• Buradasın

    Sözde özne ile gizli özne aynı şey mi?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Sözde özne ve gizli özne farklı kavramlardır, ancak her ikisi de cümlede öznenin farklı türlerini ifade eder.
    Gizli özne, cümlede bir sözcük olarak bulunmayan, yüklemin çekiminden anlaşılan öznelere denir 12. Örneğin, "Dün akşam çok eğlendik" cümlesinde "biz" gizli öznedir 1.
    Sözde özne ise, edilgen çatılı fiillerin kullanıldığı cümlelerde yapılan işten etkilenen öğedir 34. Bu tür cümlelerde eylemin kim tarafından yapıldığı belli değildir, ancak işten etkilenen unsur özne olarak kabul edilir 13. Örneğin, "Bu konu çok iyi anlaşıldı" cümlesinde "bu konu" sözde öznedir 1.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Sözde özneye hangi sorular sorulur?

    Sözde özneyi bulmak için cümlede yükleme "ne" veya "kim" sorusu sorulur. Örnekler: "Ev temizlendi." cümlesinde "ne temizlendi?" sorusuna "ev" cevabı verilir, bu nedenle "ev" sözde öznedir. "Başını kaldıran memur, müdürün gelmediğini söyledi." cümlesinde "kim söyledi?" sorusuna "başını kaldıran memur" cevabı verilir, bu nedenle "başını kaldıran memur" gerçek öznedir; "memur" ise sözde özne konumundadır. Sözde özne, yalnızca edilgen çatılı fiillerin kullanıldığı cümlelerde bulunur.

    Sözde öznenin yüklemde hangi ekleri olur?

    Sözde öznenin yüklemde hangi ekleri olduğuna dair bir bilgi bulunamamıştır. Ancak, sözde öznenin yer aldığı cümlelerin yükleminde “-ıl, -il, -l, -ın, -in, -n” ekleri yer almaktadır. Sözde özne, eylemi gerçekleştirmeyen, sadece o eylemden etkilenen öznedir. Sözde özne ile ilgili daha fazla bilgi için aşağıdaki kaynaklara başvurulabilir: dilbilgisi.net; orduodm.meb.gov.tr; hurriyet.com.tr.

    Sözde öznenin diğer adı nedir?

    Sözde öznenin diğer adı edilgen özne veya etkileneni olarak da ifade edilebilir. Sözde özne, yüklemde bildirilen eylemi yapmayan, ancak bu eylemden etkilenen öğedir.

    Gizli özne ve gerçek özne nasıl ayırt edilir?

    Gizli özne ve gerçek özne arasındaki temel fark, gizli öznenin cümlede açıkça belirtilmemesi, ancak yüklemden anlaşılmasıdır. Gerçek özne, cümlede açıkça ifade edilen ve yüklemin bildirdiği işi yapan veya durumu üstlenen öznedir. Gizli özne ve gerçek özne arasındaki ayrım şu örneklerle açıklanabilir: "Bu konuyu size anlatacağım" cümlesinde, "anlatacak olan kim?" sorusuna "ben" cevabı verilir, ancak bu kelime cümlede yoktur; bu nedenle özne gizli öznedir. "Öğrenciler sınıfta ders çalışıyor" cümlesinde "öğrenciler" açık öznedir; ders çalışmayı yapan özne açıkça belirtilmiştir. Özneyi bulmak için cümlede yükleme "kim" veya "ne" sorusu sorulur.

    Belirtisiz nesne ile sözde özne aynı şey mi?

    Belirtisiz nesne ve sözde özne farklı kavramlardır. Belirtisiz nesne, yükleme sorulan "ne" sorusuna cevap veren ve belirtme hâl ekini (-i) almayan yalın hâldeki nesnedir. Sözde özne ise, edilgen çatılı fiillerin yüklem olduğu cümlelerde, işten etkilenen unsuru ifade eder.

    Sözde özne nasıl bulunur?

    Sözde özne, cümlede eylemin kim tarafından yapıldığı belli olmadığında, yapılan işten etkilenen unsurdur. Sözde özneyi bulmak için: Cümledeki yüklemi belirlenir. Yüklemeye "kim" veya "ne" sorusu sorulur. Alınan cevap, işten etkilenen nesne ise sözde özne olarak kabul edilir. Örnek: "Sınıftaki masalar hazırlanmalı." cümlesinde, "hazırlanmalı" edilgen çatılı yüklemdir. Not: Bir cümlede sözde özne olabilmesi için, cümlenin edilgen çatılı olması gerekir.

    Fiil çatısında özne ve nesne nedir?

    Fiil çatısında özne ve nesne, yüklemin özne ve nesne ile olan ilişkisini ifade eder. Özne, cümlede yüklemin bildirdiği, belirtilen işi yapan, işten etkilenen veya bir oluşa konu olan öğedir. Nesne, yüklemin bildirdiği eylemden etkilenen varlıktır. Fiiller, özne ve nesne alıp almamalarına, belirtilen işin nasıl yapıldığına, işten öznenin ve nesnenin nasıl etkilendiğine göre çatılar ayrılırlar. Öznelerine göre fiil çatıları: Etken fiil: İşi yapan gerçek bir öznenin bulunduğu fiillerdir. Edilgen fiil: Gerçek öznesi söylenmeyen veya bilinmeyen fiillerdir. Dönüşlü fiil: Öznenin işi yaparken aynı zamanda o işten etkilendiğini gösteren fiillerdir. İşteş fiil: En az iki özne tarafından yapılabilen fiillerdir. Nesnelerine göre fiil çatıları: Geçişli fiil: Nesne alabilen fiillerdir. Geçişsiz fiil: Nesne almayan fiillerdir.