Kaside ve gazel arasındaki farklar şu şekilde özetlenebilir: Amaç: Kaside, genellikle övgü, methiye amacıyla; gazel ise aşk, doğa, felsefi ve tasavvufi duyguları işlemek için yazılır. Konu: Kasideler, padişah, alim gibi din ve devlet büyüklerini konu alırken; gazeller aşk, ayrılık, doğa gibi insani duyguları işler. Uzunluk: Kasideler genellikle 33-99 beyitten oluşurken, gazeller 5-15 beyit arasında değişir. Yapı: Kasideler belirli bir düzen (nesib, methiye, dua) içerirken, gazeller bağımsız beyitlerden oluşabilir. Kafiye Düzeni: Her iki nazım biçiminde de kafiye düzeni "aa, ba, ca, da, ..." şeklindedir. Üslup: Kasideler resmi, ağır ve ciddi bir üslupla; gazeller ise samimi ve bireysel bir dille yazılır. Hitap Şekli: Kasidelerde doğrudan ilgili kişi veya topluma hitap edilirken, gazellerde soyut veya kişiselleştirilmiş bir hitap kullanılır.