychology-and-relationships","url":"/yacevap/c/psikoloji-ve-iliskiler","title":"Psikoloji ve İlişkiler","target":"_self"},{"id":"science-and-education","url":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","title":"Bilim ve Eğitim","target":"_self"},{"id":"food","url":"/yacevap/c/yemek","title":"Yemek","target":"_self"},{"id":"culture-and-art","url":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","title":"Kültür ve Sanat","target":"_self"},{"id":"tv-and-films","url":"/yacevap/c/filmler-ve-diziler","title":"Filmler ve Diziler","target":"_self"},{"id":"economics-and-finance","url":"/yacevap/c/ekonomi-ve-finans","title":"Ekonomi ve Finans","target":"_self"},{"id":"games","url":"/yacevap/c/oyun","title":"Oyun","target":"_self"},{"id":"sport","url":"/yacevap/c/spor","title":"Spor","target":"_self"},{"id":"beauty-and-style","url":"/yacevap/c/guzellik-ve-moda","title":"Güzellik ve Moda","target":"_self"},{"id":"useful-tips","url":"/yacevap/c/faydali-ipuclari","title":"Faydalı İpuçları","target":"_self"},{"id":"auto","url":"/yacevap/c/otomobil","title":"Otomobil","target":"_self"},{"id":"law","url":"/yacevap/c/hukuk","title":"Hukuk","target":"_self"},{"id":"travel","url":"/yacevap/c/seyahat","title":"Seyahat","target":"_self"},{"id":"animals-and-nature","url":"/yacevap/c/hayvanlar-ve-doga","title":"Hayvanlar ve doğa","target":"_self"},{"id":"health","url":"/yacevap/c/saglik","title":"Sağlık","target":"_self"},{"id":"other","url":"/yacevap/c/diger","title":"Diğer","target":"_self"}],"activeLinkId":"culture-and-art","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"fdmzw02-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header-categories"},"fdmz2":{"state":{"tld":"com.tr","markdown":"**Subaşı**, farklı dönemlerde ve farklı toplumlarda çeşitli görevler üstlenmiştir:\n\n* **Osmanlı Devleti'nde**:\n * Şehir muhafızı olarak, bir şehrin fethinden sonra kadı ve dizdar ile birlikte görevlendirilirdi [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Suba%C5%9F%C4%B1)[```3```](https://www.islamveihsan.com/subasi-ne-demek.html)[```4```](https://islamansiklopedisi.org.tr/subasi).\n * Asayişin sağlanmasından sorumluydu [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Suba%C5%9F%C4%B1)[```3```](https://www.islamveihsan.com/subasi-ne-demek.html)[```4```](https://islamansiklopedisi.org.tr/subasi).\n * Vergi toplama görevi vardı [```2```](https://www.milliyet.com.tr/egitim/subasi-nedir-tdk-sozluk-anlami-ne-demek-subasi-kime-denir-6529840)[```4```](https://islamansiklopedisi.org.tr/subasi).\n * Devşirme tespiti yapar ve kale-köprü inşaatında çalışan konar göçer grupları denetlerdi [```3```](https://www.islamveihsan.com/subasi-ne-demek.html)[```4```](https://islamansiklopedisi.org.tr/subasi).\n\n* **Karahanlılar, Gazneliler ve Selçuklular'da**:\n * Kumandan olarak, orduyu sevk ve idare ederdi [```1```](https://tr.wikipedia.org/wiki/Suba%C5%9F%C4%B1)[```4```](https://islamansiklopedisi.org.tr/subasi).\n\nSubaşının, mahallî konularda kanun ve nizamların uygulanmasında söz sahibi olduğu ve ehl-i örf taifesinden kabul edildiği belirtilmiştir [```3```](https://www.islamveihsan.com/subasi-ne-demek.html)[```4```](https://islamansiklopedisi.org.tr/subasi).","sources":[{"sourceId":1,"url":"https://anabilgi.anadolu.edu.tr/?contentId=103271","title":"Index","shownUrl":"https://anabilgi.anadolu.edu.tr/?contentId=103271","rel":"nofollow"},{"sourceId":2,"url":"https://www.ntv.com.tr/ne-demek/subasi-ne-demek-60695","title":"Subaşı Ne Demek? Subaşı Kelimesinin TDK... - NTV Haber","shownUrl":"https://www.ntv.com.tr/ne-demek/subasi-ne-demek-60695","rel":"nofollow"},{"sourceId":3,"url":"https://turkish.en-academic.com/55701/suba%C5%9F%C4%B1","title":"Subaşı | Academic Dictionaries and Encyclopedias","shownUrl":"https://turkish.en-academic.com/55701/suba%C5%9F%C4%B1","rel":"nofollow"},{"sourceId":4,"url":"https://www.rehberansiklopedisi.com/subasi/","title":"Subaşı – Rehber Ansiklopedisi","shownUrl":"https://www.rehberansiklopedisi.com/subasi/","rel":"nofollow"},{"sourceId":5,"url":"https://islamansiklopedisi.org.tr/subasi","title":"SUBAŞI - TDV İslâm Ansiklopedisi","shownUrl":"https://islamansiklopedisi.org.tr/subasi","rel":"nofollow"}],"isHermione":false,"headerProps":{"header":"Subaşı ne iş yapar?","homeUrl":"/yacevap","categoryUrl":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","categoryTitle":"Kültür ve Sanat","canUseNativeShare":false,"tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"Osmanlı"},{"href":"/yacevap/t/idarigorevler","text":"İdariGörevler"},{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"Osmanlı"}],"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YazekaAnswers","title":"Bu yanıtta yanlış olan ne?