TYT'de ses olaylarını ayırt etmek için aşağıdaki ses olaylarına dikkat etmek gerekir:
- Ünlü Düşmesi: Kelimeye ek geldiğinde kelimenin aslında var olan bir ünlü harfinin düşmesi durumudur 12. Örnek: "burun + u → burnu" 1.
- Ünlü Daralması: Sonu a veya e ile biten fiillere "-yor" ekinin gelmesiyle a, e ünlülerinin ı, i, u, ü seslerine dönüşmesi olayıdır 13. Örnek: "tara + yor → tarıyor" 1.
- Ünsüz Yumuşaması: Kelimenin sonunda p, ç, t, k sert ünsüzlerinden biri varsa ve kelime ünlüyle başlayan bir ek aldığında bu sert ünsüzlerin b, c, d, g seslerine dönüşmesi olayıdır 13. Örnek: "kitap + ı → kitabı" 1.
- Ünsüz Benzeşmesi: Sonu ç, f, h, k, p, s, ş, t sert ünsüzlerinden biriyle biten kelimeye c, d, g yumuşak ünsüzlerinden biriyle başlayan ek geldiğinde ekin ilk harfinin sertleşerek ç, t, k olması olayıdır 13. Örnek: "dolap + da → dolapta" 1.
- Ses Türemesi: Bir kelimenin aldığı ek veya yardımcı fiil nedeniyle kelimeye fazladan bir ünsüz veya ünlü harfin eklenmesi olayıdır 1. Örnek: "hak + ım → hakkım" 1.
5 kaynaktan alınan bilgiyle göre: