Yapay zekadan makale özeti
- Kısa
- Ayrıntılı
- "Klinik" programında ortopedi ve travmatoloji uzmanı Dr. Osman Kurtuluş'un konuk olduğu bu bilgilendirici röportajda, eklem protezi konusu detaylı olarak ele alınmaktadır.
- Program, eklem protezi türleri, ameliyat süreçleri, iyileşme dönemleri ve riskleri hakkında kapsamlı bilgiler sunmaktadır. Dr. Kurtuluş, diz, kalça, omuz, dirsek ve ayak bileği protezleri hakkında teknik detayları paylaşırken, protez ameliyatının hangi hastalara uygulanabileceği, eklem hastalıklarının evreleri ve tedavi seçenekleri de açıklanmaktadır. Ayrıca, izleyicilerden gelen sorular yanıtlanarak kalça ağrısı, fibromiyalji, koksartroz gibi konular ele alınmaktadır.
- Videoda ayrıca motosiklet kazaları, D vitamini eksikliği ve romatizma hastalıkları gibi konular da işlenmektedir. Dr. Kurtuluş, modern protez teknolojisinin gelişimini, yaş sınırlarının değiştiğini ve metal alerjisi olan hastalara yönelik alternatifleri gibi önemli bilgiler de paylaşmaktadır.
- 01:00Eklem Protezi Tanıtımı
- Konuşmacı, ortopedi ve travmatoloji uzmanı Dr. Osman Kurtuluş'u konuk olarak ağırlıyor ve eklem protezi konusunu ele alıyor.
- Eklem protezi, bozulmuş, ağrılı ve günlük hayatta ciddi sıkıntılar yaratan eklemlerin tedavisinde kullanılan bir yöntemdir.
- Vücutta tüm eklemlerde protez yapılmaz, en çok uygulananlar diz ve kalça protezleridir, ardından omuz, dirsek ve ayak bileği protezleri gelir.
- 01:17Eklem Yapısı ve Bozulma
- Kalça eklemi, pelvis (leğen kemik), uyluk kemiği ve kuyruk sokumu kemiği ile oluşur ve vücudumuzun en önemli yük taşıyan eklemidir.
- Diz eklemi kalça ekleminden sonra gelen, yükü daha aşağıya ileten bir eklemdir.
- Eklemler vücudumuzun hareket kapasitesinin en önemli yapı taşlarıdır ve belirli bir yaşa geldikten sonra yıpranma sonucu bozulmaya başlar.
- 04:15Protez Ameliyatının Riskleri
- Her ameliyatın bir riski vardır ve hastalar genellikle ameliyat karar verirken bu riskten çekinirler.
- Protez ameliyatında uzun dönem başarılı sonuç ve hasta memnuniyeti için üç önemli faktör vardır: doktorun protezi kemiğe uygun şekilde yerleştirmesi, protezin kalitesi ve hasta faktörü.
- Türkiye'de SGK hastaları için protezlerin tek satın alıcısı devlettir ve ihale sistemi nedeniyle bazı merkezlerde kaliteli proteze ulaşmada zorluklar yaşanabilir.
- 07:48Protez Teknolojisi ve Uygulanamama Durumları
- Protez teknolojisi sürekli gelişmektedir ve günümüzde kemikle uyumlu, uzun yıllar sorunsuz gidebilen kaliteli protezler üretilmektedir.
- Protez ameliyatı yapıldıktan sonra en az yılda bir defa röntgen kontrolleri yapılması gerekir.
- Protez ameliyatı önerilse de, obez hastalar, ileri yaşta kalp sorunu olanlar veya ciddi sistemik sorunları olan hastalarda ameliyat yapılamayabilir. Bu durumlarda ağrı hafifletme yöntemleri tercih edilir.
- 10:43Eklem Protezi Türleri
- Parsiyel eklem protezi, eklemin sadece bir yüzüne protez takılmasıdır, örneğin kalçada düşme sonucu oluşan femur boyun kırıklarında kullanılır.
- Total eklem protezi ise eklemin hem karşı yüzüne hem de diğer yüzüne protez takılmasıdır.
- İleri yaş hastalarda (65 yaşın üstünde) femur boyun kırıkları oluştuğunda, kırık anında baş çürümeye başladığı için başı çıkarılıp yuvaya sadece bir protez takılır.
- 12:20Kalça Protezi Ameliyatı
- Total kalça protezi ameliyatında, yuva (asetabulum) içine uygun ölçülerde bir protez yerleştirilir ve vidalarla tespit edilir.
- Protezler günümüzde seramik teknolojisinde geliştirilmiş üçüncü jenerasyon seramiklerden üretilir ve kırılma riski minimalize edilmiştir.
- Karşı yüzeye ise medullasına uygun genişletmeler yapılarak birebir ölçülerde protez yerleştirilir ve başı takılır.
- 14:11Protezlerin Ömrü ve Sorunları
- Protezlerin ömrü kişiden kişiye değişir ve hastanın kemik kalitesine, kilosuna, mesleğine ve proteze göstereceği saygıya bağlıdır.