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]}}]},"suggestProps":{"suggestItems":[{"id":0,"text":"Subaşılık sistemi nasıl işliyordu?","url":"/search?text=Suba%C5%9F%C4%B1l%C4%B1k+sistemi&promo=force_neuro"},{"id":1,"text":"Acemi ocaklarında subaşının görevleri nelerdir?","url":"/search?text=Acemi+ocaklar%C4%B1nda+suba%C5%9F%C4%B1n%C4%B1n+g%C3%B6revleri&promo=force_neuro"},{"id":2,"text":"Karakoyunlu ve Akkoyunlu devletlerinde subaşının rolü nedir?","url":"/search?text=Karakoyunlu+ve+Akkoyunlu+devletlerinde+suba%C5%9F%C4%B1n%C4%B1n+rol%C3%BC&promo=force_neuro"},{"id":-1,"url":"/search?text=Suba%C5%9F%C4%B1+ne+i%C5%9F+yapar%3F&promo=force_neuro","text":"Daha fazla bilgi"}]},"feedbackProps":{"feature":"YazekaAnswers","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"3620708571756935296","reqid":"1756935337688152-4039923297658242588-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-32-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]},"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false,"brand":"yazeka","reqId":"1756935337688152-4039923297658242588-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-32-BAL","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"fdmzw03-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"question"},"fdmz3":{"state":{"relatedMaterials":[{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://laye.com.tr/tag/kadi-ve-subasi-nedir/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.ntv.com.tr/ne-demek/subasi-ne-demek-60695?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/Suba%C5%9F%C4%B1?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://hakkindabilgial.com/subasi-nedir-gorevleri-nelerdir/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.dayibilir.com/soru/27304/kadi-ve-subasi-nedir?size=16&stub=1"],"header":"Subaşı ve kadı ne demek?","teaser":"Subaşı ve kadı Osmanlı İmparatorluğu'nda farklı görevlere sahip önemli makamlardır. Subaşı, hemen hemen tüm Türk devletlerinde \"komutan\" anlamında kullanılan bir Türkçe kelimedir. Kadı ise, merkezi hükümet tarafından belirli bir süre mülki idare amiri, mahalli idareci ve kaza adı verilen yerleşim yerlerinde emniyet müdürü olarak atanan, yalnızca din hukuku ve idari yargıdan sorumlu olan kamu görevlisidir.","href":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat/q/subasi-ve-kadi-ne-demek-2928288492","tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"Osmanlı"},{"href":"/yacevap/t/gorevler","text":"Görevler"},{"href":"/yacevap/t/siyaset","text":"Siyaset"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://aipedi.com/subasi/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://eksisozluk.com/subasi--218313?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/Suba%C5%9F%C4%B1?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.msxlabs.org/forum/taslak-konular/455971-osmanli-kurumlari-subasi.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.uludagsozluk.com/k/suba%C5%9F%C4%B1/?size=16&stub=1"],"header":"Osmanlıda subaşı kime bağlıdır?","teaser":"Osmanlı'da subaşı, sancak beyi veya kadıya bağlıydı. Taşradaki subaşılar, beylerbeyi veya sancak beyleri tarafından tayin edilirdi. Subaşılar, aynı zamanda İstanbul kadısının emrinde, asesbaşı, ihtisap ağası ve mimarbaşı ile birlikte çeşitli törenlere katılırdı.","href":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat/q/osmanlida-subasi-kime-baglidir-3245146143","tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanliimparatorlugu","text":"Osmanlıİmparatorluğu"},{"href":"/yacevap/t/siyaset","text":"Siyaset"},{"href":"/yacevap/t/yonetim","text":"Yönetim"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tr.wikipedia.org/wiki/Suba%C5%9F%C4%B1?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.etimolojiturkce.com/kelime/suba%C5%9F%C4%B1/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.e-sehir.com/bebek_isimleri_anlamlari/subasi-anlami-nedir.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://islamansiklopedisi.org.tr/subasi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://ayy.com.tr/subasi-diger-adi-nedir/?size=16&stub=1"],"header":"Subaşı'nın kökeni nereden gelir?","teaser":"Subaşı kelimesi, Eski Türkçe'de \"asker\" anlamına gelen \"sü\" ve \"baş\" kelimelerinin birleşiminden oluşmuştur. Subaşı unvanı, Türk devletlerinde \"komutan\" anlamında kullanılmıştır. Subaşı unvanı, Osmanlı döneminde kazalarda sancak beyini temsil eden görevliler için kullanılmıştır.","href":"/yacevap/c/diger/q/subasi-nin-kokeni-nereden-gelir-70769975","tags":[{"href":"/yacevap/t/dil","text":"Dil"},{"href":"/yacevap/t/etimoloji","text":"Etimoloji"},{"href":"/yacevap/t/turkce","text":"Türkçe"}]}],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"fdmzw04-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"related"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"related"},"fdmz4":{"state":{"tld":"com.tr","isIos":false,"isQuestionPage":true,"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"fdmzw05-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"ask_question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"ask_question"},"fdmz5":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"url":"https://www.tiktok.com/@yandex.turkiye","type":"tiktok","title":"TikTok"},{"url":"https://www.youtube.com/@YandexTurkiye","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://www.facebook.com/YandexComTr","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://www.instagram.com/yandex__turkiye/","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://x.com/yndxturkiye","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"disclaimer":"Seçili sitelerdeki metinlere göre Yazeka tarafından oluşturulan yanıtlardır. Hatalar içerebilir. Önemli bilgileri kontrol ediniz.","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"fdmzw06-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"footer"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"footer"}}