Bilişsel tutarsızlık, bir kişinin sahip olduğu inançlar, değerler veya bilgiler arasında çelişki olduğunda ortaya çıkar. Bu durumun başlıca nedenleri şunlardır: 1. Yeni bilgilerle karşılaşma: Mevcut bilgilerle çelişen yeni bir bilgi alındığında, bilişsel uyumsuzluk yaşanır. 2. Karar verme süreci: Satın alma gibi önemli kararlarda, alternatifler arasında seçim yapmak zorunda kalındığında ortaya çıkar. 3. Sosyal etkiler: Çevredeki insanların ifadeleri veya deneyimleri, bireyin kendi hisleri ve istekleriyle çeliştiğinde bilişsel çelişki oluşabilir. Bilişsel tutarsızlık, psikolojik rahatsızlık yaratır ve bireyler bu durumu azaltmak için çelişkili bilgileri reddetmek, yeni bilgiler edinmek veya tutumlarını değiştirmek gibi stratejiler kullanırlar.