Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- Bu video, bir sunucu ve sağlık uzmanı Dr. Ümit Aktaş (veya Dr. Mütaktaş olarak da anılan) arasında geçen bilgilendirici bir röportaj formatındadır. Ayrıca videoda Ümit Öz Hoca ve Nur adında kişiler de yer almaktadır.
- Video, sağlıklı beslenme, kilo verme ve diyet konularını kapsamlı şekilde ele almaktadır. İçerikte karbonhidratların vücut üzerindeki olumsuz etkileri, protein ve yağların önemi, glisemik indeks kavramı, brokoli kürü gibi zayıflama yöntemleri ve günlük egzersiz rutinleri detaylı olarak anlatılmaktadır. Ayrıca sağlıklı beslenme alışkanlıkları, günlük yemek önerileri ve metabolizma hızlandırma yöntemleri de sunulmaktadır.
- Videoda ayrıca modern tarım yöntemlerinin sağlık üzerindeki olumsuz etkileri, insülin direnci, reaktiv hipoglisemi ve diyabet gibi sağlık sorunlarının beslenmeyle ilişkisi de ele alınmaktadır. Programın sonraki bölümlerinde Ramazan ayında sağlıklı beslenme konusu işleneceği belirtilmektedir.
- 00:09Diyet Kavramının Yeniden Tanımlanması
- Diyet kavramı "bedel ödemek" anlamına gelmektedir ve bu zihniyet kilo verme sürecini zorlaştırır.
- Diyet yapmadan kilo verilebilir, yaşam tarzını değiştirmek ve mutfağı daha sağlıklı hale getirmek yeterlidir.
- Zihniyeti "bedel ödemek" şeklinde algıladığımızda kilo verme süreci çile haline gelir ve verilen kilolar geri alınır.
- 01:53İnsanın Fıtratına Uygun Beslenme
- Börek, kek, pasta, çikolata gibi lezzetli gıdalar insanın fıtratına uygun değildir.
- İnsan vücudu karbonhidrat yemek için yaratılmamıştır, bu gıdalar kan şekeri seviyesini yükseltir.
- Kan şekerini düşüren sadece insülin hormonudur ve bu hormonun yedekli bir mekanizması yoktur.
- 03:03Vücutta Kan Şekeri Düzenleme Mekanizmaları
- Et, yağ, sebze gibi gıdaların glisemik indeksi sıfır veya sıfıra yakındır ve kan şekerini düşürür.
- Kan şekerinin düşmesi durumunda graft hormonu, glukagon, adrenalin, kortizol gibi beş-altı farklı mekanizma kan şekerini yükseltmek için çalışır.
- Vücut et, yağ ve sebze yemek üzere programlanmış, karbonhidrat yemek üzere programlanmamıştır.
- 04:04Karbonhidrat Bağımlılığı ve Tarihsel Nedenler
- Damak tadı öğretilmiş bir duygu olup, buğdaydaki egzorfin maddesi ve şeker bağımlılık yapar.
- Türk milleti göçebeyiz olduğumuz için, bozulmayan gıdalar olarak un, yağ ve kuru et taşımıştık.
- Göçebe toplumlar genellikle karbonhidrata düşkündür ve bu bağımlılık çocuklukta başlar.
- 06:28Modern Beslenme Önerileri ve Sonuçları
- 1980'lerde Harvard Üniversitesi besin piramidi çıkardı ve Amerikan Diyabet Cemiyeti günlük kalorinin %65'ini tahıl ürünlerinden almayı önerdi.
- Bu önerilerden sonra dünya genelinde diyabet ve obezite oranları arttı.
- Türkiye şu anda obezite ve diyabet oranlarının en hızlı arttığı ülke olup, Amerika'yı geçmiş durumdadır.
- 07:10Beslenme ve Sağlık İlişkisi
- Kilo verememe, insülin direnci, yemekten sonra uyku hali, halsizlik, uyku problemi gibi durumlar beslenme ile doğrudan ilişkilidir.
