Kaht-ı Rical dönemi, Osmanlı Devleti'nde devlet yönetiminde liyakat sahibi, kültür, bilgi ve birikimiyle yetişmiş kalifiye insan kıtlığının yaşandığı dönemi ifade eder. Bu durum, özellikle Tanzimat döneminden sonra sıkça kullanılmış ve devletin yıkılış sebeplerinden biri olarak görülmüştür.
Kaht-ı rical ifadesi, devlet idaresinde liyakat erbabı çalışan bulunamaması anlamına gelir. Bu deyim, Arapça "kaht" (yokluk, kıtlık) ve "rical" (erkekler, yüksek makamlardaki devlet adamları) kelimelerinin birleşiminden oluşur.
{"5cp10":{"state":{"logoProps":{"url":"https://yandex.com.tr"},"formProps":{"action":"https://yandex.com.tr/search","searchLabel":"Bul"},"services":{"activeItemId":"answers","items":[{"url":"https://yandex.com.tr/gundem","title":"Gündem","id":"agenda"},{"url":"https://yandex.com.tr/shopping","title":"Alışveriş","id":"shopping"},{"url":"https://yandex.com.tr/finance","title":"Finans","id":"finance"},{"url":"https://yandex.com.tr/yacevap","title":"YaCevap","id":"answers"},{"url":"https://yandex.com.tr/video/search?text=popüler+videolar","title":"Video","id":"video"},{"url":"https://yandex.com.tr/gorsel","title":"Görsel","id":"images"}]},"userProps":{"loggedIn":false,"ariaLabel":"Menü","plus":false,"birthdayHat":false,"child":false,"isBirthdayUserId":true,"className":"PortalHeader-User"},"userIdProps":{"flag":"skin","lang":"tr","host":"yandex.com.tr","project":"neurolib","queryParams":{"utm_source":"portal-neurolib"},"retpath":"https%3A%2F%2Fyandex.com.tr%2Fyacevap%2Fc%2Fkultur-ve-sanat%2Fq%2Fkaht-i-rical-kimin-sozu-3240033546%3Flr%3D213%26ncrnd%3D46076","tld":"com.tr"},"suggestProps":{"selectors":{"form":".HeaderForm","input":".HeaderForm-Input","submit":".HeaderForm-Submit","clear":".HeaderForm-Clear","layout":".HeaderForm-InputWrapper"},"suggestUrl":"https://yandex.com.tr/suggest/suggest-ya.cgi?show_experiment=222&show_experiment=224","deleteUrl":"https://yandex.com.tr/suggest-delete-text?srv=web&text_to_delete=","suggestPlaceholder":"Yapay zeka ile bul","platform":"desktop","hideKeyboardOnScroll":false,"additionalFormClasses":["mini-suggest_theme_tile","mini-suggest_overlay_tile","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_prevent-empty_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_personal_yes","mini-suggest_type-icon_yes","mini-suggest_rich_yes","mini-suggest_overlay_dark","mini-suggest_large_yes","mini-suggest_copy-fact_yes","mini-suggest_clipboard_yes","mini-suggest_turboapp_yes","mini-suggest_expanding_yes","mini-suggest_affix_yes","mini-suggest_carousel_yes","mini-suggest_traffic_yes","mini-suggest_re-request_yes","mini-suggest_source_yes","mini-suggest_favicon_yes","mini-suggest_more","mini-suggest_long-fact_yes","mini-suggest_hide-keyboard_yes","mini-suggest_clear-on-submit_yes","mini-suggest_focus-on-change_yes","mini-suggest_short-fact_yes","mini-suggest_app_yes","mini-suggest_grouping_yes","mini-suggest_entity-suggest_yes","mini-suggest_redesigned-navs_yes","mini-suggest_title-multiline_yes","mini-suggest_type-icon-wrapped_yes","mini-suggest_fulltext-highlight_yes","mini-suggest_fulltext-insert_yes","mini-suggest_lines_multi"],"counter":{"service":"neurolib_com_tr_desktop","url":"//yandex.ru/clck/jclck","timeout":300,"params":{"dtype":"stred","pid":"0","cid":"2873"}},"noSubmit":false,"formAction":"https://yandex.com.tr/search","tld":"com.tr","suggestParams":{"srv":"serp_com_tr_desktop","wiz":"TrWth","yu":"3017841981754035996","lr":213,"uil":"tr","fact":1,"v":4,"use_verified":1,"safeclick":1,"skip_clickdaemon_host":1,"rich_nav":1,"verified_nav":1,"rich_phone":1,"use_favicon":1,"nav_favicon":1,"mt_wizard":1,"history":1,"nav_text":1,"maybe_ads