Kaht-ı Rical dönemi, Osmanlı Devleti'nde devlet yönetiminde liyakat sahibi, kültür, bilgi ve birikimiyle yetişmiş kalifiye insan kıtlığının yaşandığı dönemi ifade eder 34.
Bu durum, özellikle Tanzimat döneminden sonra sıkça kullanılmış ve devletin yıkılış sebeplerinden biri olarak görülmüştür 24.
Osmanlı Devleti'nde üç ana dönem şu şekilde ayrılır: 1. Kuruluş Dönemi (1299-1453): Osman Gazi'nin liderliğinde küçük bir beylikten imparatorluğa dönüşüm sürecini içerir. 2. Yükselme Dönemi (1453-1606): Fatih Sultan Mehmet döneminde İstanbul'un fethinden başlayarak, Kanuni Sultan Süleyman'a kadar devam eden süreçtir. 3. Duraklama Dönemi (1606-1699): Osmanlı Devleti'nin genişlemesinin durduğu ve iç sorunların baş gösterdiği bir dönemdir.
Kaht-ı rical ifadesi, devlet idaresinde liyakat erbabı çalışan bulunamaması anlamına gelir. Bu deyim, Arapça "kaht" (yokluk, kıtlık) ve "rical" (erkekler, yüksek makamlardaki devlet adamları) kelimelerinin birleşiminden oluşur.
{"4hh30":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"answers","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"isBirthdayUserId":true,"className":"PortalHeader-User"},"userIdProps":{"flag":"skin","lang":"tr","host":"yandex.com.tr","project":"neurolib","queryParams":{"utm_source":"portal-neurolib"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyacevap%2Fc%2Fbilim-ve-egitim%2Fq%2Fosmanlida-kahti-rical-donemi-nedir-3942173168%3Flr%3D213%26ncrnd%3D59225","tld":"com.tr"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"neurolib_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"2762087911754328651","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1754328690364306-6963822483643488304-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-141-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"4hh3w01-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header"},"4hh31":{"state":{"links":[{"id":"main","url":"/yacevap","title":"Ana Sayfa","target":"_self"},{"id":"technologies","url":"/yacevap/c/teknoloji","title":"Teknoloji","target":"_self"},{"id":"psychology-and-relationships","url":"/yacevap/c/psikoloji-ve-iliskiler","title":"Psikoloji ve İlişkiler","target":"_self"},{"id":"science-and-education","url":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","title":"Bilim ve Eğitim","target":"_self"},{"id":"food","url":"/yacevap/c/yemek","title":"Yemek","target":"_self"},{"id":"culture-and-art","url":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","title":"Kültür ve Sanat","target":"_self"},{"id":"tv-and-films","url":"/yacevap/c/filmler-ve-diziler","title":"Filmler ve Diziler","target":"_self"},{"id":"economics-and-finance","url":"/yacevap/c/ekonomi-ve-finans","title":"Ekonomi ve Finans","target":"_self"},{"id":"games","url":"/yacevap/c/oyun","title":"Oyun","target":"_self"},{"id":"sport","url":"/yacevap/c/spor","title":"Spor","target":"_self"},{"id":"beauty-and-style","url":"/yacevap/c/guzellik-ve-moda","title":"Güzellik ve Moda","target":"_self"},{"id":"useful-tips","url":"/yacevap/c/faydali-ipuclari","title":"Faydalı İpuçları","target":"_self"},{"id":"auto","url":"/yacevap/c/otomobil","title":"Otomobil","target":"_self"},{"id":"law","url":"/yacevap/c/hukuk","title":"Hukuk","target":"_self"},{"id":"travel","url":"/yacevap/c/seyahat","title":"Seyahat","target":"_self"},{"id":"animals-and-nature","url":"/yacevap/c/hayvanlar-ve-doga","title":"Hayvanlar ve doğa","target":"_self"},{"id":"health","url":"/yacevap/c/saglik","title":"Sağlık","target":"_self"},{"id":"other","url":"/yacevap/c/diger","title":"Diğer","target":"_self"}],"activeLinkId":"science-and-education","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"4hh3w02-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header-categories"},"4hh32":{"state":{"tld":"com.tr","markdown":"**Kaht-ı Rical** dönemi, Osmanlı Devleti'nde **devlet yönetiminde liyakat sahibi, kültür, bilgi ve birikimiyle yetişmiş kalifiye insan kıtlığının yaşandığı** dönemi ifade eder [```3```](https://suleymanustun.com/kaht-i-rical-ne-demektir)[```4```](https://www.yenisafak.com/yazarlar/yasar-sungu/kaht-i-rical-2035177).