Osmanlı modernleşmesinin eleştirel bir değerlendirmesi şu şekilde yapılabilir:

Başarılar ve İlerlemeler: Osmanlı modernleşmesi döneminde, özellikle Tanzimat ve Meşrutiyet dönemlerinde, önemli reformlar gerçekleştirilmiştir 13. Eğitim alanında çeviri faaliyetleri artmış, Batı’daki gelişmeler tanıtılmış ve tartışılmıştır 1. Ayrıca, askeri, tıp ve kimya gibi alanlarda modern bilimin bulguları benimsenmeye başlanmıştır 1.

Yetersizlikler ve Sorunlar: Modernleşme çabaları, bazı yetersizlikler ve sorunlarla karşılaşmıştır 24. Osmanlı modernleşmesi, daha çok devlet odaklı olmuş, bireyin özgürlüğü ve toplumsal tabandan destek eksikliği gibi faktörler modernleşmenin başarısını sınırlamıştır 34. Ayrıca, geleneksel görüşlerin aşılması ve halk desteğinin sağlanması zor olmuştur 1.

Batı ile Karşılaştırma: Osmanlı modernleşmesi, Batı’nın bilimsel ve teknolojik ilerlemesini takip etmiş olsa da, bu süreçte Batı’nın yakaladığı ivmeyi tam olarak yakalayamamıştır 1. Osmanlı Devleti, yeni dünya düzenine ayak uydurma konusunda çağdaşı olan devletlerin gerisinde kalmıştır 1.