Materyalizm ve diyalektizm aynı şey değildir, ancak aralarında bir ilişki vardır.

Materyalizm, dünyayı ve onun yasalarını maddi bir temel üzerine inşa eden felsefi bir görüştür 23. Diyalektizm ise, doğadaki olayları sürekli bir değişim ve hareket içinde gören, çelişkilerin ve çatışmaların gelişimin doğasında olduğunu kabul eden bir yöntemdir 134.

Diyalektik materyalizm, materyalizmin bir türüdür ve doğa olaylarına bakış açısı ile olayları analiz etme ve anlama yöntemleri bakımından diyalektik bir yorumudur 23.

Tarihsel materyalizm ise, diyalektik materyalizmin ilkelerinin toplum yaşamındaki gelişmelerin analizinde kullanılmasıdır 123.