\n\nBu durum, özellikle **Tanzimat döneminden sonra** sıkça kullanılmış ve devletin yıkılış sebeplerinden biri olarak görülmüştür [```2```](https://tarihbilinci.com/konular/kahti-rical-kaht-i-rical.5211/)[```4```](https://www.yenisafak.com/yazarlar/yasar-sungu/kaht-i-rical-2035177).","sources":[{"sourceId":1,"url":"https://dergipark.org.tr/tr/pub/osmed/issue/84051/1502897","title":"Osmanlı Medeniyeti Araştırmaları Dergisi » Makale »...","shownUrl":"https://dergipark.org.tr/tr/pub/osmed/issue/84051/1502897"},{"sourceId":2,"url":"https://tarihbilinci.com/konular/kahti-rical-kaht-i-rical.5211/","title":"Kahtı Rical (Kaht-ı Ricâl) - Tarih Dersi | Tarih Öğretmeni","shownUrl":"https://tarihbilinci.com/konular/kahti-rical-kaht-i-rical.5211/"},{"sourceId":3,"url":"https://suleymanustun.com/kaht-i-rical-ne-demektir","title":"Kaht-ı Rical Ne Demektir? » Süleyman ÜSTÜN","shownUrl":"https://suleymanustun.com/kaht-i-rical-ne-demektir"},{"sourceId":4,"url":"https://www.yenisafak.com/yazarlar/yasar-sungu/kaht-i-rical-2035177","title":"Kaht-ı Rical | Yaşar Süngü | Yeni Şafak","shownUrl":"https://www.yenisafak.com/yazarlar/yasar-sungu/kaht-i-rical-2035177"},{"sourceId":5,"url":"https://iktibasdergisi.com/2020/12/15/kaht-i-rical/","title":"Kaht-ı Rical – İktibas Dergisi","shownUrl":"https://iktibasdergisi.com/2020/12/15/kaht-i-rical/"}],"isHermione":false,"headerProps":{"header":"Osmanlıda kahtı rical dönemi nedir?","homeUrl":"/yacevap","categoryUrl":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","categoryTitle":"Bilim ve Eğitim","canUseNativeShare":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YazekaAnswers","title":"Bu yanıtta yanlış olan ne?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]}}],"tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"#Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"#Osmanlı"},{"href":"/yacevap/t/devletyonetimi","text":"#DevletYönetimi"},{"href":"/yacevap/t/tanzimat","text":"#Tanzimat"}]},"suggestProps":{"suggestItems":[{"id":0,"text":"Liyakat eksikliği Osmanlı'nın çöküşüne nasıl katkıda bulundu?","url":"/search?text=Liyakatsizli%C4%9Fin+Osmanl%C4%B1%27n%C4%B1n+%C3%A7%C3%B6k%C3%BC%C5%9F%C3%BCne+etkisi&promo=force_neuro"},{"id":1,"text":"Kaht-ı Rical dönemi hangi yıllarda yaşandı?","url":"/search?text=Kaht-%C4%B1+Rical+d%C3%B6nemi+y%C4%B1llar%C4%B1&promo=force_neuro"},{"id":2,"text":"Kaht-ı rical dönemi nasıl sona erdi?","url":"/search?text=Kaht-%C4%B1+rical+d%C3%B6nemi+nas%C4%B1l+sona+erdi%3F&promo=force_neuro"},{"id":-1,"url":"/search?text=Osmanl%C4%B1da+kaht%C4%B1+rical+d%C3%B6nemi+nedir%3F&promo=force_neuro","text":"Daha fazla bilgi"}]},"feedbackProps":{"feature":"YazekaAnswers","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"2762087911754328651","reqid":"1754328690364306-6963822483643488304-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-141-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]},"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false,"brand":"yazeka","reqId":"1754328690364306-6963822483643488304-balancer-l7leveler-kubr-yp-klg-141-BAL","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"4hh3w03-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"question"},"4hh33":{"state":{"relatedMaterials":[{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.osmanlipadisahlari.gen.tr/osmanli-devletinin-donemleri-nelerdir-ve-ozellikleri.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://karsem.karatay.edu.tr/index.php/osmanli-imparatorlugunun-yukselisi-ve-donemleri?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://extremmutfak.com.tr/osmanli-donemleri-nelerdir/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.islamveihsan.com/osmanli-devleti-kisaca.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tarihnotlarim.com/3-ahmet-donemi-1703-1730/?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/osmanlida-3-donem-nedir-173114069","header":"Osmanlıda 3 dönem nedir?","teaser":"Osmanlı Devleti'nde üç ana dönem şu şekilde ayrılır: 1. Kuruluş Dönemi (1299-1453): Osman Gazi'nin liderliğinde küçük bir beylikten imparatorluğa dönüşüm sürecini içerir. 2. Yükselme Dönemi (1453-1606): Fatih Sultan Mehmet döneminde İstanbul'un fethinden başlayarak, Kanuni Sultan Süleyman'a kadar devam eden süreçtir. 3. Duraklama Dönemi (1606-1699): Osmanlı Devleti'nin genişlemesinin durduğu ve iç sorunların baş gösterdiği bir dönemdir.","tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"#Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"#Osmanlı"},{"href":"/yacevap/t/donemler","text":"#Dönemler"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/download/article-file/620397?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kiha.com.tr/15-16-yy-hangi-donem/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tomurcukosmanli.blogspot.com/2018/02/xiv-ve-xvi-yuzyl-osmanl-kultur-ve.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://sinavator.com/ozet_3266_osmanli-tarihi--1299-1566--dersi-ozet-unite-7?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://acikders.ankara.edu.tr/pluginfile.php/155050/mod_resource/content/1/a1.pdf?