Diyalektiğin tarihe uygulanışı, özellikle Karl Marx tarafından materyalist bir diyalektik çerçevesinde gerçekleştirilmiştir. Marx'a göre, tarihsel ve toplumsal gerçeklik, içkin çelişkiler yoluyla sürekli bir değişim ve dönüşüm halindedir. Bu yaklaşım, diyalektiğin sadece felsefi bir yöntem olmaktan çıkıp, toplumsal ve siyasi alanlarda da bir açıklama ve değişim aracı haline gelmesini sağlamıştır.