":1,"icon":1,"hl":1,"n":10,"portal":1,"platform":"desktop","mob":0,"extend_fw":1,"suggest_entity_desktop":"1","entity_enrichment":"1","entity_max_count":"5"},"disableWebSuggest":false},"context":{"query":"","reqid":"1754036015547558-2931931643184027238-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-245-BAL","lr":"213","aliceDeeplink":"{\"text\":\"\"}"},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"5cp1w01-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header"},"5cp11":{"state":{"links":[{"id":"main","url":"/yacevap","title":"Ana Sayfa","target":"_self"},{"id":"technologies","url":"/yacevap/c/teknoloji","title":"Teknoloji","target":"_self"},{"id":"psychology-and-relationships","url":"/yacevap/c/psikoloji-ve-iliskiler","title":"Psikoloji ve İlişkiler","target":"_self"},{"id":"science-and-education","url":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim","title":"Bilim ve Eğitim","target":"_self"},{"id":"food","url":"/yacevap/c/yemek","title":"Yemek","target":"_self"},{"id":"culture-and-art","url":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","title":"Kültür ve Sanat","target":"_self"},{"id":"tv-and-films","url":"/yacevap/c/filmler-ve-diziler","title":"Filmler ve Diziler","target":"_self"},{"id":"economics-and-finance","url":"/yacevap/c/ekonomi-ve-finans","title":"Ekonomi ve Finans","target":"_self"},{"id":"games","url":"/yacevap/c/oyun","title":"Oyun","target":"_self"},{"id":"sport","url":"/yacevap/c/spor","title":"Spor","target":"_self"},{"id":"beauty-and-style","url":"/yacevap/c/guzellik-ve-moda","title":"Güzellik ve Moda","target":"_self"},{"id":"useful-tips","url":"/yacevap/c/faydali-ipuclari","title":"Faydalı İpuçları","target":"_self"},{"id":"auto","url":"/yacevap/c/otomobil","title":"Otomobil","target":"_self"},{"id":"law","url":"/yacevap/c/hukuk","title":"Hukuk","target":"_self"},{"id":"travel","url":"/yacevap/c/seyahat","title":"Seyahat","target":"_self"},{"id":"animals-and-nature","url":"/yacevap/c/hayvanlar-ve-doga","title":"Hayvanlar ve doğa","target":"_self"},{"id":"health","url":"/yacevap/c/saglik","title":"Sağlık","target":"_self"},{"id":"other","url":"/yacevap/c/diger","title":"Diğer","target":"_self"}],"activeLinkId":"culture-and-art","title":"Kategoriler","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"5cp1w02-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"header-categories"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"header-categories"},"5cp12":{"state":{"tld":"com.tr","markdown":"**\"Kaht-ı rical\"** ifadesi, **Mahmud Celâleddin Paşa**'ya aittir [```1```](https://www.researchgate.net/publication/357432160_Asaf'in_Kaht-i_Rical_Kasidesinde_Sosyal_Elestiri)[```4```](https://dumlupinargazetesi.com/makale/22336598/salih-ozden/kaht-i-rical). Paşa, bu terimi \"der-şikâyet-i kaht-ı ricâl\" başlıklı kasidesinde kullanmıştır [```1```](https://www.researchgate.net/publication/357432160_Asaf'in_Kaht-i_Rical_Kasidesinde_Sosyal_Elestiri)[```4```](https://dumlupinargazetesi.com/makale/22336598/salih-ozden/kaht-i-rical).","sources":[{"sourceId":1,"url":"https://www.researchgate.net/publication/357432160_Asaf'in_Kaht-i_Rical_Kasidesinde_Sosyal_Elestiri","title":"(PDF) Âsâf’ın “Kaht-ı Ricâl” Kasidesinde Sosyal Eleştiri","shownUrl":"https://www.researchgate.net/publication/357432160_Asaf'in_Kaht-i_Rical_Kasidesinde_Sosyal_Elestiri"},{"sourceId":2,"url":"https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/156934","title":"TUBAR","shownUrl":"https://dergipark.org.tr/en/download/article-file/156934"},{"sourceId":3,"url":"https://www.altinoluk.com.tr/kaht-i-rical.html","title":"Kaht-ı Rical | Altınoluk