Balat kelimesi, "saray" anlamına gelen Palation kelimesinden türemiştir. Alternatif olarak, bazı kaynaklarda Balat'ın adının, Batı Anadolu'daki antik Piletos kenti halkının bu bölgeye iskân ettirilmesinden dolayı verildiği de belirtilmektedir. Bir diğer görüşe göre ise 1453'ten önceki Balat'ın adı Vasiliki Pili'dir ve bu isim "hünkar kapısı" anlamına gelmektedir.