- Mükemmel hasta, hekim ve protez faktörleriyle günümüzde protezlerin ömrü 25 yılına kadar ulaşabilir.
- Protezler 25 yıl sonra değiştirmek mümkündür (revizyon cerrahisi), ancak enfeksiyon, ciddi hastalıklar veya kemik kayıpları nedeniyle daha erken değişimi gerektirebilir.
- 16:55Protez Ameliyatının Sonrası
- Protez ameliyatının erken döneminde hastaların en çok şikayetleri ilk geceden sonra azalır ve hastalar iki gün sonra hareketlendirilmeye başlanır.
- 15 günden sonra fizik tedaviye başlanır ve hastanın kaslarının iyileşmesi ve tekrar kuvvetlenmesi için belli hareketler yaptırılır.
- Erken karar veren hastalar (örneğin İngiliz hastalar) kas atrofisi olmamış olup normal hayatına daha hızlı dönebilirken, geciktiren hastalar kas atrofisi nedeniyle uzun süre tedaviye ihtiyaç duyarlar.
- 20:17Protez Ameliyatı ve Söylentiler
- Ortopedistler olarak en çok çektiğimiz şey olçumlar olup, doktora gelmeden önce olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu olumlu
- 27:01Protez Teknolojisinin Gelişimi
- Eski dönemde protezlerin elli yaşın üstünde yapılması gerektiği bir kural vardı, ancak teknolojinin gelişmesiyle bu durum değişti.
- Günümüz protezlerinde kemik uyumu (biyolojik fiksasyon) sağlanıyor; protezlerin üzerindeki hidroksi apatit kaplaması kemikle entegre olmasına yardımcı oluyor.
- Protez teknolojisinin gelişmesiyle yaş aşınma oranlarının azalması, protezlerin genç hastalarda (28-30 yaş arası) da uygulanmasına olanak sağlıyor.
- 29:19Protez Ameliyatlarındaki Riskler
- Metal alerjisi çok nadir görülüyor ve protezlerde kullanılan koron-kobalt-alüminyum-vanadyum alaşımı doku reaksiyonlarına neden olma riskini çok aza indiriyor.
- Enfeksiyon, protez ameliyatlarındaki en büyük risk; erken enfeksiyon ve geç enfeksiyon olabilir, özellikle diyabetik hastalarda görülüyor.
- Protez ameliyatlarında ağrı kontrolü için anestezinin ağrı bilimi bölümüne sahip, epidural kateterler ve özel kokteyller kullanılarak hasta daha rahat bir dönemi geçiriyor.
- 32:11Protez Ameliyatının Sonrası
- Kalça protezlerinde bazı hareketlerin yapılmaması gerekiyor, örneğin eski tip tuvalete diz çökmek gibi hareketler protezin çıkmasına neden olabilir.
- Zamanla kasların zayıflaması durumunda protez çıkıkları ortaya çıkabiliyor, tekrarlayan çıkıklar durumunda protezin yuvasının değiştirilmesi gerekebilir.
- Diz protezlerinde hiperfleks protezler (135 dereceye kadar bükülebilen) bulunuyor, ancak aşırı zorlanmaması gerekiyor.
- 35:22Motosiklet Kullanımı ve Kaza Riski
- Konuşmacı, motosiklet kullanımının yaygın olduğu bölgede yaşanan kaza sayısının arttığını ve bunun onu çok endişelendirdiğini belirtiyor.
- Kaza öncesi koruyucu ekipmanların (kask, motosiklet elbisesi) eksikliği, ciddi yaralanmalara neden oluyor.
- Konuşmacı, belediye başkanı, kaymakam ve emniyet müdürünü arayarak motosiklet kazalarının önüne geçmek için çağrı üretmesini istemiş.
- 37:05Motosiklet Kullanımında Sorunlar
- Motosiklet kullanan çocukların en büyük sorunları arasında alkol kullanımının yüksek olması ve sürme kurallarına riayet etmemeleri bulunmaktadır.
- Motosiklet sürücülerinin kendilerini koruyamadıkları, özel donanımlı elbise giymedikleri ve yolda istenmeyen davranışlar sergiledikleri gözlemlenmektedir.
- Yurt dışında motosiklet alırken "organlarımı bağışlıyorum" şeklinde bir form imzalatma uygulaması bulunmakta, bu da motosikletin tehlikeli olduğunu vurgulamaktadır.
- 38:01Motosiklet Kazalarının Sonuçları
- Motosiklet kazalarında en çok karşılaşılan travmalar kafa travması olup, beyin cerrahının bu yıl otuzbeş civarında kafa açtığı belirtilmektedir.
- Motosiklet kazaları hem ekonomik kayıp hem iş gücü kaybına neden olmaktadır.
- Motosiklet kullanırken sürat sınırlarını aşmamak ve egzoz sesi çıkararak kullanmak marifet olmadığı, ciddi sakatlık riski taşıdığı vurgulanmaktadır.
