Balat, İstanbul'un Fatih ilçesinde, Haliç kıyısında yer alan bir semttir ve Bizans döneminde Blaherna (Vlaherna) Sarayı'na yakınlığıyla önemli bir semt olarak kabul edilmiştir. Balat Kapısı, Bizans döneminde şehrin Haliç surları üzerinde bulunan ve Blaherna Sarayı'na yakın olması nedeniyle deniz yoluyla saraya gelenlerin kullandığı önemli bir kapıydı. Semtin adı, Rumca "saray" anlamına gelen "palation" kelimesinden türemiştir.