Osmanlı'da mukataa sistemi, devlete ait vergi gelirlerinin belirli bir meblağ karşılığında iltizama verilmesi esasına dayanıyordu. Uygulama şekli şu şekildeydi: 1. Gelirlerin Belirlenmesi: Mukataaların yıllık geliri önceden tespit edilir ve hazine defterlerine kaydedilirdi. 2. Artırma Usulü: Gelirlerin en yüksek teklifi yapan mültezime (vergi toplayıcısına) satılması için artırma usulü uygulanırdı. 3. Süre: Mukataalar genellikle üç yıllık süreler için mültezime verilirdi, ancak gelirlerde olağanüstü artış olması durumunda süre kısaltılabilirdi. 4. Yönetim: Mültezim, mukataayı aldıktan sonra devletin sağladığı mali, idari ve adli kolaylıklardan faydalanarak tam bir müteşebbis gibi hareket ederdi. Mukataa sistemi zamanla malikane sistemine evrilmiş ve bu sistemde mukataalar, malikane sahiplerine ömür boyu tasarruf hakkı tanınarak satılmıştır.