Ruhun insan suretinde yansıması, çeşitli kadim geleneklerde "kozmik insan arketipi" olarak adlandırılır. Bazı örnekler: - Hermetika: İnsan, Tanrı'nın suretinde yaratılmış ve ilahi aklın yansıması olarak görülür. - Platon: Ruh, idealar âleminde Tanrı'yla birlikteyken, bedene bağlanmak suretiyle aşağıya düşer ve özünü unutur. - Gnostisizm: İlk İnsan veya Gerçek İnsan, Tanrı'nın ışığından doğmuş, ancak maddeye düşerek parçalanmış ilahi bir varlıktır. - İslam Tasavvufu: "Hakikat-i Muhammediye" ve "İnsan-ı Kâmil" kavramları, evrenin yaratılış sebebinin ve ilahi hakikatin yeryüzündeki görünümünün insan olduğunu dile getirir.