• Buradasın

    Usuli kazanılmış hak nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Usuli kazanılmış hak, bir davada mahkemenin veya tarafların yaptığı bir usul işlemi sonucunda, taraflardan biri lehine doğan ve uyulması zorunlu olan haktır 135.
    Usuli kazanılmış hak şu durumlarda doğar:
    • Mahkemenin bozma kararına uyması 134. İlk derece mahkemesi, Yargıtay'ın bozma kararına uyduğunda, bozma kararı lehine olan taraf için usuli kazanılmış hak doğar 134.
    • Bilirkişi raporuna itiraz edilmemesi 2. Taraflardan biri bilirkişi raporuna itiraz etmezse, diğer taraf lehine usuli kazanılmış hak oluşur 2.
    Usuli kazanılmış hakkın istisnaları şunlardır:
    • görev konusu 15;
    • hak düşürücü süre 15;
    • kesin hüküm itirazı 15;
    • harç 15;
    • maddi hataya dayanan bozma kararları 15.
    Usuli kazanılmış hak, davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş ve doktrinde kabul görmüş bir ilkedir 135.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

      Yanıtı değerlendir

      5 kaynak

      1. jurix.com.tr
        1
      2. ihtisashukuk.com
        2
      3. yargi.calismatoplum.org
        3
      4. turkhukuksitesi.com
        4
      5. actiodergi.com
        5

    Konuyla ilgili materyaller

    Usul ve maddi hukukta hüküm arasındaki fark nedir?

    Usul hukuku ve maddi hukuk arasındaki temel fark, hüküm bağlamında şu şekilde açıklanabilir: Usul Hukuku: Mahkemelerin tüm cezai, hukuki ve idari davaların sonuçlarına karar verdiği kuralları belirler. Maddi Hukuk: İnsanların kabul edilen sosyal normlara göre nasıl davranmaları gerektiğini tanımlar. Hüküm ise, yargılamanın sona erdiği duruşmada verilir ve uyuşmazlığın esası hakkında verilen nihai karardır.
    5 kaynak

    Kazanılmış hak ve usuli müktesep hak aynı şey mi?

    Kazanılmış hak ve usuli müktesep hak aynı anlama gelir. Usuli müktesep hak, bir davada, mahkemenin veya tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine (diğeri aleyhine) doğmuş ve kendine uyulması zorunlu olan hakkı ifade eder. Kazanılmış hak ise, tüm yönleri ve sonuçları ile kesin olarak elde edilen hak olarak tanımlanır.
    5 kaynak

    Bozma kararına uyulduktan sonra usuli kazanılmış hak doğar mı?

    Evet, bozma kararına uyulduktan sonra usuli kazanılmış hak doğar. Usuli kazanılmış hak, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade eder. Örneğin, mahkemenin Yargıtay bozma kararına uymasıyla bozma kararı lehine olan taraf bakımından usuli kazanılmış hak doğar. Ancak, usuli kazanılmış hakkın istisnaları da vardır. Ayrıca, görev, hak düşürücü süre, kesin hüküm itirazı, harç ve maddi hataya dayanan bozma kararlarına uyulmasında olduğu gibi kamu düzeni ile ilgili konularda da usuli kazanılmış haktan söz edilemez.
    5 kaynak

    Usuli kazanılmış hak istinaf başvurusu yapılmamış olması ne demek?

    Usuli kazanılmış hak, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade eder. İstinaf başvurusu yapılmamış olması, kararın kesinleştiği ve üst mahkemelerde itiraz yolunun kapandığı anlamına gelir. Özetle, istinaf başvurusu yapılmamış olması, usuli kazanılmış hakkın oluşmasına ve kararın kesinleşmesine yol açar.
    5 kaynak

    Kazanılmış hak hangi hallerde korunmaz?

    Kazanılmış hak, belirli durumlarda korunmayabilir: Açık hata, ilgilinin hilesi veya gerçek dışı beyan: Kişinin idareyi aldatarak belirli bir konuma girmesi, açıkça yanlış bilgi vermesi veya kanuna aykırılık teşkil eden hallerde kazanılmış hak korunmaz. Kamu düzeni, kamu yararı ve kamu hizmetine ilişkin sınırlamalar: Kazanılmış hakkın kullanımı, kamu düzenini bozacak veya kamu hizmetini aksatacak nitelikte ise korunmayabilir. Yeni düzenleyici işlemler: Yeni düzenleyici işlemlerin etkisi geçmişe değil, geleceğe yönelik olduğundan, önceki mevzuata göre elde edilen hakların yeni düzenlemelerle değiştirilmesi mümkündür. Ayrıca, kolluk izinleri kazanılmış hak vermez ve beklenen haklar kazanılmış hak olarak değerlendirilmez.
    5 kaynak

    İstinafa başvuru yapılmaması usuli kazanılmış hakkı etkiler mi?

    Evet, istinafa başvuru yapılmaması usuli kazanılmış hakkı etkiler. İlk derece mahkemesi kararına karşı istinaf başvurusunda bulunmayan tarafın, Bölge Adliye Mahkemesi kararını temyiz hakkı bulunmamaktadır. Bu nedenle, istinafa başvuru yapılmaması, kararın kesinleşmesine ve usuli kazanılmış hakkın oluşmasına yol açar.
    5 kaynak

    Ceza hukukunda kazanılmış hak nedir?

    Ceza hukukunda kazanılmış hak, sanığın lehine sonuç doğuran bir hükümden, aleyhte başvuru olmaksızın yoksun bırakılmasını önlemeye yönelik anayasal düzeyde güvence sağlayan bir ilkedir. Kazanılmış hak, ortaya çıkması anında hukuka uygun olarak tamamlanmış, böylece kişiye özgü, lehte sonuçlar doğurmuş, sonradan hukuk kurallarındaki değişiklik veya işlemin geri alınması gibi nedenlere rağmen, hukuk düzeni tarafından korunma altında kalan hak anlamına gelmektedir. Kazanılmış hakkın bazı özellikleri: Kesin hükümle elde edilir. Geri alınamaz. Cezanın tür ve miktarıyla sınırlıdır. Kazanılmış hak ilkesi, ceza muhakemesinde, özellikle temyiz veya istinaf sürecinde, daha önce sanık lehine verilmiş kararların sanık aleyhine değiştirilememesini sağlar.
    5 kaynak