• Buradasın

    Covid aşısını ilk kim buldu?

    Yazeka

    Arama sonuçlarına göre oluşturuldu

    Covid-19 aşısını ilk bulan kişiler, Türk kökenli bilim insanları Uğur Şahin ve Özlem Türeci'dir 25.
    2008 yılında kurdukları Almanya merkezli BioNTech şirketi, mRNA teknolojisiyle geliştirdiği aşı ile tüm dünyaya umut olmuştur 23.
    Aşının geliştirilmesinde ayrıca, Macaristan doğumlu Dr. Katalin Kariko'nun da önemli katkıları bulunmaktadır 3.
    5 kaynaktan alınan bilgiyle göre:

    Konuyla ilgili materyaller

    MRNA aşısı nasıl geliştirildi?

    MRNA aşısı, aşağıdaki adımlar izlenerek geliştirilmiştir: 1. Genetik Kodun Aktarılması: İlk olarak, koronavirüsün mızrak proteinlerini kodlayan gen, plazmidlere aktarılır ve bu plazmidler -150°C derecede saklanır. 2. Bakterilerin Modifikasyonu: Plazmidleri alacak şekilde modifiye edilen E. coli bakterileri, kehribar rengi bir besi yerinde çoğaltılır. 3. Enzimlerin Eklenmesi: Çoğalan bakteriler, daha geniş bir fermentere aktarılır ve burada 4 gün boyunca kalır, ardından bir kimyasal verilerek plazmidleri hücre dışına salmaları sağlanır. 4. DNA'nın Saflaştırılması: Plazmidler istenildiği gibi salındığında, bakteri ve kimyasal kalıntılar uzaklaştırılır ve saflaştırılmış DNA elde edilir. 5. mRNA Sentezi: Bu DNA kalıpları kullanılarak, aşının içeriği olan mRNA'lar üretilir. 6. Lipit Nanopartikülleri: mRNA moleküllerini korumak için yağ yapıda (lipit) moleküller hazırlanır ve mRNA ile bir araya getirilerek lipit nanopartikülleri oluşturulur. 7. Aşı Üretimi: Son aşamada, bu yapılardan oluşan aşı, şişelere ayrılarak dondurulur ve -70°C sıcaklıkta saklanır. Bu çalışmalar, 1990'lı yıllardan itibaren yapılan araştırmalar ve Katalin Karikó ile Drew Weissman'ın inflamasyon riskini azaltma konusundaki keşifleri üzerine inşa edilmiştir.

    Aşı takvimi ve aşılar nelerdir?

    Türkiye'de uygulanan güncel çocukluk dönemi aşı takvimi ve aşılar: Doğumda: Hepatit B (1. doz) ve BCG (Tüberküloz) aşısı. 2. ay: Difteri, Tetanoz, Boğmaca (DTaB), Hib, IPV (Polio) ve Hepatit B (2. doz). 4. ay: DTaB, Hib, IPV (Polio). 6. ay: DTaB, Hib, IPV (Polio) ve Hepatit B (3. doz). 9. ay: Kızamık (ilk doz). 12. ay: Kızamık, Kızamıkçık, Kabakulak (KKK) ve Suçiçeği aşısı. 18. ay: DTaB, Hib, IPV (pekiştirme dozları). 4-6 yaş: DTaB ve IPV (Polio) pekiştirme dozları, KKK tekrar dozu. 12 yaş: Hepatit A (2 doz olarak yapılır). 13-18 yaş: Tetanoz ve Difteri (Td) pekiştirme dozu. Zorunlu aşılar, Türkiye Cumhuriyeti Sağlık Bakanlığı tarafından oluşturulan aşı takvimine göre yapılması gereken aşılardır ve ücretsiz olarak uygulanır. Aşılar, belirli bir hastalığa yakalanmadan önce kişilere ulaşıp onların bağışıklanmalarını sağlamak amacıyla verilir.

    Aşı neden yapılır?

    Aşı, bireyleri belirli enfeksiyon hastalıklarına karşı korumak ve bağışıklık sistemini güçlendirmek amacıyla yapılır. Aşıların yapılma nedenlerinden bazıları şunlardır: Hastalıkların önlenmesi. Uzun vadeli sağlık problemlerinin azaltılması. Toplumsal bağışıklığın sağlanması. Hastalıkların şiddetinin azaltılması. Hastalıkların tamamen ortadan kaldırılması. Aşıların düzenli olarak yapılması, hem bireyin hem de toplumsal bağışıklığın güçlenmesine katkıda bulunur. Aşıların etkinliğine yönelik sınırlamalar mevcuttur. Aşı yaptırmadan önce bir sağlık uzmanına danışılması önerilir.

    MRNA aşıları neden etkili oldu?

    mRNA aşıları, etkili oldu çünkü Katalin Karikó ve Drew Weissman'ın çalışmaları sayesinde bu aşıların geliştirilmesi önündeki engeller aşıldı. Bu bilim insanları, 2005 yılında yayımladıkları bir makalede, mRNA'daki bazlarda kimyasal değişiklikler yapılması durumunda vücutta iltihaplanma oluşmadığını keşfettiler. Bu gelişmeler, mRNA aşılarının hızlı bir şekilde üretilmesini ve geniş ölçekte dağıtılmasını mümkün kıldı.

    4 çeşit Covid aşısı var mı?

    Evet, dört çeşit COVID-19 aşısı bulunmaktadır: 1. İnaktif Aşılar: Virüsün etkisiz hale getirilmiş partiküllerini içerir. 2. mRNA Aşıları: Hücrelere COVID-19'un spike proteini üretmesi için genetik talimatlar verir. 3. Viral Vektör Aşıları: Genetiği değiştirilmiş adenovirüsler kullanarak COVID-19'un RNA'sını taşır. 4. Protein Bazlı (Subunit) Aşılar: COVID-19'un yapısını taklit eden protein parçalarını kullanır.

    Covid aşıları neden güncelleniyor?

    COVID-19 aşıları, dolaşımda olan yeni varyantları hedef alacak şekilde güncellenmektedir. Aşıların güncellenme nedenleri arasında şunlar yer alır: Bağışıklıktan kaçabilen varyantlar: Yeni varyantlar, bağışıklık sisteminden daha kolay kurtulabilmektedir. Hastaneye yatış ve ölüm risklerini azaltma: Aşıların, ağır hastalık ve hastaneye yatış riskini azaltması hedeflenmektedir. Etkinliği artırma: Aşıların COVID-19'a bağlı ölümleri engelleme etkinliği, yeni varyantlar nedeniyle azalabilmektedir. 2025 yılı itibarıyla, özellikle KP.3.1.1 ve XEC gibi yüksek bulaşıcılığa sahip varyantlara karşı koruma sağlamak amacıyla güncellenmiş aşılar önerilmektedir.

    Biontech aşısını kim buldu?

    BioNTech aşısı, Almanya merkezli BioNTech şirketi tarafından geliştirilmiştir. BioNTech şirketi, aileleri Türkiye'den Almanya'ya göçmüş olan Uğur Şahin ve Özlem Türeci tarafından 2008 yılında kurulmuştur. Aşı, BioNTech ve ABD merkezli Pfizer şirketlerinin iş birliğiyle üretilmiştir.