İbn-i Haldun, toplumların çöküşünü umran ilmi adını verdiği sosyolojiye dayalı analizlerle açıklar. İbn-i Haldun'a göre toplumların çöküşünün temel nedenleri şunlardır: 1. Toplumsal Dayanışmanın Zayıflaması: Liderlik yapısının dayandığı asabiyet (dayanışma) duygusunun azalması, toplumu iç ve dış tehditlere karşı savunmasız bırakır. 2. Lüks ve İsrafın Artışı: Refah seviyesinin yükselmesi, ahlaki ve kültürel dejenerasyonu beraberinde getirir, bu da üretkenliği düşürür ve ekonomik yapıyı zayıflatır. 3. Devletin Büyümesi ve Yükünün Artması: Bürokratik yapının hantallaşması, vergi yükünün artması ve yönetim kademelerinde adaletsizliklerin ortaya çıkması, halkın devlete güvenini kaybetmesine ve sosyal düzenin bozulmasına neden olur. 4. Bilim ve Eğitimin İhmal Edilmesi: Yaratıcı düşünce ve bilimsel üretimin ikinci plana atılması, toplumların çağın gereklerine uyum sağlayamamasına yol açar. 5. İç Çekişmeler ve Dış Baskılar: Mezhep kavgaları, siyasi iktidar mücadeleleri ve dış baskılar, İslam toplumlarının dış tehditlere karşı dirençsiz hale gelmesine neden olur.