Dergisi","shownUrl":"https://www.altinoluk.com.tr/kaht-i-rical.html"},{"sourceId":4,"url":"https://dumlupinargazetesi.com/makale/22336598/salih-ozden/kaht-i-rical","title":"KAHT-I RİCÂL - Dumlupınar Gazetesi","shownUrl":"https://dumlupinargazetesi.com/makale/22336598/salih-ozden/kaht-i-rical"},{"sourceId":5,"url":"https://www.yenisafak.com/yazarlar/yasar-sungu/kaht-i-rical-2035177","title":"Kaht-ı Rical | Yaşar Süngü | Yeni Şafak","shownUrl":"https://www.yenisafak.com/yazarlar/yasar-sungu/kaht-i-rical-2035177"}],"isHermione":false,"headerProps":{"header":"Kaht-ı rical kimin sözü?","homeUrl":"/yacevap","categoryUrl":"/yacevap/c/kultur-ve-sanat","categoryTitle":"Kültür ve Sanat","canUseNativeShare":false,"extralinksItems":[{"variant":"reportFeedback","reportFeedback":{"feature":"YazekaAnswers","title":"Bu yanıtta yanlış olan ne?","checkBoxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]}}],"tags":[{"href":"/yacevap/t/edebiyat","text":"#Edebiyat"},{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"#Tarih"},{"href":"/yacevap/t/kaside","text":"#Kaside"}]},"suggestProps":{"suggestItems":[{"id":0,"text":"Osmanlı edebiyatında kaht-ı ricâl nasıl ele alınır?","url":"/search?text=Osmanl%C4%B1+edebiyat%C4%B1nda+kaht-%C4%B1+ric%C3%A2l&promo=force_neuro"},{"id":1,"text":"Mahmud Celaleddin Paşa hangi dönemde yaşamıştır?","url":"/search?text=Mahmud+Celaleddin+Pa%C5%9Fa+hangi+d%C3%B6nemde+ya%C5%9Fam%C4%B1%C5%9Ft%C4%B1r%3F&promo=force_neuro"},{"id":2,"text":"Mahmud Celâleddin Paşa'nın diğer eserleri nelerdir?","url":"/search?text=Mahmud+Cel%C3%A2leddin+Pa%C5%9Fa%27n%C4%B1n+eserleri&promo=force_neuro"},{"id":-1,"url":"/search?text=Kaht-%C4%B1+rical+kimin+s%C3%B6z%C3%BC%3F&promo=force_neuro","text":"Daha fazla bilgi"}]},"feedbackProps":{"feature":"YazekaAnswers","baseProps":{"metaFields":{"yandexuid":"3017841981754035996","reqid":"1754036015547558-2931931643184027238-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-245-BAL"}},"positiveCheckboxLabels":[{"value":"Yanıtı çok beğendim"},{"value":"Yanıtta gerekli bilgiler var"},{"value":"Kolay anlaşılır"},{"value":"Diğer"}],"negativeCheckboxLabels":[{"value":"Uygunsuz veya aşağılayıcı yanıt"},{"value":"Soruma yanıt verilmedi"},{"value":"Bilgi hataları var"},{"value":"Bilgi yetersiz"},{"value":"Bilgi güncel değil"},{"value":"Görüntüleme hataları"},{"value":"Yanıtta kullanılan kaynaklar güvenilir değil"},{"value":"Bu soru için yanıt gerekmiyor"},{"value":"Diğer"}]},"dialogStoreProps":{"baseUrl":"","baseUrlWs":""},"globalStoreProps":{"imageBackendUrl":"https://yandex.com.tr/images-apphost/image-download?cbird=171","query":"","retina":false,"avatarId":"0","isHermione":false,"isMacOS":false,"tld":"com.tr","isEmbeddedFuturis":false,"isLoggedIn":false,"brand":"yazeka","reqId":"1754036015547558-2931931643184027238-balancer-l7leveler-kubr-yp-sas-245-BAL","device":{"isIOS":false,"platform":"desktop"}},"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"5cp1w03-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"question"},"5cp13":{"state":{"relatedMaterials":[{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://dergipark.org.tr/tr/pub/osmed/issue/84051/1502897?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://tarihbilinci.com/konular/kahti-rical-kaht-i-rical.5211/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://suleymanustun.com/kaht-i-rical-ne-demektir?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.yenisafak.com/yazarlar/yasar-sungu/kaht-i-rical-2035177?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://iktibasdergisi.com/2020/12/15/kaht-i-rical/?