Ocak kelimesi farklı bağlamlarda çeşitli anlamlar taşıyabilir: Türk kültüründe ocak, ateşi yakılan yer olmanın ötesinde, bir ailenin barındığı ev, yurt ve geçmişteki atalardan gelecekteki kuşaklara uzanan soyu temsil eder. Roma mitolojisinde ocak, iki yüzlü tanrı Janus'a ithaf edilir. Doğa olaylarını gözlemleyerek geleceği tahmin etme, bereketi artırma ritüelleri ve şansı çekme uygulamaları, Ocak ayına damgasını vurmuştur. Ocak ayı, Gregoryen ve Jülyen takvimlerinde yılın ilk ayıdır. Ayrıca, asker ocağı ve sağlık ocağı gibi günlük hayatta kullanılan bazı isimler de Türk mitolojisinde geçen ocak ismiyle ilişkilidir.