"Atalarımızın atası" ifadesi farklı bağlamlarda farklı anlamlar taşıyabilir. İslamî kaynaklara göre, Türklerin atası olarak Yâfes kabul edilir; Nuh Peygamberin oğullarından Yâfes'in Türk adlı oğlunun neslinden geldikleri söylenir. Evrimsel bağlamda, insanların atası olarak Sahelanthropus tchadensis (Toumai Adamı) kabul edilir ve bu tür, günümüzden 7 milyon yıl öncesine aittir. Türk mitolojisinde, Oğuz Kağan (Oğuz Han) Türk ve Altay mitolojisinde Oğuz Türklerinin atası olarak kabul edilir. Ayrıca, ata kavramı, bir kişinin saygı duyduğu, örnek aldığı, fikir ve eserlerini benimsediği büyükleri ifade etmek için de kullanılır.