• Buradasın

    Etik kurul izni ne zaman zorunlu hale geldi?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Etik kurul izninin ne zaman zorunlu hale geldiğine dair kesin bir tarih vermek mümkün değildir. Ancak, etik kurul izni, tarihte bazı etik dışı araştırma uygulamalarının yol açtığı skandallar ve insan hakları ihlalleri sonrasında gündeme gelmiştir 1.
    Örneğin, Nürnberg Tıbbi Davası, II. Dünya Savaşı sonrasında Nazi Almanyası’ndaki insanlık dışı tıbbi deneylerin sorumlularını yargılamak için 1946-1947 yıllarında gerçekleştirilmiş ve bu dava, modern etik kuralların ve özellikle "Nürnberg Kodu" olarak bilinen on ilkenin doğmasına yol açmıştır 1.
    Türkiye'de ise, 2020 yılında Milli Eğitim Bakanlığı tarafından yayımlanan genelge ile her türlü araştırma öncesi anket, ölçek gibi araçlarla veri toplayabilmek için etik kurul izni almak zorunlu hale getirilmiştir 2.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Etik sözleşmesi kimler için zorunlu?

    Etik sözleşmesi, 5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun kapsamındaki kamu görevlileri için zorunludur. Bu kanun kapsamındaki kamu görevlileri, bir ay içinde, Ek-1’de yer alan "Etik Sözleşme" belgesini imzalamakla yükümlüdürler. Etik sözleşmesine tabi olan kamu görevlileri arasında şunlar yer alır: yönetim ve denetim kurulu ile kurul, üst kurul başkan ve üyeleri; genel müdürler; teftiş kurulu başkanları ve diğer denetim kurullarının başkanları; genel sekreter ve genel sekreter yardımcıları; başkanlar; kurum ve kuruluş başkan yardımcıları; kamu iktisadi teşekkülleri ve bağlı ortaklıklarının genel müdürleri; kamu iktisadi teşekkülleri yönetim ve denetim kurulu üyeleri. Ayrıca, Eti Maden İşletmeleri Genel Müdürlüğü gibi bazı kurumlarda tüm çalışanlar için etik sözleşmesi zorunluluğu bulunmaktadır.

    Etik kurul ve araştırma etik kurulu aynı mı?

    Etik kurul ve araştırma etik kurulu aynı anlama gelir. Etik kurul, araştırmaların toplumsal, insani ve bilimsel değerler doğrultusunda yürütülmesini sağlamak amacıyla oluşturulan denetleyici mekanizmalardır.

    Hangi bildiriler etik kurula gönderilir?

    İnsan ya da hayvan üzerinde yapılan özgün araştırma türü bildiriler, etik kurul onayının alınması şartıyla etik kurula gönderilir. Etik kurul onayı gerektiren durumlar: Tüm insan araştırmaları ve insan araştırmalarını içeren diğer faaliyetler. Sponsor veya destekleyici durumundan bağımsız olarak yapılan tüm araştırmalar. Etik kurul onayının gerekmediği durumlarda, bu durum gerekçeleriyle açıklanmalıdır (örneğin, kamuya açık verilerin değerlendirildiği çalışmalar).

    Etik kurul başvurusu ne zaman yapılmalı?

    Tüm insan araştırma ve projelerinin, çalışma başlamadan veya veri toplanmadan önce değerlendirilmesi ve onay alınması gerekmektedir. Etik kurul başvurularının ne zaman yapılması gerektiğine dair bazı detaylar şu şekildedir: EBYS ile başvuru. Toplantı tarihi. Etik kurul başvurusu için doğru zamanlama, araştırmanın niteliğine ve ilgili etik kurulun işleyişine göre değişiklik gösterebilir. Detaylı bilgi için ilgili etik kurulun yönergelerinin incelenmesi önerilir.

    E-dergilerde etik kurul izni gerekir mi?

    Evet, e-dergilerde de etik kurul izni gerekebilir. Etik kurul izni gerektiren araştırmalar şunlardır: Anket, mülakat, odak grup çalışması, gözlem, deney, görüşme gibi veri toplama yöntemleri ile yürütülen nitel veya nicel araştırmalar. İnsan ve hayvanların (materyal veya veriler dahil) deneysel ya da bilimsel amaçlarla kullanıldığı çalışmalar. İnsanlar üzerinde gerçekleştirilen klinik araştırmalar. Hayvanlar üzerinde yapılan bilimsel çalışmalar. Kişisel verilerin korunması kanunu çerçevesinde retrospektif çalışmalar. Ayrıca, olgu sunumlarında "Aydınlatılmış Onam Formu" alındığının belirtilmesi, başkalarına ait ölçek, anket, fotoğraf gibi materyallerin kullanımı için sahiplerinden izin alınması ve kullanılan fikir ve sanat eserlerine ilişkin telif hakları düzenlemelerine uyulduğunun belirtilmesi gerekmektedir. Üniversite mensubu olmayan araştırmacılar, bölgelerinde bulunan Etik Kurul’lara başvurarak gerekli izinleri alabilirler.

    Kamu görevlileri etik kurulu hangi kanuna tabidir?

    Kamu Görevlileri Etik Kurulu, 5176 sayılı Kamu Görevlileri Etik Kurulu Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun'a tabidir. Bu kanun, kamu görevlilerinin uymaları gereken etik davranış ilkelerini belirlemek ve uygulamayı gözetmek amacıyla düzenlenmiştir.

    Hangi tür çalışmalar etik kurul onayı gerektirir?

    Etik kurul onayı gerektiren çalışma türleri: İnsan katılımcıları içeren tüm araştırmalar. İnsan ve hayvanların (materyal/veriler dahil) deneysel ya da diğer bilimsel amaçlarla kullanılması. Lisansüstü tez ve dönem projelerinden üretilen makaleler. 18 yaşından küçük gönüllü bireylerin yer aldığı araştırmalar. Etik kurul onayı gerektirmeyen çalışmalar: Kamu malı olan anonim kayıtları ve veri setlerini içeren araştırmalar. Ticari olarak satılan insan kadavrası, kadavra parçaları ve biyolojik diğer materyal üzerinde yapılacak çalışmalar.