Mustafa Kemal Atatürk, 19 Mayıs 1919'da Samsun'a çıktıktan sonra çeşitli çalışmalar yürütmüştür: Asayiş ve güvenlik: Bölgedeki asayişsizliği araştırmış, Rum çetelerinin Müslüman halka saldırılarını durdurmuş ve Canik mutasarrıfını görevden alarak yerine yenisini atamıştır. Ulusal direniş: İşgalcilere karşı Türk direniş örgütlerini bizzat kurmuş ve kendi eliyle ulusal direniş örgütlenmesine önayak olmuştur. Genel durum değerlendirmesi: Havza ve Amasya'da, Ankara ve Konya'daki kolordu komutanlarıyla iletişim kurarak Anadolu'nun genel durumu hakkında bilgi almış ve ulusal hareketin fikirsel temellerini atmıştır. Protesto ve mitingler: 28 Mayıs 1919'da müdafaa-i hukuk cemiyetlerine gönderdiği genelgeyle İzmir'in işgalinin protesto edilmesini istemiş ve bu doğrultuda 96 miting düzenlenmiştir. Telgraflar: Askeri ve mülki müfettiş olarak yetki sahasına giren Van'dan Kastamonu'ya, Trabzon'dan Diyarbakır'a uzanan geniş bir sahada ve İstanbul hükûmetine telgraflar çekmiştir.