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat/q/xvi-yuzyil-osmanlida-hangi-donem-1795368725","header":"XVI yüzyıl Osmanlıda hangi dönem?","teaser":"XVI. yüzyıl Osmanlı'da \"Klasik Dönem\" olarak adlandırılır.","tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"#Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"#Osmanlı"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.researchgate.net/publication/357432160_Asaf'in_Kaht-i_Rical_Kasidesinde_Sosyal_Elestiri?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/156934?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.altinoluk.com.tr/kaht-i-rical.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dumlupinargazetesi.com/makale/22336598/salih-ozden/kaht-i-rical?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.yenisafak.com/yazarlar/yasar-sungu/kaht-i-rical-2035177?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat/q/kaht-i-rical-kimin-sozu-3240033546","header":"Kaht-ı rical kimin sözü?","teaser":"\"Kaht-ı rical\" ifadesi, Mahmud Celâleddin Paşa'ya aittir.","tags":[{"href":"/yacevap/t/edebiyat","text":"#Edebiyat"},{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"#Tarih"},{"href":"/yacevap/t/kaside","text":"#Kaside"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.luggat.com/kaht-%C4%B1%20rical/2/2?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://muslumisiklar.com/kaht-i-rical-ne-demek/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.aydindenge.com.tr/yazi/aydin-kirobali/04/05/2023/kahti-rical-mi-adam-israfi-mi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.yenisafak.com/yazarlar/yasar-sungu/kaht-i-rical-2035177?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.asilturkce.com/kaht-i-rical.html?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/diger/q/kahti-rical-ne-demek-342959479","header":"Kahtı rical ne demek?","teaser":"Kaht-ı rical ifadesi, devlet idaresinde liyakat erbabı çalışan bulunamaması anlamına gelir. Bu deyim, Arapça \"kaht\" (yokluk, kıtlık) ve \"rical\" (erkekler, yüksek makamlardaki devlet adamları) kelimelerinin birleşiminden oluşur.","tags":[{"href":"/yacevap/t/hukuk","text":"#Hukuk"},{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"#Tarih"},{"href":"/yacevap/t/siyaset","text":"#Siyaset"},{"href":"/yacevap/t/dilbilgisi","text":"#DilBilgisi"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.katalay.org/sozluk/osmanli-terimleri/sulta?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://osmanlica.ihya.org/sulta-nedir-ne-demek.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://kestelli.cagdassozluk.com/tafsil-466076-b27.html?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.sabah.com.tr/tdk-anlami/sulta-ne-demek-sulta-tdk-sozluk-anlami?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.osmanice.com/osmanlica-29935-nedir-ne-demek.html?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat/q/osmanli-da-sulta-ne-anlama-gelir-255847617","header":"Osmanlı'da sulta ne anlama gelir?","teaser":"Osmanlı'da \"sulta\" kelimesi, \"baskı\" ve \"otorite\" anlamlarına gelir.","tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"#Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"#Osmanlı"},{"href":"/yacevap/t/kelimeanlami","text":"#KelimeAnlamı"},{"href":"/yacevap/t/siyaset","text":"#Siyaset"}]}],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"4hh3w04-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"related"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"related"},"4hh34":{"state":{"tld":"com.tr","isIos":false,"isQuestionPage":true,"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"4hh3w05-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"ask_question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"ask_question"},"4hh35":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"type":"tiktok","url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/677728751613663494","title":"TikTok"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/173325632992778150","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/677728793472889615","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/1182131906657966033","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/893945194569821080","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"disclaimer":"Seçili sitelerdeki metinlere göre Yazeka tarafından oluşturulan yanıtlardır. Hatalar içerebilir. Önemli bilgileri kontrol ediniz.","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"4hh3w06-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"footer"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"footer"}}