- Sağlıklı beslenme bir yaşam tarzı olmalıdır, sadece diyet değil.
- Eğer bugün sağlık sorunları yaşıyorsak, beslenmemizde bir şeyler yanlış gidiyor demektir ve bunu düzeltilmesi gereken ilk konudur.
- 09:06Ramazan ve Sağlıklı Beslenme
- Ramazan ayı hem ibadet hem de sağlığına kavuşma ayı olarak değerlendirilmelidir.
- Sağlıklı oruç tutmak, bedene zarar vermeden hatta iyilik yaparak oruç tutmaktır.
- Ramazan bir terbiye ayıdır, hem ruhen hem bedenen terbiye ayıdır.
- 10:47Yağların Önemi
- Yağlar olmadan insan sağlıklı olamaz, dolayısıyla bol bol yağ tüketmek gerekir.
- Kilo almanın sebebi karbonhidratlardır, yağlar kilo yapmaz.
- Zeytinyağı, tereyağı, iç yağ, kuyruk yağı ve sade yağ sağlıklı yağlardır.
- 13:03Karbonhidratların Etkisi
- Karbonhidratlar (örneğin meyveler) yendiğinizde kan şekeri hızla yükselir ve insülin salgılanır.
- Karbonhidratların büyük kısmı fruktoza olarak karaciğere gider ve trigliserit olarak depolanır.
- Kilo almanın, selülitin ve iç organ yağlanmasının sebebi trigliserit yağdır.
- 13:50Kolesterol Hakkında Gerçekler
- Kolesterol beyin gelişimi için gerekir, beyinin %40'ı kolesterolden oluşur.
- Kolesterol vücut için yapı taşıdır, hücre duvarlarını oluşturur ve hormonların yapısında yer alır.
- Kolesterol düşürücü ilaçlar bağışıklık sistemini, kasları zayıflatır ve unutkanlık yapabilir.
- Damar tıkanıklığı ve damar hasarlarını yapan bir numaralı sebep kan şekeri ve insülin yüksekliğidir.
- 15:37Diyabet ve Kalp Damar Hastalıkları Arasındaki İlişki
- Kalp damar hastalıklarının ana sebebi diyabettir ve bu konuda artık tartışma yoktur.
- Kolesterol, damar hastalıklarının bir numaralı sebebi değildir, diyabet yani şeker ve insülin yüksekliği damar duvarında hasar ve inflamasyon yaratır.
- Damar plakları inflamasyon üzerinde oluşur ve kolesterol bu inflamasyonu tedavi etmek için oradadır.
- 16:16Beslenme Önerileri
- Kalp damar hastalığı, zayıflama ve diyabetten korunmak için bol bol yağ tüketmek gerekir (zeytinyağı, tereyağı, iç yağı, kuyruk yağı, sade yağ).
- Bilimsel bilginin zamanla değişmesine rağmen, tarihsel gelişime bakıldığında insanlar tarih boyunca yağ yemiş ancak günümüz kadar diyabet, obezite ve kalp damar hastalığı görülmemiştir.
- Karbonhidrat ve tahıl tüketiminin artmasıyla birlikte dünya genelinde diyabet, kalp damar hastalıkları ve kanserler artmıştır.
- 18:23Probiyotiklerin Önemi
- Probiyotik bakteriler vücudumuzun hücre sayısının on katı kadar bulunur ve gıdaya muhtaçtır.
- Her gün yediğimiz gıdanın yüzde yirmibeş'i probiyotikler tarafından tüketilir, probiyotik yapımız bozulduğunda (örneğin antibiyotik kullanımı) kilo alınabilir.
- Zayıflamak için probiyotikten zengin beslenmek ve probiyotik takviyesi kullanmak gerekir, böylece probiyotikler gıdanın yüzde yirmibeş'i yer ve kilo vermemizi sağlarlar.
