• Buradasın

    Ülkü Küçük Başmukataa Kalemi Ahkâm Defteri nedir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Ülkü Küçük Başmukataa Kalemi Ahkâm Defteri, 2017 yılında Marmara Üniversitesi Türkiyat Araştırmaları Enstitüsü Yeniçağ Tarihi Bilim Dalı'nda yüksek lisans tezi olarak incelenmiştir 13.
    Başmukataa Kalemi Ahkâm Defteri, Başbakanlık Osmanlı Arşivi, Maliyeden Müdevver Defterler Tasnifi 9824 numarada kayıtlıdır 13. Sultan I. Ahmed döneminde, 1612-1617 yılları arasında, Tuna Nehri kıyısındaki şehir ve kasabalarda mukataa sisteminin işleyişi hakkında bilgiler içerir 13.
    Bu defter, maliye tarafından padişah adına verilen hükümlerin, devletin Tuna Defterdarlığı bünyesindeki mukataaları nasıl yönettiğini ve bu mukataalardan elde edilen gelirlerin nasıl kullanıldığını yansıttığını gösterir 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Baş mukataa kalemi ne iş yapar?

    Baş Mukataa Kalemi, Osmanlı Devleti'nde özellikle Rumeli'deki mukataaların hesaplarını denetler, bu mukataalar hakkında çıkan emir ve nizamların kayıtlarını tutar ve muhafaza ederdi. Baş Mukataa Kaleminin bazı görevleri: Tuna nehri kıyısındaki iskele ve tuzlaların mukataalarını denetlemek; Bazı vazife, has ve sâlyâne tahsislerine bakmak; Rumeli'ye ait eminler ve diğer görevlilerin berat, hüküm ve tezkirelerini yazmak. Ayrıca, mukataaları iltizama alanların tatbik mühürleri de bu kalemde bulunurdu. Maliye Nezâreti'nin kurulması sırasında (1838), görevlerinin, mukataa işleriyle meşgul olan diğer kalemlerle birlikte yeniden teşkil edilen Mukātaat Muhasebesi'ne devri üzerine bu kalem lağvedilmiştir.

    Mukataa ve iltizam aynı şey mi?

    Hayır, mukataa ve iltizam aynı şey değildir. Mukataa, Osmanlı mali sisteminde devletin doğrudan gelir elde ettiği toprak ve gelir kaynaklarını ifade eder. İltizam ise, mukataa gelirlerinin toplanma yöntemidir.

    Mukataa nedir?

    Mukataa, Osmanlı İmparatorluğu'nda devletin gelir getiren arazilerini veya gelirlerini bir bedel karşılığında kiraya verme veya geçici olarak devretme sistemidir. Mukataa kavramı, Arapça "kesişmek" veya "birbirinden kesilmek" anlamlarına gelir. Mukataa sistemi, Abbasiler döneminde mali bir terim olarak kullanılmaya başlanmış ve İlhanlılar zamanında iltizam yöntemini ifade eder hale gelmiştir. Mukataa, aynı zamanda devlete veya vakıflara ait gayrimenkullerin kiraya verilmesinde de kullanılır ve bu durumda kira sözleşmesi ile kira bedelini ifade eder.

    Mukataanın amacı nedir?

    Mukataanın amacı, Osmanlı İmparatorluğu'nda devlet harcamalarını finanse etmektir. Bu amaç doğrultusunda mukataa, şu şekillerde kullanılmıştır: Devletin nakit ihtiyacını karşılama. İç borçlanmayı sağlama. Özel sektörü finansman sürecine dahil etme. Ayrıca, tekel haline getirilen kuruluşların işletme hakkından devlete düşen payın alınması ve yeraltı servetlerinden devlet payına düşen kısmın toplanması da mukataanın amaçları arasında yer almıştır.

    Osmanlıda mukataa sistemi nasıl uygulanır?

    Osmanlı'da mukataa sistemi, devletin çeşitli gelir kaynaklarının toplanması için kullanılan bir yöntemdi. 1. İltizam: Gelirlerin, belirli bir bedel karşılığında girişimcilere (mültezimlere) verilmesi yöntemiydi. Bu süreçte: - Gelirlerin yıllık asgari değeri devlet tarafından belirlenirdi. - Bu gelirler, açık artırma ile en yüksek teklifi veren mültezime satılırdı. - Mültezim, topladığı gelirlerin bir kısmını devlete öder, geri kalanını ise kâr olarak kazanırdı. 2. Emanet: Devletin ekonomik durumunun istikrarsız olduğu dönemlerde, mukâtaaların zarar etme riski nedeniyle emanet yöntemiyle işletilmesi tercih edilirdi. 3. Malikâne: Uzun süreli iltizam uygulaması olup, mukâtaa gelirlerinin bir peşin bedel (muaccele) ve her yıl ödenecek taksitler (müeccele) karşılığında özel kesime satılmasıydı.