• Buradasın

    Fiilimsinin kalıcı isme dönüştüğünü nasıl anlarız?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Fiilimsinin kalıcı isme dönüştüğünü, fiilimsi eklerini almış olmasına rağmen olumsuzluk ekini alamamasından anlarız 13.
    Örneğin, "yemek" kelimesi isim-fiil ekini almış olsa da "yememek" şeklinde olumsuzu yapılamaz, çünkü bu kelime artık bir varlığın adı haline gelmiştir ve fiilimsi özelliğini kaybetmiştir 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    Fiilimsi ekini alıp kalıcı isim olan kelimeler nelerdir?

    Fiilimsi ekini alıp kalıcı isim olan bazı kelimeler: İsim-fiillerle oluşan kalıcı isimler: çakmak; dondurma; sarma; dolma; uçurtma; danışma; kaymak; kazma; deneme; yağış. Sıfat-fiillerle oluşan kalıcı isimler: dolmuş; yiyecek; giyecek; yemiş; geçmiş; gelecek.

    Fiilimsiden türeyen kalıcı isimler nasıl bulunur?

    Fiilimsiden türeyen kalıcı isimleri bulmak için aşağıdaki adımları izlemek gerekir: 1. Fiil kök veya gövdelerini belirlemek: Fiilimsi ekleri sadece fiil kök veya gövdelerine gelir. 2. Fiilimsi eklerini ezberlemek: İsim-fiil, sıfat-fiil ve zarf-fiil eklerini önceden ezberlemek gerekir. 3. Kelimelerin aldığı ekleri incelemek: Belirlenen fiillerde isim-fiil, sıfat-fiil veya zarf-fiil eklerini aramak ve bu ekleri alan kelimelerin altını çizmek. 4. Eklerin doğruluğunu kontrol etmek: Altını çizdiğiniz kelimelerin gerçekten fiilimsi olup olmadığını anlamak için eklerin cümledeki işlevine bakmak gerekir. 5. Kalıplaşmış isimleri tespit etmek: Zamanla fiil anlamını kaybederek bir nesnenin adı haline gelen, yani kalıcı isim olan kelimeler, fiilimsi olarak kabul edilmez.

    Fiilimsiler hangi durumlarda kalıplaşır?

    Fiilimsiler, isim-fiil ekleri almasına rağmen, bir varlığın veya kavramın kalıcı adı olma eğilimi gösterdiklerinde kalıplaşırlar. Kalıplaşmış fiilimsilere örnek olarak, "sarma" kelimesi verilebilir; eğer "Ablam çok güzel sarma yapar." cümlesindeki gibi bir yemeğin adı olacak şekilde kullanılırsa, artık fiilimsi özelliklerini kaybederek kalıplaşmış ad olarak kabul edilir. Ayrıca, "tiyatro salonuna yiyecek ve içecek getirmek yasak" veya "kasabanın girişinde büyük bir çağlayan vardı" gibi cümlelerde yer alan kelimeler de fiilimsi olma özelliğini yitirerek kalıplaşmış isim haline gelirler.

    Fiilimsili cümleler nasıl ayırt edilir?

    Fiilimsili cümleleri ayırt etmek için şu özelliklere dikkat edilmelidir: 1. Fiilden Türemiş Olma: Fiilimsiler, fiil kök veya gövdelerine eklenen yapım ekleri sayesinde fiilden türemiş sözcüklerdir. 2. Fiil Özelliği Göstermeme: Fiilimsiler, fiil gibi çekimlenemezler; şahıs, zaman, kip gibi ekler almazlar. 3. Cümlede Farklı Görevler Üstlenme: Fiilimsiler cümle içinde isim, sıfat veya zarf görevi görebilirler. 4. Belirli Ekler: Fiilimsiler, -ma, -ış, -mak (isim-fiil); -an, -ası, -mez (sıfat-fiil); -ken, -alı, -madan (zarf-fiil) gibi belirli ekleri alırlar. Örnek fiilimsili cümleler: - İsim-fiil: "Okumak insanı çok geliştirir". - Sıfat-fiil: "Koşan çocuk yere düştü". - Zarf-fiil: "Eve gelmeden ekmek al".