- 20:33Günümüz Beslenme Problemleri
- Düşük probiyotik tüketimi, hibrit tohumlar, tarım ilaçları ve hayvansal üretimde antibiyotik kullanımı günümüzdeki sağlık sorunlarının nedenlerindendir.
- Günümüz dünyasında üretilen antibiyotiklerin yüzde seksen'i hayvan yetiştiriciliğinde kullanılır, probiyotikleri öldürerek hayvanların daha hızlı kilo almasını sağlar.
- Sağlıklı beslenme her vatandaşın hakkı olmalı ve toplumun her kesimi için erişilebilir olmalıdır.
- 24:16Karbonhidratların Vücuttaki Rolü
- Karbonhidratlardan uzak durmazsanız kilonuzu muhafaza edebilmeniz mümkün değildir.
- Dünyadaki her canlı vücudunda üç ana temel öge bulunur: protein, yağ ve karbonhidrat.
- Vücudumuz protein ve yağa çok daha uygun olup, karbonhidrata çok az ihtiyacımız vardır.
- 25:16Glisemik İndeks ve Karbonhidratlar
- Karbonhidratlar basit ve kompleks olmak üzere ikiye ayrılır; basit karbonhidratlar kolay emilir ve glisemik indeksi yüksektir.
- Glisemik indeks, bir gıdanın kan şekerini yükseltebilme gücünü ifade eden bir parametredir.
- Proteinlerin ve yağların glisemik indeksi sıfırdır, çay şekerinin glisemik indeksi 59'dur, tam buğdayın 72'dir, pirinç ve mısırın 80'in üzerindedir.
- 26:14Glutensiz Ürünlerin Riski
- Markette satılan glutensiz unlar ve bunlardan yapılan ürünlerin glisemik indeksi 115'tir, saf glukozdan bile daha yüksektir.
- Glutensiz unlar pirinç ve mısır nişastasından yapıldığı için çay şekerinin iki katı glisemik indeksi vardır.
- Çölyak hastalığı (gluten toleransı) tip 1 diyabet riskini on kat artırır, bu nedenle çölyak hastalarına glutensiz ürünler tavsiye edilmemelidir.
- 28:05Kalori ve Glisemik İndeks Arasındaki Fark
- Kaloriye bakmaktan vazgeçmeliyiz, önemli olan kalorinin kaynağıdır.
- Yumurtanın ve tereyağının glisemik indeksi sıfırdır, bu gıdalar kan şekerini dengeli olarak yükselir ve insülin seviyesini yükseltmez.
- Tam buğday ekmeği ve bal gibi yüksek glisemik indeksi olan gıdalar kan şekerini hızla yükseltir, ardından insülin salgılanarak şekeri düşürür ve açlık hissi artırır.
- 30:00Yanlış Beslenmenin Sonuçları
- Yüksek glisemik indeksi olan gıdalar sürekli tüketildiğinde kan şekerinin yüksekliği, kandaki insülin yüksekliği ve insülin direnci oluşur.
- Yanlış beslenme programları nedeniyle toplumda obezite ve diyabet artış göstermektedir.
- Konuşmacı her sabah yumurta, avokado, peynir ve zeytin gibi düşük glisemik indeksi olan gıdalarla beslenmektedir.
- 31:17Sağlıklı Kilo Verme ve Beslenme Programı
- Doktor Muttaş'ın beslenme programı, zayıflama, fitness ve hastalıklardan korunma konularında bilgi verecek.
- Ümit Aktaş'ın zayıflama diyetiyle kahvaltı, öğlen ve akşam yemeği programı paylaşılacak.
- Sağlıklı kilo vermek çok önemlidir, kilo rakamı değil sağlığınız önemli.
- 32:25Sağlıklı Kilo Verme İçin Öneriler
- Zayıflamada egzersiz çok önemlidir, günde bir saat yürüyüş ve haftada iki-üç gün fonksiyonel egzersiz yapmak şarttır.
- Zararlı karbonhidratlardan uzaklaşılmalı (ekmek, makarna, şehriye, erişte, bulgur, yarma, pilav, tatlılar, şekerler, bal, pekmez, meyve).
