Kayaç ve yeryüzü şekilleri arasındaki ilişki, kayaçların özellikleri ve oluşum süreçlerinin yeryüzü şekillerinin belirlenmesinde önemli rol oynamasıdır. Bu ilişki şu şekilde özetlenebilir: 1. Kayaç Türleri ve Yüzey Şekilleri: - Magmatik kayaçlar, sert ve dayanıklı oldukları için dağ oluşumlarında yaygındır. - Tortul kayaçlar, daha yumuşak ve aşınmaya karşı daha hassastır, vadiler, ovalar ve deltalar gibi düz yüzey şekillerinin oluşumunda katkıda bulunurlar. - Metamorfik kayaçlar, hem sert hem de dayanıklıdır ve bu özellikleriyle dağ sıralarının ve yüksek platoların oluşumunda önemli rol oynar. 2. Erozyon ve Aşınma Süreçleri: - Sert ve dayanıklı kayaçlar, yavaş aşındığı için yüksek ve belirgin yer şekillerini korurlar. - Kalker gibi bazı tortul kayaçlar, asitli su ile daha hızlı erir ve bu da karstik yer şekillerinin (mağaralar, obruklar) oluşmasına yol açar. 3. Tektonik Hareketler: - Kayaçların yapısı ve yer kabuğundaki hareketler, yeryüzü şekillerinin oluşumunda belirleyici faktörlerdir.