Edebiyat kuramı ve eleştirisi şu şekilde tanımlanabilir: 1. Edebiyat Kuramı: Edebiyatın doğası, işlevi ve etkileri üzerine çeşitli bakış açıları sunan sistematik düşüncelerdir. Başlıca edebiyat kuramları arasında yapısalcılık, post-yapısalcılık, feminist teori, postkolonyalizm ve ekokritik gibi yaklaşımlar bulunur. 2. Edebiyat Eleştirisi: Edebi eserlerin belirli kriterler ve bakış açılarına dayalı olarak değerlendirilmesi sürecidir. Eleştiri kuramları arasında dış dünyaya ve topluma dönük eleştiri, okura dönük eleştiri, sanatçıya dönük eleştiri ve esere dönük eleştiri gibi yaklaşımlar yer alır.