- Dilediğiniz kadar yağ, et ve sebze tüketebilirsiniz.
- 33:48Metabolizma Hızlandıran Çay Tarifi
- Metabolizma hızlandıran çay için acı biber, yeşil çay ve turunç kabuğu kullanılır.
- Kırmızı acı biber metabolizmayı hızlandıran etken maddeler içerir ve acısına ihtiyaç vardır.
- Yeşil çay metabolizmayı hızlandırır, ancak kalp-damar hastalığı olanlar için dikkatli kullanılmalıdır.
- Turunç kabuğunun içinde metabolizmayı hızlandıran ve kalp-damar sağlığı açısından zararsız olan sifrin maddesi bulunur.
- 37:18Zayıflama İlaçları Hakkında Uyarı
- Gazetelerde zayıflama ilaçlarının reklamı yapıldığı ve yan etkileri belirtilmediği vurgulanıyor.
- Zayıflama ilaçları pankreas kanseri, tiroid kanseri ve pankreas iltihapları gibi ciddi sağlık sorunlarına neden olabilir.
- Dünyada insan sağlığına zararsız bir zayıflama ilacı yoktur, hem bitkisel hem kimyasal zayıflama ilaçları olumsuz yan etkileri vardır.
- 39:13Sağlıklı Beslenme ve Zayıflama Programı
- Günümüzde her şey bize dayatılıyor ve çaresizlik içinde kalıyoruz, aşırı kilo insanı her türlü hastalıkla karşı karşıya bırakıyor.
- Programda doktor tavsiyesiyle zayıflama karışımı ve günlük beslenme listesi sunulacak.
- Beslenme programı uygularken hem zayıflama sağlanacak hem de sağlıklı beslenme sağlanacak.
- 40:24Brokoli Kürü
- Brokoli kürü hem zayıflama için yardımcı hem de anti-kanser etkisi olan bir kür.
- Brokolinin içindeki sulforafan maddesi kansere karşı koruyucu ve tedavisinde etkili.
- Bu kür hem kadın hem erkekler için tavsiye ediliyor ve hiçbir yan etkisi olmayan kolayca tüketilebilen bir kür.
- 41:01Brokoli Kürü Tarifi
- Bir yumruğun büyüklüğünde brokoli, sapları da kullanılarak blendera konuluyor.
- Yedi yaprak roka, limon suyu, limon kabuğu ve dövülmüş iki diş sarımsak karışımına ekleniyor.
- Limon kabuğunda bulunan demone metabolizmayı hızlandırır ve kanser engelleyici bir madde.
- 42:42Sarımsak ve Tuz Bilgisi
- Sarımsak dövülerek tüketilmeli çünkü dövüldüğünde içindeki etkili maddenin ortaya çıkması sağlanır.
- Kaya tuzu tüketilmeli, rafine tuzlardan uzak durulmalı çünkü rafine tuzlar sağlıktan uzak.
- Brokoli çiğ olarak tüketilmeli çünkü pişirildiğinde içindeki sulforafan maddeleri yok olur.
- 44:40Kürün Kullanımı
- Hazırlanan karışım yarım saat bekletilmeli, böylece içindeki etken maddeler açığa çıkabilir.
- Karışım salata gibi tüketilebilir veya cacık yapmak için üzerine süzme orta eklenebilir.
- Her gün bir kase bu karışım öğlen veya akşam yemeklerinin yanına tüketilebilir.
- 46:56Günlük Egzersiz ve Beslenme Önerileri
- Her gün bir saat yürüyüş ve haftada iki-üç gün fonksiyonel egzersiz yapmanız önerilir (Pilates, Yoga, germe egzersizleri).
- Sabah kahvaltısı yapmanız tavsiye edilir çünkü vücudu enerji harcaması %50'sini 7-12 arası yapar.
- Kahvaltıda içecek olarak bitki çayı, siyah çay veya kahve tercih edilebilir.