    Fiil ve fiilimsi nasıl ayırt edilir?

    Fiil ve fiilimsi arasındaki temel farklar şunlardır: Çekimlenme: Fiiller çekimlenebilirken, fiilimsiler çekimlenemez. Ekler: Fiiller genellikle "-mek" veya "-mak" ekleriyle isim haline getirilirken, fiilimsiler bu ekleri almaz. Kullanım: Fiiller cümlede eylemi ifade ederken, fiilimsiler genellikle isim veya sıfat gibi kullanılır. Yüklem Olma: Fiiller cümlede doğrudan yüklem olabilirken, fiilimsiler ek fiil almadan yüklem olamaz. Fiil ve fiilimsi ayrımını yapmak için şu adımlar izlenebilir: 1. Ekleri Kontrol Etme: Kelimenin "-ma, -me, -mak, -mek, -ış, -iş, -uş, -üş" gibi fiilimsi eklerinden birini alıp almadığına bakılır. 2. Cümledeki İşlevi Sorgulama: Kelime, cümlede isim, sıfat veya zarf görevinde mi kullanılıyor?. 3. Diğer Fiilimsi Ekleriyle Karşılaştırma: Eğer kelime başka fiilimsi ekleri alıyorsa (örneğin, "-an, -en", "-ıp, -ip", "-arak, -erek") sıfat fiil veya zarf fiil olabilir.

    Fiilimsi ve zarf fiil nasıl ayırt edilir?

    Fiilimsi ve zarf-fiil (ulaç) arasındaki fark şu şekilde özetlenebilir: Fiilimsi, fiillerden türeyen, ancak fiilin bütün özelliklerini göstermeyen; cümle içerisinde isim, sıfat veya zarf olarak görev yapan sözcüklerdir. Zarf-fiil (ulaç), fiillere getirilen özel eklerle oluşturulan ve cümledeki yüklemi durum, zaman veya sebep bakımından etkileyen sözcüklerdir. Zarf-fiilleri ayırt etmek için kullanılan bazı ek örnekleri şunlardır: -ken; -alı (-eli); -madan (-meden); -ince (-ınca / -unca / -ünce); -ip (-ıp / -up / -üp); -arak (-erek); -dıkça (-dikçe / -dukça / -dükçe / -tıkça / -tikçe / tukça / -tükçe); -e... -e (-a... -a); -r... -maz (-r... -mez); -casına (-cesine); -meksizin (-maksızın); -dığında (-diğinde / -duğunda / -düğünde / -tığında / -tiğinde / -tuğunda / -tüğünde). Daha detaylı bilgi ve örnekler için dilbilgisi kaynakları incelenebilir.

    Adlaşmış fiilimsi nasıl ayırt edilir?

    Adlaşmış fiilimsiler, sıfat-fiil eklerini almış fiil kök veya gövdelerinin, kendisinden sonra gelen isimleri yutarak onların yerini tutmasıyla oluşur. Adlaşmış fiilimsileri ayırt etmek için şu özelliklere dikkat edilebilir: Yüklem görevi: Adlaşmış fiilimsiler, cümle içinde yüklem olarak kullanılmaz. Olumsuzluk eki: Fiil soylu bir sözcük iki kez "-ma" ya da "-me" eki alırsa, bunlardan ilki olumsuzluk, ikincisi isim-fiil ekidir. Kalıplaşmış isimler: Fiilimsi eki almış bazı sözcükler, zamanla kalıplaşarak varlık veya kavram adı haline gelebilir. Örnekler: "Geçmişimi unutup ileriye bakmak istiyorum" cümlesindeki "geçmişim" kelimesi, "geçmek" eyleminden türetildiği için adlaşmış fiilimsidir. "Sana yalan söylediğini nereden anladın" cümlesindeki "söylediğini" kelimesi, adlaşmış fiilimsidir. Adlaşmış fiilimsiler, sıfat-fiil olarak kabul edilse de fiilimsi olma özelliklerini kaybetmezler.