Çökertme türküsünün hikayesi, 20. yüzyıl başlarında Bodrum'da geçen gerçek olaylara dayanmaktadır. Baş kahramanlar, Van'dan Bodrum'a gelmiş bir ailenin oğlu olan Halil Efe ve en yakın arkadaşı İbram (İbrahim) Çavuş'tur. Olayların gelişimi şöyle özetlenebilir: 1. Halil Efe ve İbram, kaçakçılık yaparak İstanköy'e gidip gelmektedir. 2. Halil Efe, Rumlar tarafından ihbar edilince tutuklanır ve yedi yıl hapis yatar. 3. Bu sırada, güzelliğiyle kasabada nam salmış Hafize (Havse), Çerkes kaymakamın evinde hizmetçilik yapmaktadır. 4. İbram Çavuş, Hafize'yi ikinci eş olarak alır, ancak tepkilerden dolayı bırakmak zorunda kalır ve efeler Hafize'yi dağa kaçırır. 5. Halil Efe, hapisten çıktıktan sonra Hafize'ye aşık olur ve onu efelerden kaçırır. 6. Kaçışları sırasında durakları olan Çökertme'de (günümüzde Yalıkavak), Rum denizcinin teknesiyle adalara kaçmayı planlarlar. 7. Kötü hava koşullarında teknenin dayanamayacağını söyleyen denizcinin tavsiyesine uyarak Aspat'ta (Bitez Yalısı'nın karşısı) kalırlar. 8. Tekneci, Halil Efe ve Hafize'nin rakısına bir sıvı karıştırıp onları uyutur ve tekne Bitez'e yanaşır. 9. Buradan gelen ihbar üzerine Çerkes kaymakam ve kolcular gelir, çıkan çatışmada Halil Efe yaralanır. 10. Kolcular, kaymakamın emriyle yaralı Halil Efe'yi boğarak öldürürler. Başta Hafize olmak üzere tüm Bodrum bu haberi duyunca yasa boğulur ve Çökertme türküsü bu şekilde ortaya çıkar.