- 47:41Sabah Kahvaltısı Menüsü
- Kahvaltıda doğal mayalı peynir (şırdan mayalı peynir veya ev yapımı lor peyniri) tüketilmeli, marketlerdeki hazır mayalı peynirlerden uzak durulmalı.
- Hakiki usulde hazırlanmış zeytin (kimyasal madde kostik içermeyen), 2-3 adet yumurta (tereyağı veya zeytinyağı ile pişirilmiş), kuruyemiş (badem, fındık, ceviz) ve kahvaltı salatası (turp, roka, mor havuç) yiyebilirsiniz.
- Ekmeğin yerine tayin ekmeği, badem unu, çörek veya mercimek ekmeği gibi alternatifler tercih edilebilir.
- 50:29Öğle ve Akşam Yemeği Önerileri
- Öğlen yemeği hafif geçiştirilmeli, özellikle dışarıda yiyorsanız ızgara parça et (kuzu şiş, biftek, balık, tavuk türevleri) tercih edilmeli, kıyma mamullerinden uzak durulmalı.
- Öğle yemeğinde kurubaklagil, salata, ev yoğurdu veya turşu tüketilebilir.
- Akşam yemeğinde protein (et), zeytinyağlı veya tereyağı ile pişirilmiş sebze, salata/turşu ve bir kase yoğurt yiyebilirsiniz.
- 51:33Beslenme Prensibi
- Vücudunuzu dinleyip acıktığınız zaman yemelisiniz, ancak gluten, tahıl, işlenmiş gıda ve karbonhidrat içermeyen besinlerden doyacağınız kadar yiyebilirsiniz.
- Miktar kuralı koymamalı, vücudunuz size ne ihtiyacı olduğunu söyleyecektir.
- Yemeğinizi güçlendirmek için pilav veya makarna gibi besinler yerine, salata, turşu veya yoğurt gibi daha sağlıklı seçenekler tercih edilmelidir.
- 53:13Sağlıklı Beslenme Önerileri
- Masum pilav yoktur, makarna pilav değil; kuru baklagiller (barbunya, nohut, mercimek, fasulye) ve piyaz türü salatalar tercih edilmelidir.
- Protein ve kolajen almak için kemikli et kullanmak önemlidir, evde sürekli kemik suyu kaynatılmalı ve çorbalara eklenmelidir.
- Et yemeyenler için kemik suyu yapmak, yumurta tüketimini artırmak, tereyağı ve kuyruk yağı kullanmak önemlidir.
- 54:27Sağlıklı Yaşam Tarzı
- Geleneksel beslenme ve mevsimindeki sebzeleri tüketmek önemlidir.
- Sağlıklı beslenme ve günde bir saat yürüyüş yaparak aylık kilo verme oranı kilonun %5'i olmalıdır.
- Kilo verme sürecinde her hafta farklı sonuçlar olabilir, ortalamaya bakmak gerekir ve her gün tartılmamalıdır.
- 55:44Sağlıklı Yaşam Felsefesi
- "Diyet" yerine "sağlıklı yaşam tarzı kuruyorum" düşüncesine sahip olunmalı, en fazla haftada bir tartılmalı ve rakamdan ziyade sağlıktan bahsedilmelidir.
- Doğru beslenme, bağışıklık sisteminin sağlıklı çalışmasını sağlar ve obezite, diyabet, depresyon ve kanser gibi hastalıklardan korur.
- Doğru beslenme, cilt güzelliğini de artırır; kolajen, omega-3, probiyotikler (yoğurt, turşu, sirke) cilt sağlığını destekler.
- 58:07Program Kapanışı
- Programda doktor Yutaktaş'ın verdiği bilgiler için teşekkür edildi.
- Hafta sonraki programda "Sağlıklı Ramazan" konusu ele alınacak, Ramazan'da sağlıklı beslenme ve oruç tutma hakkında bilgiler paylaşılacaktır.