Aruz ve hece ölçüsünü hesaplamak için şu adımlar izlenir: 1. Hecelerin Ayrılması: Mısradaki heceler, uzun ve kısa olarak ayrılır. 2. Medli Hecelerin Kontrolü: Medli hece olup olmadığı kontrol edilir. 3. Hece Değerlerinin Karşılaştırılması: Hecelerin açık (kısa) ve kapalı (uzun) değerleri karşılıklı olarak kontrol edilir. 4. Ulama ve İmale: Gerekirse ulama veya imale yapılır. 5. Tef’ile Sayısının Belirlenmesi: Yeni aruz kalıbının uyumlu olup olmadığı kontrol edilir ve tef’ile sayısı belirlenir. Hece ölçüsünde, şiirdeki tüm mısraların hece sayısının eşit olması beklenir. Aruz ölçüsünde, kısa hecelerden en fazla iki tane, uzun hecelerden ise üç tane kullanılabilir. Aruz ve hece ölçüsünü hesaplamak, şiire, edebiyata ve kullanılan dile hakim olmayı gerektirir.