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/bilim-ve-egitim/q/osmanlida-kahti-rical-donemi-nedir-3942173168","header":"Osmanlıda kahtı rical dönemi nedir?","teaser":"Kaht-ı Rical dönemi, Osmanlı Devleti'nde devlet yönetiminde liyakat sahibi, kültür, bilgi ve birikimiyle yetişmiş kalifiye insan kıtlığının yaşandığı dönemi ifade eder. Bu durum, özellikle Tanzimat döneminden sonra sıkça kullanılmış ve devletin yıkılış sebeplerinden biri olarak görülmüştür.","tags":[{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"#Tarih"},{"href":"/yacevap/t/osmanli","text":"#Osmanlı"},{"href":"/yacevap/t/devletyonetimi","text":"#DevletYönetimi"},{"href":"/yacevap/t/tanzimat","text":"#Tanzimat"}]},{"favicons":["https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.luggat.com/kaht-%C4%B1%20rical/2/2?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://muslumisiklar.com/kaht-i-rical-ne-demek/?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.aydindenge.com.tr/yazi/aydin-kirobali/04/05/2023/kahti-rical-mi-adam-israfi-mi?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.yenisafak.com/yazarlar/yasar-sungu/kaht-i-rical-2035177?size=16&stub=1","https://favicon.yandex.net/favicon/v2/https://www.asilturkce.com/kaht-i-rical.html?size=16&stub=1"],"href":"/yacevap/c/diger/q/kahti-rical-ne-demek-342959479","header":"Kahtı rical ne demek?","teaser":"Kaht-ı rical ifadesi, devlet idaresinde liyakat erbabı çalışan bulunamaması anlamına gelir. Bu deyim, Arapça \"kaht\" (yokluk, kıtlık) ve \"rical\" (erkekler, yüksek makamlardaki devlet adamları) kelimelerinin birleşiminden oluşur.","tags":[{"href":"/yacevap/t/hukuk","text":"#Hukuk"},{"href":"/yacevap/t/tarih","text":"#Tarih"},{"href":"/yacevap/t/siyaset","text":"#Siyaset"},{"href":"/yacevap/t/dilbilgisi","text":"#DilBilgisi"}]}],"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"5cp1w04-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"related"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"related"},"5cp14":{"state":{"tld":"com.tr","isIos":false,"isQuestionPage":true,"baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"5cp1w05-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"ask_question"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"ask_question"},"5cp15":{"state":{"generalLinks":[{"id":"privacy-policy","text":"Gizlilik politikası","url":"https://yandex.com.tr/legal/privacy_policy/"},{"id":"terms-of-service","text":"Kullanıcı sözleşmesi","url":"https://yandex.com.tr/legal/tos/"},{"id":"report-error","text":"Hata bildir","url":"https://forms.yandex.com.tr/surveys/13748122.01a6645a1ef15703c9b82a7b6c521932ddc0e3f7/"},{"id":"about-company","text":"Şirket hakkında","url":"https://yandex.com.tr/project/portal/contacts/"}],"copyright":{"url":"https://yandex.com.tr","currentYear":2025},"socialLinks":[{"type":"tiktok","url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/677728751613663494","title":"TikTok"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/173325632992778150","type":"youtube","title":"Youtube"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/677728793472889615","type":"facebook","title":"Facebook"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/1182131906657966033","type":"instagram","title":"Instagram"},{"url":"https://redirect.appmetrica.yandex.com/serve/893945194569821080","type":"x","title":"X"}],"categoriesLink":[],"disclaimer":"Seçili sitelerdeki metinlere göre Yazeka tarafından oluşturulan yanıtlardır. Hatalar içerebilir. Önemli bilgileri kontrol ediniz.","baobab":{"parentNode":{"context":{"genInfo":{"prefix":"5cp1w06-0-1"},"ui":"desktop","service":"neurolib","fast":{"name":"neuro_library","subtype":"footer"}}}}},"type":"neuro_library","subtype":"footer"}}