ZamanKipi

"Di" eki, görülen geçmiş zaman kipine aittir.

Geniş zaman kipi, fiilin her zaman veya sürekli yapıldığını belirten bir zaman kipidir. Bu kip, fiil kök veya gövdelerine -r, -ar, -er, -ır, -ir, -ur, -ür eklerinin gelmesiyle oluşur. Örnekler: - Her sabah çay içeriz. - Yazları hep beraber tatile gideriz. - Babam zaman zaman nasihat eder.

"Rü" kelimesi, Türkçe'de "yor" ekiyle birleşerek şimdiki zaman kipini oluşturur.

-miş eki, Türkçede öğrenilen geçmiş zaman kipini ifade eder. Ayrıca, -miş eki sıfat-fiil olarak da kullanılabilir ve yeni yıkanmış, maviye boyanmış gibi kalıcı nesne isimleri türetir.

Gelecek zaman kipi, ilerleyen zamanı ifade etmek için kullanılır.

7. sınıf Türkçe'de fiilden zaman (anlam) kaymasına örnek cümleler: 1. Atatürk 19 Mayıs'ta Samsun'a çıkar 2. Her sabah bir saat koşuyorum 3. Masama not bırakan Ahmet olacak 4. Tabağındaki yemeği bitireceksin 5. Buyurun, kime baktınız? (Görülen geçmiş zaman kipi, şimdiki zaman anlamında kullanılmıştır).

"Bakmaktayım" fiili, sürekli zaman kipine örnektir.

"امر مضارع" ifadesi, Arapça'da "emir muzari" anlamına gelir ve şimdiki veya geniş zaman kipini ifade eder.

7. sınıf Türkçe'de tüm zaman kipleri dört ana başlıkta incelenir: 1. Geçmiş Zaman Kipi: Eylemin geçmişte gerçekleştiğini belirtir. İki alt başlığa ayrılır: - Görülen (Bilinen) Geçmiş Zaman: "-dı, -di" ekleriyle oluşturulur. - Duyulan (Öğrenilen) Geçmiş Zaman: "-mış, -miş" ekleriyle oluşturulur. 2. Şimdiki Zaman Kipi: Eylemin o anda gerçekleştiğini ifade eder. 3. Gelecek Zaman Kipi: Eylemin gelecekte gerçekleşeceğini belirtir. 4. Geniş Zaman Kipi: Eylemin genel olarak ya da alışkanlık olarak ifade edildiği zaman kipidir.

Duyulan geçmiş zaman kipi, fiilin geçmişte gerçekleştiğini ve konuşmacının bu eylemi başkasından duyduğunu ifade eden fiillere gelir. Bu kipin ekleri "-mış, -miş, -muş, -müş" şeklindedir.

"Zamanl keni" ifadesi, Türkçede "zaman kipi" olarak çevrilebilir. Zaman kipleri, eylemin ne zaman gerçekleştiğini belirten kiplerdir ve Türkçede temel olarak geniş zaman, geçmiş zaman, şimdiki zaman, gelecek zaman olarak ayrılır.

Şimdiki zaman kipi ve 3. çoğul kişi eki "-getir-" ile kurulan cümle: "Onlar televizyon izliyorlar".

-miş eki, duyulan geçmiş zaman kipine aittir.

Gelecek zaman kipi, fiillerin gelecekte yapılacağını ifade etmek için kullanılır ve "-acak, -ecek" ekleriyle yapılır. Örnekler: - Bunun hesabını ona soracağım. - Bu yaz Muğla'ya tatil yapacağız. - Müfettiş bir hafta sonra gelecek.

-di ve -miş ekleri, Türkçede geçmiş zaman kiplerinde kullanılan eklerdir, ancak farklı anlamlar taşırlar: 1. -di eki, bilinen (görülen/belirli) geçmiş zaman kipini ifade eder ve eylemin geçmişte yapıldığını ve gözlendiğini belirtir. 2. -miş eki ise öğrenilen (duyulan/belirsiz) geçmiş zaman kipini ifade eder ve eylemin geçmişte yapıldığını, ancak başkasından duyulduğunu veya sonradan fark edildiğini belirtir.

“O an görür görmez oraya koşmak” cümlesi, şimdiki zaman kipi ile çekimlenmiştir.

"Veriyor" fiili, şimdiki zaman kipinde kullanılmıştır.

Geniş zamanın hikâye kipi, bir fiilin hem geniş zaman kip ekini hem de görülen geçmiş zaman kip ekini almasıyla oluşur. Bu durumda, fiilin çekimi şu şekilde yapılır: 1. Fiile geniş zaman kip eki eklenir (örneğin, "yapar". 2. Ardından, ikinci kip eki olarak görülen geçmiş zaman kip eki olan "-di" eklenir (örneğin, "yapardı". Örnek cümle: "Sabahları on dakika spor yaparmış".

Yabancı dil olarak Türkçe'de beş zaman kipi bulunmaktadır: şimdiki zaman, gelecek zaman, görülen geçmiş zaman, duyulan geçmiş zaman ve geniş zaman.

İsimle çekimlenen ek fiiller dört kiple çekimlenir: 1. Görülen geçmiş zaman kipi: idi (-di, -di, -dü, -du, -ti, -ti, -tü, tu). 2. Duyulan geçmiş zaman kipi: imiş (-miş, -mış, -muş, -müş). 3. Koşul kipi: ise (-se, -sa). 4. Geniş zaman kipi: -im, -sin, -dir, -iz, -siniz, -dirler.