- 40:12Avasküler Nekroz ve Protez Ameliyatı
- Avasküler nekroz hastalığı, femur başının beslenmesinin bozulması sonucu baş çürümeye başlamasıdır.
- Avasküler nekroz hastalarında baş çürümeye geçme, ağrı ortaya çıkması ve kalça ekleminin ahenginin bozulması görülür.
- Protez ameliyatı, avasküler nekroz hastalarında ağrıları gidermek ve hareket kabiliyetini sağlamak için uygulanır.
- 43:01Protez Ameliyatı Sonrası Süreç
- Protez ameliyatı sonrası hastaların yataktan kalkmaması, yavaş yavaş ağırlık vermesi ve egzersiz yapması gerekmektedir.
- Genç hastalarda protez takılırken kemikte çatlaklar oluşabilir, bu nedenle ameliyat sonrası koruma gereklidir.
- Protez ameliyatı sonrası hastaların koltuk değneği kullanması ve etrafının özel kaynamasını sağlayana kadar yük vermemesi önemlidir.
- 46:01Diz Aşınma ve Tedavi
- Hasta ikinci evre bir aşınma ile karşı karşıya ve 1,60 boyunda 92 kilo ağırlığında, bu beden kitle endeksi açısından çok yüksek.
- Diz proteze gidecek hastalara, ağrıların sadece dizden gelmediğinden belden de kontrol ettirilmesi gerekir.
- Hastanın kilosu 72 kiloya düşseydi şikayetlerinden kurtulabilirdi, diyetisyen ihtiyacı var.
- 48:16D Vitamini Eksikliği ve Önemi
- D vitamini 14 değerinde olup, Dünya Sağlık Örgütü'nün kabul ettiği sınır 30'da 60 mikrogramdır.
- Türk insanının D vitamini konusunda ciddi eksikliği vardır.
- D vitamini vücudumuzda yararlı hale gelmesi için güneş ışığı (ultraviyole), böbrek ve karaciğer sağlığı gereklidir.
- 49:40D Vitamini'nin Etkileri
- D vitamini sadece kemik dostu değil, bağışıklık sistemimizin bir numaralı hormonudur ve kanser tedavisinde önemlidir.
- Sinir sisteminde merkezi sinir sisteminden perifele kadar sinir üretiminde ve sağlığında etkilidir.
- Kemiğimizin en önemli yapı taşı olan kalsiyumun depolanmasında D vitamini önemlidir.
- 50:25D Vitamini Eksikliğinin Sonuçları
- Aynı anda birçok eklemde şikayet başlamış ve hastanın D vitamini konusunda ciddi eğilmesi gerekiyor.
- Türkiye'de çok güzel güneş banyosu yapan yabancılar varken, Türk halkı güneşten uzak duruyor.
- D vitamini eksikliği birçok sorunun kaynağı olabilir, bu konuya önem verilmeli.
- 51:43Fibromiyalji ve Koksartroz Tanıları
- Fibromiyalji hastaları romatolojik kliniklerinin en önemli hastalarıdır ve sırt, kalça, bel ağrıları bu hastaların vazgeçilmez ağrılarıdır.
- Kalça eklem koksartroz (kireçlenme) tanısı konulmuş hastalarda, fibromiyalji hastaları kortizon kullanabilirler ancak bu ilaçın yan etkisi olarak femur başı avasküer nekrozu ortaya çıkabilir.
- Hamilelik döneminde tedavi açısından dikkatli olunur, ciddi ilaç yüklemeleri yapılmaz ve radyolojik inceleme çocuğa zarar verdiği için ilk üç ayda yapılmaz.
- 55:03Romatizma ve Akdeniz Ateşi Hastalıkları
- Romatizma ve akdeniz ateşi hastaları yorgunluk, halsizlik, bel, sırt, eklem, kas kramp ve ağrılar çekmektedir.
- Romatoid artrit, eklemlere saldıran vahşi bir hastalık olup, vücudun bağışıklık sistemi eklemin kendi yapısına saldırır, sinovyasına saldırır ve eklem şişmeye başlar.
- Romatizmal hastalıklarda düzenli takibe ihtiyaç vardır ve hastaların remisyon (duraklama) dönemleri vardır, uzun süre remisyonlarda kalan ataksız yaşayanlar vardır.
- 58:10Protez Cerrahisi ve Güvenlik Tavsiyeleri
- Fethiye'de protez cerrahisinde başka bir il merkezine gitmeden binlerce hasta tedavi edilmiş ve Oxford protezi bile 99 hastada yapılmıştır.
- Kazaların minimale indirilmesi için dikkatli olunmalı, motosiklet biniyorsa kask alttan bağlanmalı ve sağlam takviyeli elbiseler giyilmelidir.
- Kazalarda geri dönüşü olmayan ciddi morbidite ortaya çıkabileceği için güvenlik önlemleri alınmalıdır.