ZamanKipi

"Di" eki, görülen geçmiş zaman kipine aittir.

Geniş zaman kipi, fiilin her zaman veya sürekli yapıldığını belirten bir zaman kipidir. Bu kip, fiil kök veya gövdelerine -r, -ar, -er, -ır, -ir, -ur, -ür eklerinin gelmesiyle oluşur. Örnekler: - Her sabah çay içeriz. - Yazları hep beraber tatile gideriz. - Babam zaman zaman nasihat eder.

"Rü" kelimesi, Türkçe'de "yor" ekiyle birleşerek şimdiki zaman kipini oluşturur.

Fiillerde dört temel kip şunlardır: 1. Geniş Zaman Kipi: Eylemin genel bir durumunu veya alışkanlık halini ifade eder. 2. Geçmiş Zaman Kipi: Eylemin geçmişte gerçekleştiğini belirtir. 3. Gelecek Zaman Kipi: Eylemin gelecekte gerçekleşeceğini ifade eder. 4. Şart Kipi: Eylemin gerçekleşmesi için bir koşul öngörür.

-miş eki, Türkçede öğrenilen geçmiş zaman kipini ifade eder. Ayrıca, -miş eki sıfat-fiil olarak da kullanılabilir ve yeni yıkanmış, maviye boyanmış gibi kalıcı nesne isimleri türetir.

Gelecek zaman kipi, ilerleyen zamanı ifade etmek için kullanılır.

"Dışarıda bekleyecekler" cümlesi, gelecek zaman kipi ile çekimlenmiştir.

7. sınıf Türkçe'de fiilden zaman (anlam) kaymasına örnek cümleler: 1. Atatürk 19 Mayıs'ta Samsun'a çıkar 2. Her sabah bir saat koşuyorum 3. Masama not bırakan Ahmet olacak 4. Tabağındaki yemeği bitireceksin 5. Buyurun, kime baktınız? (Görülen geçmiş zaman kipi, şimdiki zaman anlamında kullanılmıştır).

"Bakmaktayım" fiili, sürekli zaman kipine örnektir.

"امر مضارع" ifadesi, Arapça'da "emir muzari" anlamına gelir ve şimdiki veya geniş zaman kipini ifade eder.

7. sınıf Türkçe'de tüm zaman kipleri dört ana başlıkta incelenir: 1. Geçmiş Zaman Kipi: Eylemin geçmişte gerçekleştiğini belirtir. İki alt başlığa ayrılır: - Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman: "-dı, -di" ekleriyle oluşturulur. - Duyulan (Öğrenilen) Geçmiş Zaman: "-mış, -miş" ekleriyle oluşturulur. 2. Şimdiki Zaman Kipi: Eylemin o anda gerçekleştiğini ifade eder. 3. Gelecek Zaman Kipi: Eylemin gelecekte gerçekleşeceğini belirtir. 4. Geniş Zaman Kipi: Eylemin genel olarak ya da alışkanlık olarak ifade edildiği zaman kipidir.

Şimdiki zamanın hikayesi (hikaye birleşik zamanı), bir fiilin hem şimdiki zaman kip ekini hem de görülen geçmiş zaman kip ekini almasıyla oluşur. Örnek cümle: "Eve geldiğimde halen uyuyordu" (uyuyor idi). Yapılışı: 1. Basit çekimli fiile şimdiki zaman kip eki eklenir (örneğin, "-yor"). 2. Ardından, ek fiilin görülen geçmiş zaman eki olan "-di" eklenir (bu ek, "-dı", "-dü" gibi farklı şekillerde de olabilir).

Duyulan geçmiş zaman kipi, fiilin geçmişte gerçekleştiğini ve konuşmacının bu eylemi başkasından duyduğunu ifade eden fiillere gelir. Bu kipin ekleri "-mış, -miş, -muş, -müş" şeklindedir.

"Zamanl keni" ifadesi, Türkçede "zaman kipi" olarak çevrilebilir. Zaman kipleri, eylemin ne zaman gerçekleştiğini belirten kiplerdir ve Türkçede temel olarak geniş zaman, geçmiş zaman, şimdiki zaman, gelecek zaman olarak ayrılır.

Şimdiki zaman kipi ve 3. çoğul kişi eki "-getir-" ile kurulan cümle: "Onlar televizyon izliyorlar".

-miş eki, duyulan geçmiş zaman kipine aittir.

Gelecek zaman kipi, fiillerin gelecekte yapılacağını ifade etmek için kullanılır ve "-acak, -ecek" ekleriyle yapılır. Örnekler: - Bunun hesabını ona soracağım. - Bu yaz Muğla'ya tatil yapacağız. - Müfettiş bir hafta sonra gelecek.

-di ve -miş ekleri, Türkçede geçmiş zaman kiplerinde kullanılan eklerdir, ancak farklı anlamlar taşırlar: 1. -di eki, bilinen (görülen/belirli) geçmiş zaman kipini ifade eder ve eylemin geçmişte yapıldığını ve gözlendiğini belirtir. 2. -miş eki ise öğrenilen (duyulan/belirsiz) geçmiş zaman kipini ifade eder ve eylemin geçmişte yapıldığını, ancak başkasından duyulduğunu veya sonradan fark edildiğini belirtir.

Görülen geçmiş zaman, yakın zamanda gerçekleşen ve öznenin bizzat şahit olduğu veya yaşadığı olayları anlatır. Ayırt etme açısından, görülen geçmiş zaman cümlelerinde eylemin kesinliği ve tanıklığın vurgulanması önemlidir.

“O an görür görmez oraya koşmak” cümlesi, şimdiki zaman kipi ile çekimlenmiştir.