Osmanlı'da mukataa sistemi, devletin çeşitli gelir kaynaklarının toplanması için kullanılan bir yöntemdi. 1. İltizam: Gelirlerin, belirli bir bedel karşılığında girişimcilere (mültezimlere) verilmesi yöntemiydi. Bu süreçte: - Gelirlerin yıllık asgari değeri devlet tarafından belirlenirdi. - Bu gelirler, açık artırma ile en yüksek teklifi veren mültezime satılırdı. - Mültezim, topladığı gelirlerin bir kısmını devlete öder, geri kalanını ise kâr olarak kazanırdı. 2. Emanet: Devletin ekonomik durumunun istikrarsız olduğu dönemlerde, mukâtaaların zarar etme riski nedeniyle emanet yöntemiyle işletilmesi tercih edilirdi. 3. Malikâne: Uzun süreli iltizam uygulaması olup, mukâtaa gelirlerinin bir peşin bedel (muaccele) ve her yıl ödenecek taksitler (müeccele) karşılığında özel kesime satılmasıydı.