• Buradasın

    Eski Türkçede kiplik ekleri nelerdir?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Eski Türkçede kiplik ekleri, haber (bildirme) kipleri ve dilek (tasarlama) kipleri olmak üzere ikiye ayrılır 13.
    Haber kipleri:
    1. Bilinen (görülen, di’li) geçmiş zaman: "-di" eki ile yapılır 13.
    2. Öğrenilen (duyulan, anlatılan, miş’li) geçmiş zaman: "-mış/-miş" eki ile yapılır 13.
    3. Şimdiki zaman: Eylemin o anlık zaman dilimi içerisinde yapıldığını bildirir 3.
    4. Gelecek zaman: Eylemin gelecek zaman dilimi içerisinde gerçekleşeceğini bildirir 3.
    5. Geniş zaman: Eylemin genel bir zaman dilimi içerisinde yapıldığını bildirir 3.
    Dilek kipleri:
    1. Gereklilik kipi: Mecburiyet bildirir, "-meli" eki ile çekimlenir 3.
    2. İstek kipi: Dilek ve istek anlamlarını taşır, "-e" veya "-a" eki ile çekimlenir 3.
    3. Emir kipi: Ek almadan oluşur 3.
    4. Şart kipi: Dilek ve şart cümlelerinde kullanılır, "-se" eki ile yapılır 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

      Yanıtı değerlendir

      5 kaynak

      1. turkedebiyati.org
        1
      2. 9lib.net
        2
      3. milliyet.com.tr
        3
      4. bilinctinus.com
        4
      5. arastirmax.com
        5

    Konuyla ilgili materyaller

    -miş eki hangi kip?

    -miş eki, öğrenilen (duyulan, miş’li) geçmiş zaman kipindedir. Bu kip, eylemin geçmişte gerçekleştiğini ancak söyleyen kişinin fiilin yapıldığını görmediğini, başkasından duyduğunu veya bittikten sonra fark ettiğini ifade eder.
    5 kaynak

    Eski Türkçe'de -lu ve -siz ekleri ne işe yarar?

    Eski Türkçe'de -lu ve -siz eklerinin işlevleri: +-lu eki: Adlardan (bazen de sıfatlardan) "sahip olma, üzerinde bulundurma, o özelliği taşıma, ilgili olma, yetkili olma" anlamlarında sıfatlar türetir. Yer adları, ikileme sıfatları, kalıplaşmış kelimeler ve durum zarfları oluşturur. Arapça ve Farsça kelimelerin Türkçeleştirilmesinde kullanılır. +-siz eki: Olumsuz sıfatlar, durum zarfları ve sıfat/zarf işlevinde ikilemeler türetir. Kalıplaşmış sıfatlar/zarflar oluşturur, yabancı kelimeleri Türkçeleştirir ve terimler türetir. Bu ekler, Eski Türkçe'den günümüze kadar dil kullanımında aktif olarak yer almaktadır.
    5 kaynak

    Gereklilik Kipi hangi eklerle yapılır?

    Gereklilik kipi, fiile "meli/malı" eklerinden biri getirilerek yapılır. Örnekler: Haftada bir kitap okumalıyım. Ödevlerini zamanında yapmalısın. İstanbul’a varmış olmalı (ihtimal).
    5 kaynak

    Eski Türkçede -vuz eki ne anlama gelir?

    Eski Anadolu Türkçesinde -vuz eki, birinci çokluk şahıs ekidir ve "biz" zamirinin ekleşmesiyle oluşmuştur. Bu ek, istek ve şart kipi çekiminde kullanılmış olup, kullanım sıklığı azalarak XVIII. yüzyıla kadar devam etmiştir. Örnekler: salınsavuz; gitsevüz; idevüz; virevüz; alavuz; kılavuz. -vuz eki, b-v değişikliği ile eski "biz"den çıkmıştır ve Batı Türkçesinde çokluk birinci şahıs ekinin başlangıçta bu ek olduğu düşünülmektedir.
    5 kaynak

    Eski Türkçede -İver eki nedir?

    Eski Türkçede -iver- eki, "tezlik fiili" olarak kullanılır ve bir eylemin çabucak, kısa zamanda veya beklenmedik bir anda gerçekleştiğini ifade eder.
    5 kaynak

    Eski Anadolu Türkçesinde olasılık kipliği nasıl ifade edilir?

    Eski Anadolu Türkçesinde olasılık kipliği şu şekillerde ifade edilir: -(A)bil- yapısı. Kiplik sözler: belki, herhalde, sanırım gibi kelimeler olasılık kipliğini oluşturur. -sA, -mAlı gibi morfolojik işaretleyiciler. Sentaktik işaretleyiciler: "aceb" kelimesi ve soru dizilişi. Konuşur, bilgisi kesin olmadığında önermelerini olasılık kipliğinden yararlanarak sunar ve bu şekilde iki olası dünya yaratır.
    5 kaynak

    Eski Anadolu Türkçesinde -er ve -ir ekleri ne anlama gelir?

    Eski Anadolu Türkçesinde -er ve -ir ekleri, geniş zaman ve gelecek zaman kiplerinde kullanılan şahıs ekleridir. Geniş zaman ekleri: -Ar, -(y)Ur, -r. Gelecek zaman ekleri: -ısar, -a, -ası, -acak, -sa gerek. Teklik birinci şahısta r ünsüzünün düşmesiyle iyelik menşeli şahıs eki -m de kullanılabilir. Örnekler: Geniş zaman: "dilerem, ḳorḳaram, baḳaram, görürem". Gelecek zaman: "bil-iser-vem, bil-iser-sin, bil-iser".
    5 kaynak